Tổng thống Donald Trump mới đây đã đưa ra cáo buộc gây chấn động, cho rằng người tiền nhiệm Barack Obama đã phạm tội hình sự, thậm chí là “phản quốc”, khi chỉ đạo một âm mưu nhằm phá hoại kết quả bầu cử năm 2016.
Cáo buộc này xuất hiện sau khi bà Tulsi Gabbard, cựu Giám đốc Tình báo Quốc gia, công bố các tài liệu mà bà cho là bằng chứng về một “âm mưu” do cựu Tổng thống Obama và các quan chức cấp cao trong chính quyền của ông thực hiện. Mục đích của âm mưu này, theo bà Gabbard, là nhằm làm suy yếu chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2016 bằng cách dựng lên câu chuyện về sự can thiệp của Nga để giúp ứng cử viên đảng Cộng hòa.
Các “tài liệu mật” mà bà Gabbard công bố bao gồm một báo cáo dài 44 trang do Ủy ban Tình báo Hạ viện soạn thảo vào tháng 9/2020 và một loạt email từ các quan chức dưới thời chính quyền Obama, đã được giải mật và công bố vào ngày 18/7.
Bà Gabbard khẳng định: “Có bằng chứng không thể chối cãi cho thấy Tổng thống Obama và đội ngũ an ninh quốc gia của ông ấy đã chỉ đạo tạo ra một đánh giá tình báo mà họ biết là sai sự thật.” Bà nói thêm rằng ý tưởng Nga can thiệp bầu cử để có lợi cho ông Trump là một “câu chuyện bịa đặt”.
Vào năm 2016, trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của mình, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã kết luận rằng Nga đã tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ với mục đích ủng hộ ông Trump giành chiến thắng. Sau đó, chính phủ Mỹ đã trục xuất một số lượng lớn các nhà ngoại giao Nga và áp đặt các lệnh trừng phạt lên Moscow. Một báo cáo của cộng đồng tình báo Mỹ năm 2017 đã công bố chi tiết về chiến dịch gây ảnh hưởng của Nga đối với cuộc bầu cử Mỹ.
Theo bà Gabbard, chính quyền Obama vẫn tiếp tục điều tra về sự can thiệp của Nga sau khi ông Trump đắc cử, mặc dù các email được giải mật cho thấy các quan chức dưới quyền ông Obama trong những tháng trước cuộc bầu cử năm 2016 đã kết luận rằng “không có dấu hiệu nào cho thấy mối đe dọa của Nga nhằm thao túng phiếu bầu”.
Bà Gabbard cho rằng hành động này là nhằm “đảo ngược mong muốn” của người dân Mỹ đã bầu cho ông Trump và đã chuyển giao bằng chứng cho Bộ Tư pháp để xem xét truy tố ông Obama cùng các quan chức liên quan. “Dù quyền lực đến đâu, mọi cá nhân liên quan đến âm mưu này đều phải bị điều tra và truy tố ở mức cao nhất theo luật pháp”, bà Gabbard nhấn mạnh.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng những tài liệu được giải mật mà bà Gabbard đưa ra không đủ để chứng minh rằng Nga không can thiệp vào cuộc bầu cử để hỗ trợ ông Trump, hoặc cựu Tổng thống Obama đã ra lệnh mở một cuộc điều tra với kết luận đã được định trước.
Bà Barbara Ann Perry, một nhà phân tích chuyên về các tổng thống Mỹ tại Trung tâm Miller ở Mỹ, nhận định: “Không có bằng chứng nào về hành vi phạm tội của cựu Tổng thống Obama hay bất kỳ ai trong chính quyền của ông.”
Liên quan đến việc chính quyền Obama quyết định mở cuộc điều tra sau cuộc bầu cử, bà Perry cho rằng cựu tổng thống có lý do chính đáng để làm như vậy. “Nhà Trắng của ông Obama lúc đó nghi ngờ Nga đang can thiệp vào cuộc bầu cử, nhưng họ không lập tức điều tra mà đợi đến sau ngày 8/11/2016, bởi họ lo ngại bị ông Trump cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử để hỗ trợ bà Hillary Clinton”, bà Perry giải thích.
Bản thân ông Trump, trong chiến dịch tranh cử năm 2016, cũng nhiều lần cảnh báo rằng cuộc bầu cử có thể bị “đánh cắp”, tạo ra một bầu không khí căng thẳng và nhạy cảm, khiến chính quyền Obama phải thận trọng, theo bà Perry.
