Sau những ngày giao tranh căng thẳng, Thái Lan và Campuchia đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn, có hiệu lực từ 0h ngày 29/7, sau cuộc đàm phán diễn ra tại Kuala Lumpur, Malaysia ngày 28/7. Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai và Thủ tướng Campuchia Hun Manet đã bắt tay, đánh dấu cuộc gặp trực tiếp đầu tiên kể từ khi xung đột nổ ra hôm 24/7.
Lệnh ngừng bắn mang đến niềm hy vọng và sự nhẹ nhõm cho hàng trăm nghìn người dân phải rời bỏ nhà cửa do giao tranh. Trong suốt 5 ngày xung đột, quân đội hai bên đã sử dụng hỏa lực mạnh, gây ra thương vong cho dân thường và buộc hơn 300.000 người phải sơ tán đến các khu trú ẩn tạm thời.
Phean Neth, 45 tuổi, một người dân Campuchia đang tạm trú tại khu trại sơ tán, chia sẻ: “Tôi vô cùng vui mừng khi nghe tin ngừng bắn, tôi rất nhớ nhà, không thể diễn tả hết niềm vui này.”
Jeanjana Phaphan, 48 tuổi, một người dân Thái Lan, đã đếm ngược từng phút đến thời điểm lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Cô bày tỏ niềm hy vọng lớn lao về một cuộc sống hòa bình: “Nếu xung đột thực sự kết thúc, tôi sẽ vô cùng hạnh phúc. Đây sẽ là điều hạnh phúc nhất với tôi trong một thời gian dài.”
Jeanjana đã phải rời bỏ ngôi nhà gần biên giới ở huyện Phanom Dong Rak cùng con trai 3 tuổi. Cô không muốn giao tranh tiếp diễn vì nó sẽ gây ra thêm nhiều đau khổ cho người dân cả hai nước. “Nếu hai nước tiếp tục xung đột, khó khăn và mất mát sẽ ngày càng tăng. Tôi thấy buồn khi nghe hàng xóm kể về việc mái nhà của họ bị đạn pháo xuyên thủng. Tiếng khóc của những người đang chịu mất mát thực sự khiến tôi đau lòng,” cô nói. Jeanjana cũng nhấn mạnh rằng người dân Campuchia bên kia biên giới cũng chỉ là những người dân thường, những người nông dân đang làm việc để kiếm sống.
Tại tỉnh Oddar Meanchey của Campuchia, Ly Nam, một nông dân 38 tuổi, cho biết cuộc sống của anh đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi giao tranh, mặc dù nhà anh cách khu vực xung đột khoảng 40 km. “Chúng tôi phải ẩn náu trong hào, sống trong cảnh khốn cùng và thiếu thốn thức ăn,” anh kể.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, với vai trò Chủ tịch ASEAN 2025, khẳng định lệnh ngừng bắn là “bước đầu tiên quan trọng hướng tới giảm leo thang và khôi phục hòa bình, an ninh.”
Tiến sĩ Mustafa Izzuddin, nhà phân tích cấp cao về các vấn đề quốc tế tại Solaris Strategies Singapore, đánh giá lệnh ngừng bắn là một thành công lớn của ASEAN trong việc giải quyết khủng hoảng giữa hai quốc gia thành viên. Ông cho rằng vai trò lãnh đạo của Malaysia trong việc tổ chức hòa giải và tận dụng ảnh hưởng của các đối tác như Trung Quốc và Mỹ là rất quan trọng để hiện thực hóa lệnh ngừng bắn.
Đối với những người dân sống ở khu vực biên giới, lệnh ngừng bắn mang ý nghĩa chấm dứt những ngày sống trong lo sợ. Tee Samanjai, một nông dân Thái Lan 68 tuổi, chia sẻ: “Điều đầu tiên tôi sẽ làm khi về nhà là kiểm tra đàn gà, bón phân cho lúa và chăm sóc ruộng đồng.” Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ sự hoài nghi về khả năng duy trì lệnh ngừng bắn lâu dài: “Chúng tôi có thể về nhà, nhưng trong lòng vẫn còn bất an.”
Siriwut Wongcharoen, một quan chức địa phương 59 tuổi ở tỉnh Surin của Thái Lan, vẫn lo ngại rằng giao tranh có thể chưa thực sự chấm dứt. “Tôi vẫn chưa rời khỏi hầm vì chưa đủ tự tin. Tôi sẽ đợi thêm hai ngày nữa,” ông nói.
Ou Vik, người sáng lập tổ chức tư vấn Future Forum của Campuchia, nhấn mạnh rằng mục tiêu cuối cùng của mọi thỏa thuận phải là hòa bình lâu dài giữa Campuchia và Thái Lan. “Lệnh ngừng bắn có thể đạt được nhanh chóng, nhưng hòa bình thì không dễ. Tình hình dọc khu vực biên giới có thể tiếp tục bất ổn và cần thời gian để đảm bảo một giải pháp lâu dài,” ông nhận định.
Mặc dù Thái Lan thông báo vẫn có giao tranh tại một vài điểm dọc biên giới sau 0h ngày 29/7, Campuchia cho biết tình hình đã lắng dịu. Quyền Thủ tướng Thái Lan mô tả đây chỉ là những cuộc “đụng độ nhỏ” do một số binh sĩ không tuân thủ kỷ luật và khẳng định tình hình biên giới đã yên tĩnh vào sáng 29/7.
Joanne Lin, nghiên cứu viên cấp cao tại Viện ISEAS – Yusof Ishak, cho rằng rủi ro lớn nhất đối với lệnh ngừng bắn là sự ngờ vực lẫn nhau và khả năng xảy ra hiểu lầm ở các khu vực tranh chấp biên giới.
Tiến sĩ Rahman Yaacob, nhà nghiên cứu tại Viện Lowy ở Australia, nhận định: “Ngừng bắn là một giải pháp tức thời và ngắn hạn. Điều quan trọng hơn là duy trì lệnh ngừng bắn về lâu dài khi Campuchia và Thái Lan đàm phán các vấn đề tranh chấp biên giới.”
Admin
Nguồn: VnExpress
