Đề xuất sửa đổi Nghị định 126 về quản lý thuế, yêu cầu khấu trừ và nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) ngay khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu, thay vì đợi đến lúc bán chứng khoán, đang gây nhiều tranh luận. Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản góp ý, đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc lại quy định này.
Theo VCCI, chính sách thuế cần hài hòa giữa việc thu đúng, đủ và khuyến khích đầu tư, phát triển doanh nghiệp, từ đó tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách. Việc thu thuế TNCN ngay khi nhà đầu tư nhận cổ tức bằng cổ phiếu có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lợi ích của họ, làm giảm động lực đầu tư dài hạn.
VCCI lập luận rằng, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu thực chất không tạo ra thu nhập thực tế ngay tại thời điểm nhận. Bản chất của việc này chỉ là điều chỉnh kỹ thuật trong cấu trúc vốn, làm tăng số lượng cổ phiếu lưu hành nhưng không làm tăng tổng giá trị tài sản của cổ đông.
Để làm rõ hơn, VCCI đưa ra ví dụ: Một nhà đầu tư đang sở hữu 100.000 cổ phiếu, giá 30.000 đồng/cổ phiếu. Nếu doanh nghiệp chia cổ tức tỷ lệ 2:1, nhà đầu tư sẽ nhận thêm 50.000 cổ phiếu và giá cổ phiếu điều chỉnh xuống 20.000 đồng/cổ phiếu. Tổng giá trị tài sản của nhà đầu tư vẫn là 3 tỷ đồng, không phát sinh thêm thu nhập, nhưng theo đề xuất mới, họ sẽ phải nộp khoảng 25 triệu đồng tiền thuế TNCN.
VCCI nhấn mạnh, cổ đông chưa thực sự nhận được lợi ích gì tại thời điểm nhận cổ tức bằng cổ phiếu. Việc thu thuế ngay lập tức sẽ tạo áp lực tài chính và rủi ro thanh khoản cho nhà đầu tư, đồng thời làm giảm sức hấp dẫn của đầu tư dài hạn.
Xét từ góc độ doanh nghiệp, lợi nhuận sau thuế có thể được giữ lại để tái đầu tư hoặc chia cho cổ đông bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu giúp doanh nghiệp bảo toàn nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh, đồng thời chia sẻ lợi nhuận cho cổ đông thông qua việc tăng số lượng cổ phiếu sở hữu. Ngược lại, chia cổ tức bằng tiền mặt tuy mang lại lợi nhuận trực tiếp cho cổ đông nhưng lại làm giảm quy mô vốn của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến dòng tiền cho sản xuất kinh doanh.
Dẫn số liệu từ cơ quan thuế, VCCI cho biết, giai đoạn 2016-2024, số thuế TNCN thực thu từ cổ tức bằng chứng khoán đạt khoảng 1.318 tỷ đồng. Nếu thu ngay khi chia, con số này ước tính lên tới 17.420 tỷ đồng.
Từ những số liệu này, VCCI cho rằng phần lớn cổ đông đã lựa chọn nắm giữ cổ phiếu lâu dài. Hơn 10.000 tỷ đồng “chưa thu” đang thực tế nằm trong doanh nghiệp, phục vụ tái đầu tư, tạo việc làm, đóng góp vào tăng trưởng GDP và tạo nguồn thuế ổn định, bền vững trong dài hạn.
VCCI cho rằng, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu dung hòa lợi ích của cả doanh nghiệp và cổ đông, khuyến khích đầu tư dài hạn. Đây cũng là một cách để ngành thuế nuôi dưỡng nguồn thu bền vững. Đề xuất đánh thuế ngay khi chia cổ tức bằng cổ phiếu có thể làm giảm tính hấp dẫn của phương án này.
VCCI đặt câu hỏi: “Nếu cùng phải đóng thuế ngay khi nhận, tại sao nhà đầu tư phải ưu tiên chọn cổ phiếu trong khi cổ tức tiền mặt vừa đem lại dòng tiền ngay lập tức, vừa có ngay nguồn đóng thuế và không phải chịu rủi ro tiềm tàng trong tương lai?”. VCCI lo ngại rằng, việc bắt buộc thu thuế ngay có thể khiến dòng vốn bị rút ra, làm giảm khả năng tái đầu tư và phát triển của doanh nghiệp.
Admin
Nguồn: VnExpress
