Robot hình người Trung Quốc: Tham vọng AI trỗi dậy

Tại Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới (WAIC) diễn ra từ ngày 26 đến 28 tháng 7 tại Thượng Hải, Trung Quốc đã trình diễn những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là sự phát triển của robot hình người. Sự kiện WAIC 2025 đã quy tụ khoảng 800 công ty, trưng bày hơn 3.000 sản phẩm, bao gồm 40 mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), 50 thiết bị đầu cuối và 60 mẫu robot hình người tích hợp AI.

Những thành tựu này là kết quả của kế hoạch quốc gia đầy tham vọng được công bố vào năm 2023, với mục tiêu xây dựng một ngành công nghiệp robot hình người đẳng cấp thế giới vào năm 2027. Đây là một phần trong tầm nhìn của Chủ tịch Tập Cận Bình về một nền kinh tế dựa trên công nghệ, bao gồm xe điện, năng lượng tái tạo và AI.

Điểm nhấn tại WAIC 2025 là sự xuất hiện của những robot hình người với nhiều chức năng thực tế. Từ phục vụ bia thủ công, chơi mạt chược, khiêu vũ đến xếp kệ và đấm bốc, các robot đã thu hút sự chú ý lớn.

Một số màn trình diễn ấn tượng bao gồm robot chơi trống theo bài “We Will Rock You” của Queen, robot đeo kính và mặc áo vest bảo hộ khuấy động đám đông, và nhóm robot Unitree G1 thực hiện các động tác đấm bốc linh hoạt. Đặc biệt, mẫu Unitree R1 có giá chưa đến 6.000 USD cũng được giới thiệu. Bên cạnh đó, nhiều robot hình người mặc quần áo lao động, đội mũ bóng chày, mô phỏng các hoạt động trong dây chuyền lắp ráp hoặc phục vụ đồ ăn, thức uống cho khách tham quan.

Mặc dù một số chuyển động của robot vẫn còn “giật cục”, nhưng sự tiến bộ theo thời gian là rất rõ ràng. Các chuyên gia nhận định rằng sự đầu tư mạnh mẽ vào ngành robot của Trung Quốc đang đi đúng hướng và có thể vượt trội so với Mỹ.

Những gì được trình diễn tại WAIC 2025 chỉ là một phần trong tham vọng lớn hơn của Trung Quốc về robot hình người. Kể từ đầu năm, nhiều công ty đã giới thiệu các mẫu robot hình người mới, sau sự kiện ra mắt ấn tượng của Unitree với hàng chục mẫu H1 biểu diễn múa khăn tại Lễ hội mùa xuân. Dữ liệu từ diễn đàn Zhongguancun 2025 cho thấy gần 100 loại robot hình người đã được đưa vào thực tế, xuất hiện trong các sự kiện biểu diễn âm nhạc.

Theo Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc, nước này nắm giữ hơn 190.000 bằng sáng chế robot, chiếm hai phần ba tổng số bằng sáng chế toàn cầu. Viện Điện tử Trung Quốc ước tính thị trường robot hình người của Trung Quốc sẽ đạt 870 tỷ nhân dân tệ (120 tỷ USD) vào năm 2030.

Để hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực AI và robot, Bắc Kinh đang thành lập một quỹ trị giá 1.000 tỷ nhân dân tệ (137 tỷ USD), coi đây là yếu tố then chốt để duy trì vị thế dẫn đầu trong sản xuất và đời sống.

Các mục tiêu sản xuất cũng rất tham vọng, với 6 công ty robot hình người trong nước công bố kế hoạch sản xuất hơn 1.000 chiếc trong năm nay. Agibot tại Thượng Hải dự kiến xuất xưởng 5.000 robot vào cuối năm 2025, tăng mạnh so với con số 731 robot tính đến tháng 1.

Trung Quốc có lợi thế lớn về chuỗi cung ứng, với khả năng sản xuất 90% linh kiện robot hình người. CEO Casbot ở Bắc Kinh, Zhang Miao, cho biết các nhà cung cấp có thể nhanh chóng đáp ứng nhu cầu, điều mà các công ty ở nước khác khó có thể đạt được do phải nhập khẩu nguyên liệu từ Trung Quốc.

Theo Morgan Stanley, trong năm 2024, 31 công ty Trung Quốc đã công bố 36 mô hình robot hình người, so với chỉ 8 sản phẩm từ các công ty Mỹ.

Một yếu tố quan trọng khác là lợi thế về dữ liệu AI cho robot. Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu trong phát triển AI, và robot hình người đang trở thành biểu tượng cho những tiến bộ này, cả về phần cứng lẫn phần mềm AI.

So với mô hình AI tạo sinh được đào tạo bằng văn bản, hình ảnh và âm thanh, AI vận hành robot (Embodied AI) tập trung vào dữ liệu tương tác với môi trường vật lý. Điều này đòi hỏi robot phải được đào tạo trên dữ liệu tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể, như xếp hộp hoặc rót nước.

Robot Unitree biểu diễn đấm bốc tại sự kiện WAIC 2025 ở Thượng Hải. Ảnh: Techxplore
Robot Unitree đấm bốc tại WAIC 2025 Thượng Hải (Ảnh: Techxplore). Ảnh: Internet

Trung Quốc đầu tư mạnh vào thu thập dữ liệu, một yếu tố được coi là điểm khó khăn chính của ngành. Chính quyền Thượng Hải đã hỗ trợ thành lập điểm thu thập dữ liệu cho AgiBot, và các điểm khác cũng được xây dựng ở Bắc Kinh và Thâm Quyến. Khi robot vận hành trong nhà máy, chúng sẽ có thêm thông tin để tự huấn luyện.

Wang Xingxing, người sáng lập kiêm CEO Unitree Robotics bên cạnh dòng robot Unitree H1 trong sự kiện chào năm mới đầu năm nay. Ảnh: Weibo/Wang Xingxing
Wang Xingxing (Unitree): Robot H1 múa khăn tại Gala Tết 2025 (Ảnh: Weibo). Ảnh: Internet

CEO MagicLab Wu Changzheng cho biết công ty đã tích hợp DeepSeek, Qwen của Alibaba và Doubao của ByteDance vào sản phẩm, và những đột phá này đặt nền tảng cho mục tiêu ứng dụng thực tế vào năm 2025.

Theo báo cáo khoa học trên tạp chí Foreign Policy, “bộ não” và chip AI chiếm khoảng 80% giá trị của robot hình người. Mặc dù đây được xem là lợi thế lớn của Mỹ, nhưng Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp, đặc biệt là với sự xuất hiện của DeepSeek và các mô hình tương tự trong nước.

Giáo sư khoa học máy tính và kỹ thuật Claude Sammut nhận định rằng hầu hết mô hình AI cho robot tại Trung Quốc đang có sự tiến bộ lớn nhờ khả năng học tăng cường (reinforcement learning), giúp robot có thể tự học các nhiệm vụ phức tạp.

Tuy nhiên, tham vọng của Trung Quốc cũng đối mặt với một số rào cản, đặc biệt là việc hạn chế tiếp cận nguồn chip tiên tiến và hệ thống đào tạo AI cho robot. CEO Unitree Robotics, Wang Xingxing, cho rằng thách thức lớn nhất là thiếu một hệ thống AI “đầu cuối” thống nhất và hoàn thiện.

Xingxing nhấn mạnh rằng công ty nào có thể xây dựng một hệ thống cho phép robot thực hiện các nhiệm vụ chung mà không cần chương trình riêng biệt sẽ trở thành công ty robot và AI mạnh nhất trên thị trường.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *