Trong buổi làm việc với Cục Thông tin, Thống kê (Bộ Khoa học và Công nghệ) ngày 23/7, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã nhấn mạnh về vai trò then chốt của đơn vị này trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu ngành, đồng thời đưa ra những định hướng đổi mới để đáp ứng yêu cầu phát triển của khoa học công nghệ.
Cục Thông tin, Thống kê là đơn vị chuyên trách về hoạt động thông tin và thống kê khoa học công nghệ, mỗi năm biên soạn trên 100 ấn phẩm các loại và xây dựng, phát triển các cơ sở dữ liệu phục vụ nghiên cứu. Đơn vị này còn vận hành Thư viện Khoa học Công nghệ Quốc gia, cung cấp quyền truy cập đến hơn 40 triệu tài liệu số từ các cơ sở dữ liệu học thuật quốc tế, đồng thời thực hiện đánh giá khoa học, quản lý tạp chí khoa học, công bố khoa học trong nước và đăng ký hoạt động của các tổ chức khoa học công nghệ.
**Xây dựng trung tâm dữ liệu ngành khoa học công nghệ**
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu Cục Thông tin, Thống kê xây dựng cơ sở dữ liệu chi tiết về đội ngũ nghiên cứu khoa học và công nghệ tại Việt Nam, thường xuyên cập nhật và kết nối để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tổ chức tìm kiếm chuyên gia, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu.
Bộ trưởng nhấn mạnh: “Cục phải làm nền tảng để người Việt Nam có thể tra cứu, xem lĩnh vực họ quan tâm có bao nhiêu người nghiên cứu, đang ở đâu, liên hệ thế nào. Như vậy thông tin thống kê mới có giá trị”.
Hiện Cục mới chỉ có thông tin về tên, tuổi của khoảng 17.000 nhà khoa học công nghệ, nhưng dữ liệu còn chưa đầy đủ. Cục trưởng Trần Đắc Hiến cho biết, một trong những khó khăn là dữ liệu của các đơn vị trong Bộ chưa được kết nối, cập nhật thường xuyên, thậm chí nhiều nơi còn thiếu cơ sở dữ liệu.
Để giải quyết vấn đề này, Bộ trưởng chỉ đạo Cục Thông tin, Thống kê cần trở thành cơ sở dữ liệu của toàn ngành, bao gồm thông tin của 6 lĩnh vực mà Bộ đang quản lý: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn – đo lường – chất lượng và năng lượng nguyên tử.
Bộ trưởng cũng yêu cầu Trung tâm Công nghệ thông tin hỗ trợ Cục kết nối các đơn vị trong Bộ, đảm bảo dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống”, đồng thời nhấn mạnh việc thuê chuyên gia trong và ngoài nước để nâng cao năng lực đánh giá khoa học công nghệ.
**5 xu hướng định hình lĩnh vực thông tin, thống kê**
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ ra 5 xu hướng lớn đang định hình lại lĩnh vực thông tin, thống kê:
1. Chuyển từ thu thập thông tin đơn thuần sang phân tích dữ liệu chiến lược thời gian thực, phục vụ định hướng và đánh giá chính sách vĩ mô.
2. Liên thông, kết nối và cung cấp nền tảng dữ liệu mở, tạo thành cơ sở dữ liệu tích hợp với viện, trường, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp, các bộ ngành và địa phương.
3. Chuyển từ báo cáo tổng hợp sang tư vấn chính sách, dự báo tương lai và cảnh báo sớm, trở thành nơi tham mưu chiến lược cho Bộ và Chính phủ.
4. Trở thành cơ sở dữ liệu khoa học công nghệ quốc gia, đầu mối cung cấp dữ liệu cho các báo cáo và định hướng tương lai cho đất nước.
5. Ứng dụng công nghệ AI và dữ liệu lớn để phân tích dữ liệu, tạo ra giá trị mới.
**Đổi mới toàn diện và các giải pháp đột phá**
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu Cục Thông tin, Thống kê đổi mới toàn diện từ định vị, cách tổ chức đến vận hành, chuyển mình từ thư viện khoa học công nghệ thành trung tâm dữ liệu chiến lược và phân tích chính sách. Dữ liệu phải được xem là tài sản lớn nhất, được thu thập, lưu trữ, cập nhật và khai thác để hỗ trợ hoạch định chính sách.
Cục cần trở thành đơn vị tham mưu chiến lược về dữ liệu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở tầm quốc gia, đồng thời xây dựng kiến trúc dữ liệu mở, liên thông cơ sở dữ liệu, sử dụng công cụ phân tích hiện đại để cung cấp các chỉ số và phát triển các dịch vụ công mới.
Về cơ chế, tổ chức và nhân lực, Bộ trưởng đề nghị Cục tái cấu trúc theo hướng chuyên sâu, hình thành các đơn vị chuyên trách về dữ liệu, dữ liệu lớn, quản lý hệ thống dữ liệu mở và tư vấn chính sách.
Các giải pháp đột phá được Bộ trưởng chỉ rõ bao gồm xây dựng trung tâm phân tích dữ liệu, tư vấn chính sách, tổ chức lại mô hình hoạt động thành ba mảng: thống kê, thông tin và phân tích – tư vấn; xây dựng hệ thống dữ liệu mở và liên thông, tích hợp từ nhiều nguồn; phát triển nền tảng AI mở hỗ trợ cộng đồng nghiên cứu; ứng dụng AI và dữ liệu lớn để tự động hóa việc phân loại đề tài, sáng chế, công bố quốc tế, phân tích xu hướng công nghệ và cảnh báo sớm; xây dựng cơ chế đặc thù về hợp tác công – tư trong khai thác dữ liệu.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kỳ vọng, với việc chuyển đổi từ thông tin sang dữ liệu, từ dữ liệu thành tri thức và tạo ra giá trị, Cục Thông tin, Thống kê sẽ không chỉ phục vụ lãnh đạo Bộ mà còn có thể tư vấn chiến lược ở tầm quốc gia, cung cấp dịch vụ tư vấn mở rộng, qua đó cải thiện đời sống người lao động và khẳng định vai trò trong hệ sinh thái khoa học công nghệ Việt Nam.
Admin
Nguồn: VnExpress
