Viêm khớp: Hai loại tinh thể phổ biến gây bệnh

Bệnh lắng đọng canxi pyrophosphat (CPPD), thường được gọi là bệnh giả gout, và bệnh gout đều là những dạng viêm khớp gây khó chịu. Cả hai bệnh này đều hình thành do sự tích tụ các tinh thể nhỏ trong khớp và các mô xung quanh, dẫn đến các triệu chứng như sưng, đau và cứng khớp. Tuy có những điểm tương đồng, nguyên nhân gây ra hai bệnh này lại khác nhau.

Bệnh gout xảy ra do sự tích tụ tinh thể monosodium urat (axit uric). Axit uric là sản phẩm phụ của quá trình phân hủy purine, một chất tự nhiên có trong cơ thể và một số loại thực phẩm. Thông thường, thận sẽ loại bỏ axit uric dư thừa khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi quá trình này bị rối loạn, lượng axit uric trong máu tăng cao, dẫn đến hình thành các tinh thể hình kim tại các khớp. Các tinh thể này cọ xát vào màng hoạt dịch, lớp lót bảo vệ khớp, gây ra viêm, đau và sưng.

Trong khi đó, bệnh CPPD liên quan đến sự hình thành tinh thể canxi pyrophosphat. Canxi là một khoáng chất thiết yếu thường được tìm thấy trong xương và răng. Ở những người mắc CPPD, các tinh thể canxi này hình thành trong sụn khớp. Các tinh thể CPPD có hình thoi với đầu tù. Đáng chú ý là, nhiều trường hợp có tinh thể CPPD trong khớp nhưng không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, khi các tinh thể này di chuyển từ sụn vào khoang khớp, chúng có thể cọ xát vào các mô mềm, gây đau và sưng.

Về triệu chứng, bệnh gout thường chỉ ảnh hưởng đến một khớp tại một thời điểm, gây ra những cơn đau dữ dội, nóng rát, sưng tấy và đỏ ở khớp bị ảnh hưởng. Ngón chân cái thường là vị trí phổ biến nhất, nhưng bệnh gout cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp khác như mắt cá chân, khuỷu tay, vai, đầu gối và hông. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, các triệu chứng của bệnh gout có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.

Cơn gout bùng phát có thể gây đau dữ dội, sưng, cứng khớp. Ảnh minh họa tạo bởi AI
Gout cấp tính: Đau dữ dội, sưng và cứng khớp (ảnh AI). Ảnh: Internet

Tương tự, CPPD cũng có thể gây ra các triệu chứng như đau dữ dội và cứng khớp một cách nhanh chóng, thường đạt đỉnh điểm trong vòng 12-24 giờ. Các triệu chứng khác bao gồm sưng khớp, sốt, đổ mồ hôi và cảm giác mệt mỏi. CPPD thường ảnh hưởng đến đầu gối, nhưng cũng có thể xảy ra ở cổ tay, vai, mắt cá chân, khuỷu tay, ngón chân và hông. Mức độ đau do CPPD thường nhẹ hơn so với bệnh gout, và các triệu chứng có thể kéo dài từ vài ngày đến hai tuần.

Để giảm thiểu cơn đau do gout và CPPD, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau:

* **Chườm lạnh:** Để khớp nghỉ ngơi và chườm đá có thể giúp giảm đau và viêm.
* **Kiểm soát cân nặng:** Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên các khớp và giảm tình trạng viêm trong cơ thể.
* **Tập thể dục:** Lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng, ít tác động để giảm áp lực lên khớp.
* **Hạn chế thực phẩm giàu purine:** Tránh các loại thịt đỏ, một số loại hải sản, nội tạng động vật, rượu và đồ uống có đường để hạn chế tăng lượng axit uric trong cơ thể.

Các triệu chứng sưng đau do tinh thể gout có thể được điều trị bằng thuốc uống hoặc tiêm theo chỉ định của bác sĩ. Nếu người bệnh bị sốt và khớp đau, nóng khi chạm vào, cần đi khám ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.

Để chẩn đoán bệnh gout hoặc CPPD, bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng và kiểm tra khớp. Ngoài ra, người bệnh có thể cần thực hiện một số xét nghiệm như xét nghiệm dịch khớp, xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ axit uric và các chất điện giải khác (như canxi, phosphate, magiê), hoặc siêu âm để xác định vị trí các tinh thể trong hoặc xung quanh khớp.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *