Trong bối cảnh thời hạn chót 12/8 đang đến gần, vòng đàm phán thương mại mới đây giữa Mỹ và Trung Quốc tại Stockholm thu hút sự chú ý đặc biệt của giới quan sát. Cuộc gặp diễn ra sau khi hai bên đã đạt được một số thỏa thuận sơ bộ, bao gồm việc giảm mạnh thuế nhập khẩu trong 90 ngày (thống nhất vào đầu tháng 5) và đạt thỏa thuận khung một tháng sau đó.
Tuy nhiên, nếu không đạt được thỏa thuận chi tiết trước thời hạn 12/8, chuỗi cung ứng toàn cầu có thể đối mặt với những xáo trộn lớn, do mức thuế nhập khẩu mà hai nước áp dụng lên nhau trước đó đều ở mức rất cao, trên 100%.
Vòng đàm phán Mỹ – Trung Quốc diễn ra ngay sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đạt thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU). Theo đó, Mỹ chấp thuận giảm thuế xuống 15% đối với hàng xuất khẩu của EU, đổi lại châu Âu đồng ý mua 750 tỷ USD sản phẩm năng lượng, đầu tư 600 tỷ USD vào Mỹ và mua thêm thiết bị quân sự của nước này.
Mặc dù giới phân tích không kỳ vọng vòng đàm phán Mỹ – Trung Quốc sẽ đạt được bước đột phá tương tự như thỏa thuận với EU, nhưng họ cho rằng hai nước có thể tiếp tục hoãn áp thuế và giảm kiểm soát xuất khẩu. Điều này sẽ tạo tiền đề cho khả năng ông Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11.
Trước thềm cuộc gặp với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula Von der Leyen, ông Trump đã phát biểu với báo giới: “Chúng tôi đã tiến rất gần thỏa thuận với Trung Quốc. Hãy chờ xem việc đó sẽ diễn ra như thế nào”.
Trước đó, hai vòng đàm phán tại Geneva và London đã giúp giảm đáng kể thuế nhập khẩu mà Washington và Bắc Kinh áp dụng lên nhau. Dòng chảy đất hiếm, chip AI và nhiều hàng hóa khác giữa hai nước cũng đã được khôi phục.
Tuy nhiên, những vấn đề kinh tế vĩ mô lớn hơn vẫn chưa được giải quyết. Mỹ phàn nàn rằng mô hình xuất khẩu của Trung Quốc đang “nhấn chìm” thế giới bằng các sản phẩm giá rẻ. Ngược lại, Bắc Kinh cho rằng Washington đang siết chặt xuất khẩu các sản phẩm công nghệ, với lý do bảo vệ an ninh quốc gia, nhằm kìm hãm tăng trưởng kinh tế của họ.
Bo Zhengyuan, chuyên gia tại hãng tư vấn Plenum, nhận định: “Stockholm vì thế sẽ là vòng đàm phán thương mại có ý nghĩa đầu tiên với Mỹ và Trung Quốc”.
Các nhà phân tích đều cho rằng so với các đối tác khác, đàm phán với Trung Quốc phức tạp và cần nhiều thời gian hơn. Trung Quốc hiện kiểm soát nguồn cung đất hiếm và nam châm đất hiếm toàn cầu – những vật liệu quan trọng cho nhiều ngành công nghiệp, từ thiết bị quân sự đến sản xuất ô tô.
Tổng thống Trump từng tuyên bố sẽ sớm quyết định có thăm Trung Quốc để giải quyết căng thẳng thương mại hay không. Wendy Cutler, Phó giám đốc Viện Chính sách Xã hội Châu Á, cho rằng “Cuộc gặp tại Stockholm là cơ hội để đặt nền móng cho chuyến thăm này”.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cũng bày tỏ mong muốn kéo dài thời hạn chót qua ngày 12/8 để ngăn chặn việc thuế nhập khẩu quay trở lại mức 145% đối với hàng hóa Trung Quốc và 125% đối với hàng hóa Mỹ.
Tuy nhiên, Trung Quốc có thể sẽ yêu cầu Mỹ giảm thêm các tầng thuế chồng chéo hiện đang cộng dồn lên đến 55% đối với hầu hết hàng hóa. Bắc Kinh cũng muốn Washington nới lỏng kiểm soát xuất khẩu các mặt hàng công nghệ cao, cho rằng điều này sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại.
Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, hầu hết hàng hóa công nghiệp của Trung Quốc phải chịu thuế nhập khẩu 25% khi vào Mỹ. Đến nhiệm kỳ này, chúng phải chịu thêm mức thuế 20% vì chưa kiểm soát được hoạt động buôn bán fentanyl vào Mỹ, đồng thời gánh thêm 10% thuế đối ứng như các đối tác thương mại khác.
Ông Bessent cho biết sẽ thảo luận với giới chức Trung Quốc về việc nước này cần tái cân bằng nền kinh tế, chuyển từ phụ thuộc vào xuất khẩu sang thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng nội địa. Tuy nhiên, sự chuyển dịch này đòi hỏi Bắc Kinh phải giải quyết cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài và tăng cường an sinh xã hội để khuyến khích chi tiêu.
Michael Froman, cựu Đại diện Thương mại Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama, cho biết đây là mục tiêu mà giới chức Mỹ đã theo đuổi trong suốt hai thập kỷ. Ông đặt câu hỏi: “Liệu Mỹ có thể sử dụng thuế để buộc Trung Quốc thay đổi chiến lược kinh tế một cách căn bản hay không? Hãy chờ xem”.
Admin
Nguồn: VnExpress