Ngoài ra, giới phân tích cho rằng những tài liệu mà bà Gabbard công bố dường như không mâu thuẫn với những kết luận tình báo trước đó về sự can thiệp của Nga. Các quan chức chính quyền Obama không cáo buộc phiếu bầu bị thao túng, mà cho rằng các tin tặc Nga đã phát động một chiến dịch trực tuyến nhằm gieo rắc bất hòa ở Mỹ trong cuộc bầu cử, bao gồm việc rò rỉ email của các thành viên cấp cao đảng Dân chủ và việc sử dụng “bot” để gây ảnh hưởng đến dư luận trên mạng xã hội Mỹ.
Các thông tin độc lập sau đó, như báo cáo của công tố viên đặc biệt Robert Mueller năm 2019 và báo cáo của Ủy ban Tình báo Thượng viện năm 2020, đều khẳng định Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016. Tuy nhiên, cả hai báo cáo đều không chỉ ra mối liên hệ giữa chiến dịch của ông Trump với Nga.
Nga đã nhiều lần bác bỏ các cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ, trong khi ông Trump và các đồng minh thường gọi các cuộc điều tra này là “trò lừa bịp”.
Bà Heather Hurlburt, thành viên Chương trình Châu Mỹ tại tổ chức nghiên cứu Chatham House ở Anh, nhận xét: “Cáo buộc mới của bà Gabbard không có bất kỳ thông tin mới nào. Nếu không có sự thật mới được đưa ra hay các bằng chứng độc lập nào, những cáo buộc này dường như không thể thúc đẩy xem xét lại cuộc điều tra ban đầu.”
Văn phòng cựu Tổng thống Obama cũng cho rằng các “tài liệu giải mật” của bà Gabbard không làm suy yếu kết luận được chấp nhận rộng rãi rằng Nga đã nỗ lực gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Bộ Tư pháp cho biết họ đã thành lập một nhóm chuyên trách để đánh giá các tài liệu và tuyên bố của bà Gabbard, cũng như xem xét các bước đi pháp lý tiềm năng. Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi nói rằng cơ quan của bà sẽ “điều tra đầy đủ những tiết lộ đáng lo ngại và không bỏ sót bất kỳ chi tiết nào”.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng nỗ lực truy tố cựu Tổng thống Obama của chính quyền Trump sẽ đối mặt với những thách thức rất lớn. Với tư cách là cựu tổng thống Mỹ, ông Obama được hưởng quyền miễn trừ đối với các hành động từng thực hiện trong thời gian nắm quyền.
“Điều này đủ để cản trở bất kỳ vụ truy tố nào”, Shola Lawal, nhà phân tích của Al Jazeera, viết.
Trong một phán quyết mang tính bước ngoặt ủng hộ ông Trump vào tháng 7/2024, Tòa án Tối cao Mỹ đã xác nhận rằng các tổng thống có quyền miễn trừ tuyệt đối khi họ thực hiện các “hành động chính thức” trong thẩm quyền của mình. Phán quyết này đã giúp ông Trump thoát khỏi một thách thức pháp lý sau khi bị truy tố với cáo buộc tác động đến kết quả bầu cử năm 2020.
Chuyên gia Perry cho biết lệnh điều tra về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử mà ông Obama từng đưa ra là một “hành động chính thức” trong thẩm quyền của người đứng đầu Nhà Trắng. Mặc dù Bộ Tư pháp Mỹ trong chính quyền Trump có thể cho rằng việc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ không phải là nhiệm vụ cốt lõi của tổng thống, nhưng đây được xem là một lập luận không đủ sức thuyết phục.
Ông Trump ngày 25/7 tiếp tục cáo buộc người tiền nhiệm Obama đã phạm tội hình sự, nhưng thừa nhận “ông ấy có quyền miễn trừ và điều đó có lẽ đã giúp ích cho ông ấy”.
Văn phòng ông Obama cho rằng những cáo buộc “kỳ quặc đến nực cười” này chỉ là một “nỗ lực yếu ớt nhằm đánh lạc hướng dư luận”, ám chỉ việc Bộ Tư pháp của bà Bondi quyết định không công bố hồ sơ về tài phiệt ấu dâm Jeffries Epstein, một vấn đề đang gây nhiều tranh cãi tại Mỹ.
Admin
Nguồn: VnExpress
