Tại Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam (R&D Forum) 2025 do AVSE Global tổ chức ở Ninh Bình, chuyên gia đổi mới sáng tạo hàng đầu thế giới, ông Radjou, đã chia sẻ những quan điểm sâu sắc về tiềm năng phát triển của Việt Nam. Ông Radjou, người được Thinkers50 (Anh) vinh danh là một trong 50 nhà tư tưởng quản trị có ảnh hưởng nhất toàn cầu năm 2021, nổi tiếng với cuốn sách “Jugaad Innovation” bán được hơn 200.000 bản và kinh nghiệm tư vấn cho hàng trăm lãnh đạo doanh nghiệp về chiến lược bền vững.
Ông Radjou nhấn mạnh rằng sự thiếu thốn nguồn lực không phải là rào cản mà là động lực thúc đẩy sáng tạo. Ông chia sẻ: “Tôi học được từ rất sớm rằng trong một thế giới khan hiếm, bạn phải học cách làm tốt hơn với ít hơn. Chính sự thiếu thốn lại mở ra cánh cửa sáng tạo. Khi đặt ra giới hạn về tài nguyên, bạn sẽ không còn giới hạn về sáng tạo”.
Từ kinh nghiệm trưởng thành ở Ấn Độ và quá trình làm việc tại Thung lũng Silicon, ông nhận thấy giới hạn nguồn lực có thể kích thích đổi mới sáng tạo mạnh mẽ. Ông dẫn chứng ngành dược phẩm Mỹ, nơi chi phí R&D tăng gấp 10 lần trong 30 năm, nhưng lợi nhuận đầu tư lại giảm, cho thấy việc đầu tư lớn không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả tương xứng.
Ông cũng so sánh ngân sách của Cơ quan Vũ trụ Ấn Độ (ISRO) với số tiền NASA chi trong ba tuần, nhưng ISRO vẫn đạt được những thành tựu tương đương. Điển hình là dự án tàu vũ trụ lên quỹ đạo Sao Hỏa (Mangalyaan) với chi phí chỉ 74 triệu USD, thấp hơn nhiều so với tàu Maven của NASA (670 triệu USD).
Trước đó, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cũng đã đề cập đến vấn đề này khi làm việc với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, khuyến khích các startup không nên ngại khó khăn về vốn, bởi “một trong những tài sản lớn họ có là sự đói khát”. Ông nhấn mạnh: “Khó khăn quá có thể giết chết rất nhiều ý tưởng, nhưng dễ quá cũng có thể thành đốt tiền. Đừng ngại những cái ban đầu khởi sự khó khăn”.
Từ những quan sát và kinh nghiệm của mình, ông Radjou đề xuất mô hình nghiên cứu và phát triển của thế kỷ 21 nên tập trung vào ba yếu tố: tiết kiệm, linh hoạt và bền vững. Ông tin rằng Việt Nam có đầy đủ tiềm năng để xây dựng một mô hình như vậy.
Về tính tiết kiệm, ông gợi ý Việt Nam nên tận dụng và tái sử dụng các công nghệ hiện có thay vì đầu tư vào công nghệ mới. Ông gọi đây là “nền kinh tế tri thức tuần hoàn”. Ông dẫn chứng startup HeartFight Technologies (Đại học Cambridge, Anh) đã tái sử dụng thuật toán AI nhận dạng khuôn mặt để phân tích hình ảnh mắt cá chân, giúp phát hiện sớm suy tim và giảm chi phí chăm sóc sức khỏe.
Để tăng tính linh hoạt trong R&D, ông đề xuất tăng cường sự hợp tác giữa giới học thuật và công nghiệp, thậm chí đặt trung tâm R&D của doanh nghiệp ngay trong khuôn viên trường đại học. Ông đưa ra ví dụ về việc Công ty vật liệu xây dựng Saint-Gobain đặt trung tâm R&D trong Viện Công nghệ Ấn Độ, giúp các kỹ sư tương tác thường xuyên với các nhà nghiên cứu, đẩy nhanh quá trình chuyển giao từ khoa học cơ bản đến ứng dụng kinh doanh.
Cuối cùng, về tính bền vững, ông Radjou đề xuất đặt phòng thí nghiệm R&D trong môi trường tự nhiên. Ông giới thiệu mô hình công viên khoa học và công nghệ Guam Brazil, nơi các nhà nghiên cứu và các công ty cùng nghiên cứu các sản phẩm dựa trên tài nguyên rừng, biến chúng thành sản phẩm giá trị cao. Ông gọi đây là “kinh tế sinh học”, một lĩnh vực tiềm năng mà Việt Nam với sự đa dạng sinh học phong phú có thể tiên phong.
Ông Radjou tin rằng Việt Nam có thể trở thành trung tâm R&D toàn cầu, nơi cho thế giới thấy cách đơn giản hóa mọi thứ mà vẫn tạo ra sự đổi mới. Ông nói: “Việt Nam cũng có thể trở thành trung tâm R&D toàn cầu, nơi cho thế giới thấy cách đơn giản hóa mọi thứ mà vẫn tạo ra sự đổi mới”.
Với mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045, tương tự như mục tiêu của Ấn Độ vào năm 2047, ông Radjou cho rằng Việt Nam có cơ hội không chỉ “nhảy cóc” trên bảng xếp hạng thế giới mà còn “mở đường” cho một hướng phát triển hoàn toàn mới, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, hài hòa xã hội và bảo vệ môi trường.
Ông Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch AVSE Global, nhấn mạnh rằng đổi mới sáng tạo giúp đưa các nghiên cứu thành sản phẩm có giá trị cho xã hội và doanh nghiệp, đồng thời đóng góp cho thế giới. Ông cho rằng nếu Việt Nam trở thành cường quốc về công nghệ ứng phó với biến đổi khí hậu, quốc gia có thể đóng góp sâu sắc vào sự phát triển của thế giới.
Admin
Nguồn: VnExpress
