Leptin, hormone do mô mỡ tiết ra, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng năng lượng của cơ thể thông qua điều chỉnh cảm giác thèm ăn và tiêu hao năng lượng. Nồng độ leptin trong máu tỉ lệ thuận với lượng mỡ trong cơ thể: lượng mỡ càng cao, nồng độ leptin càng lớn và ngược lại. Hormone này di chuyển đến não, tác động chủ yếu lên vùng dưới đồi để kiểm soát cơn đói và điều hòa năng lượng.
Tuy nhiên, ở những người béo phì, mặc dù lượng mỡ trong cơ thể rất lớn dẫn đến nồng độ leptin cao, các tế bào mỡ lại có thể không phản ứng hiệu quả với tín hiệu leptin. Tình trạng này được gọi là kháng leptin, một trong những nguyên nhân chính gây ra béo phì.
Kháng leptin ảnh hưởng đến não bộ, khiến não không nhận diện được tín hiệu no, dẫn đến việc ăn quá nhiều và giảm tiêu hao năng lượng. Hậu quả là quá trình trao đổi chất chậm lại, cơ thể đốt cháy ít calo hơn ngay cả khi nghỉ ngơi, làm tăng tích tụ mỡ thừa. Người bị kháng leptin thường xuyên cảm thấy thèm ăn hơn so với người bình thường. Các yếu tố làm tăng nguy cơ kháng leptin bao gồm tình trạng viêm mãn tính, nồng độ axit béo tự do cao trong máu và mức leptin cao kéo dài.
Một tình trạng hiếm gặp khác là hạ leptin máu, hay còn gọi là thiếu hụt leptin bẩm sinh. Tình trạng này thường do rối loạn nhiễm sắc thể, khiến mô mỡ không thể sản xuất leptin. Thiếu leptin bẩm sinh làm tăng nguy cơ béo phì nghiêm trọng ở trẻ em, đồng thời gây ra các triệu chứng như dậy thì muộn, rối loạn lipid máu, gan nhiễm mỡ, tăng insulin máu và suy sinh dục.
Để cải thiện tình trạng kháng leptin, mỗi người nên chủ động thay đổi lối sống bằng cách tránh thực phẩm chế biến sẵn, ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên và giảm lượng carbohydrate trong chế độ ăn uống. Những biện pháp này giúp ngăn ngừa viêm và giảm tích tụ chất béo trong cơ thể.
Nếu nghi ngờ bản thân bị kháng leptin, bạn nên đến các bệnh viện có chuyên khoa nội tiết hoặc điều trị béo phì để được bác sĩ kiểm tra và tư vấn cụ thể. Bên cạnh đó, việc duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng kháng leptin.
Admin
Nguồn: VnExpress
