Từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã ghi nhận hàng chục ca ho gà, gây lo ngại về sự gia tăng của bệnh này. Đồng Nai có tới 47 trường hợp mắc bệnh và một ca tử vong, trong khi Cao Bằng cũng có 9 ca bệnh và một trường hợp tử vong, chủ yếu là trẻ nhỏ. Mới đây nhất, TP.HCM cũng ghi nhận một ca bệnh tại Long Điền. Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Lê Nga, quản lý y khoa tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC, đã đưa ra những thông tin quan trọng về bệnh ho gà trong bối cảnh này.
Ho gà là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp rất dễ lây lan, lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với các giọt bắn từ mũi và họng của người bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi. Việc dùng chung đồ dùng cá nhân như ly uống nước, hoặc các hành động ôm, hôn cũng có thể làm lây lan bệnh. Trẻ nhỏ thường bị lây bệnh từ những người lớn hoặc trẻ lớn hơn trong gia đình. Người mang vi khuẩn có khả năng lây nhiễm ngay khi bắt đầu có triệu chứng và kéo dài ít nhất trong hai tuần. Do đó, các thành viên trong gia đình thường là nguồn lây bệnh chính.
Các triệu chứng ban đầu của ho gà thường nhẹ và dễ nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác. Bệnh nhân có thể sốt nhẹ hoặc không sốt, sổ mũi, ho, mệt mỏi và chán ăn. Những dấu hiệu này dễ bị nhầm lẫn với cúm, cảm lạnh, viêm xoang hoặc viêm amidan. Tình trạng ho nhiều nhưng không sốt cũng có thể bị nhầm với dị vật đường thở ở trẻ nhỏ hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở người lớn tuổi. Sự nhầm lẫn này khiến bệnh nhân và gia đình chủ quan, không thăm khám kịp thời, tạo điều kiện cho bệnh lây lan rộng rãi.
Bác sĩ Nga nhấn mạnh rằng bất kỳ ai chưa có kháng thể với ho gà đều có nguy cơ mắc bệnh. Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi và những người có bệnh nền gây suy giảm miễn dịch là những đối tượng dễ bị bệnh nhất.
Ho gà có một triệu chứng đặc trưng là các cơn ho rũ rượi, không thể kiểm soát, kèm theo tiếng rít khi cố gắng hít thở, tương tự như tiếng gà trống gáy. Các cơn ho này thường xảy ra vào ban đêm. Người bệnh có thể bị nôn, ngất xỉu hoặc ngừng thở sau cơn ho.
Nếu không được điều trị kịp thời, ho gà có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm kiệt sức do ho kéo dài, thiếu oxy dẫn đến suy hô hấp, viêm phổi, tổn thương não do thiếu oxy, viêm não và thậm chí tử vong, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ở người lớn, bệnh có thể gây sút cân (33%), mất kiểm soát bàng quang (28%), bất tỉnh (6%) và gãy xương sườn do ho nặng (4%).
Trước khi vaccine phòng ho gà được sử dụng rộng rãi, bệnh này là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên toàn thế giới, theo UNICEF. Cứ 10 trẻ mắc bệnh thì có khoảng một trẻ tử vong, khiến ho gà trở thành một căn bệnh nguy hiểm hơn cả sởi và bại liệt cộng lại.
Để phòng ngừa ho gà, bác sĩ Nga khuyến cáo người dân nên duy trì vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi và đeo khẩu trang khi đến những nơi đông người. Tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả nhất.
Hiện nay, Việt Nam có nhiều loại vaccine chứa thành phần phòng ho gà dành cho trẻ em từ 2 tháng tuổi (thậm chí sớm nhất là 6 tuần tuổi) và người lớn, bao gồm các loại vaccine 6 trong 1, 5 trong 1, 4 trong 1 (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt) và 3 trong 1 (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván).
Hiệu quả bảo vệ của vaccine ho gà giảm dần theo thời gian. Do đó, sau các mũi tiêm ban đầu trước 2 tuổi, trẻ cần được tiêm nhắc lại vào các thời điểm 4-6 tuổi, 9-15 tuổi, và sau đó cứ mỗi 10 năm tiêm nhắc lại một lần.
Người lớn không nhớ rõ lịch sử tiêm chủng cần tiêm một mũi vaccine có thành phần ho gà và tiêm nhắc lại mỗi 10 năm. Phụ nữ mang thai nên tiêm vaccine trong khoảng giữa hoặc cuối thai kỳ để truyền kháng thể cho thai nhi, giúp bảo vệ bé trước khi đến tuổi tiêm chủng. Việc chủ động phòng ngừa ho gà thông qua tiêm chủng và các biện pháp vệ sinh cá nhân là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em và những đối tượng có nguy cơ cao.
Admin
Nguồn: VnExpress
