Chiều 25/7, Bộ Công an đã công bố những kết quả bước đầu của dự án Ngân hàng gene (ADN), một nỗ lực quan trọng nhằm xác định danh tính liệt sĩ còn chưa rõ thông tin. Sự kiện có sự tham gia của Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng chính thức khởi động vào tháng 7/2024, là một dự án trọng điểm do Chính phủ giao cho Bộ Công an quản lý. Mục tiêu chính của dự án là xây dựng một cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn, nơi lưu trữ tập trung thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân. Cơ sở dữ liệu này sẽ đóng vai trò then chốt trong việc đối sánh và xác định danh tính các liệt sĩ. Hiện nay, Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng vẫn còn khoảng 500.000 người chưa xác định được danh tính, gây nên nỗi trăn trở kéo dài cho nhiều gia đình trong suốt 50 năm qua.
GS. Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết Công ty GeneStory đã được lựa chọn làm đối tác tham gia dự án tìm kiếm thông tin liệt sĩ nhờ sở hữu công nghệ và một ngân hàng gene lớn, được hình thành từ Dự án 1.000 hệ gene người Việt. GeneStory quy tụ hơn 40 chuyên gia hàng đầu, bao gồm các tiến sĩ, thạc sĩ trong các lĩnh vực khoa học dữ liệu, học máy, di truyền và tin y sinh. Đội ngũ này đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene, từ khâu thu thập mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu, với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%.
GS. Văn cũng nhấn mạnh rằng, trong dự án này, việc giải mã gene chủ yếu được ứng dụng theo dòng mẹ. Do đó, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ.
TS. Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết quy trình xác định danh tính liệt sĩ bắt đầu bằng việc các kỹ thuật viên đến từng gia đình để thu thập mẫu. Những mẫu gene đầu tiên đã được GeneStory thu thập vào tháng 7/2024.
Sau gần một năm triển khai, dự án đã thu thập được hơn 51.000 mẫu từ 63 tỉnh thành (theo đơn vị hành chính cũ). Hà Nam và Thanh Hóa là những địa phương đã hoàn thành việc thu thập đầy đủ mẫu của mẹ và thân nhân trên địa bàn. Các mẫu ADN sau đó được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory để phân tích và giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã được quy tập.
Đến nay, quá trình phân tích và đối sánh ADN đã giúp xác định danh tính của 16 liệt sĩ. Dự án này hứa hẹn sẽ tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, đồng thời giảm thiểu thời gian chờ đợi và nguy cơ mất mẫu di truyền do ADN của liệt sĩ bị phân hủy.
GS. Vũ Hà Văn cũng cho biết thêm rằng, ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này còn cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá nhân dựa trên kiểu gene. Thậm chí, có thể xây dựng được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi. Dựa vào những đánh giá này, mỗi cá nhân có thể chủ động hơn trong việc thăm khám sức khỏe định kỳ và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng để hạn chế rủi ro mắc bệnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
