Chứng hay quên là một vấn đề thường gặp ở những người trên 50 tuổi. Đôi khi, sự đãng trí thoáng qua, không gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày, có thể chỉ là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, được gọi là suy giảm nhận thức lành tính. Tuy nhiên, nếu tình trạng hay quên xảy ra thường xuyên, đi kèm với mất phương hướng, thay đổi tính cách và ảnh hưởng đến công việc hoặc sinh hoạt thường nhật, đó có thể là dấu hiệu của sa sút trí tuệ.
Sa sút trí tuệ là một tình trạng suy giảm nhận thức tiến triển, không thể phục hồi hoàn toàn, tác động đến trí nhớ, ngôn ngữ, khả năng điều hành, định hướng không gian và khả năng tập trung. Trong số các nguyên nhân gây sa sút trí tuệ, bệnh Alzheimer là phổ biến nhất, chiếm khoảng 60-80% các trường hợp. Đáng lưu ý, một số người có thể bắt đầu có các biểu hiện của sa sút trí tuệ trước tuổi 65, tình trạng này được gọi là sa sút trí tuệ khởi phát sớm. Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm tiền sử đột quỵ, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, chấn thương sọ não, lối sống ít vận động, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và yếu tố di truyền.
Quá trình phát triển của sa sút trí tuệ có thể diễn ra âm thầm trong nhiều năm, với các biểu hiện ban đầu như hay quên, lặp lại câu hỏi nhiều lần, khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin mới và nhầm lẫn về thời gian và không gian. Người bệnh có thể cảm thấy lúng túng khi sử dụng các thiết bị quen thuộc, gặp khó khăn trong các công việc hàng ngày như nấu ăn, sử dụng điện thoại hoặc thanh toán hóa đơn, thậm chí không nhận ra người thân. Bên cạnh đó, một số người bệnh có thể trải qua những thay đổi cảm xúc bất thường, trở nên dễ kích động, cáu gắt, nghi ngờ vô cớ hoặc có xu hướng thu mình, xa lánh xã hội.
Trong trường hợp mẹ bạn thường xuyên gặp phải tình trạng hay quên, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và kèm theo những thay đổi về hành vi, bạn nên đưa mẹ đến các bệnh viện có chuyên khoa Thần kinh để được bác sĩ thăm khám, đánh giá chính xác và đưa ra phác đồ điều trị kịp thời và hiệu quả nhất.
Để chẩn đoán sa sút trí tuệ, bác sĩ sẽ tiến hành khai thác bệnh sử, quan sát hành vi, khám thần kinh và thực hiện các trắc nghiệm tâm thần kinh nhằm đánh giá chức năng nhận thức và mức độ sa sút trí tuệ. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm như chụp MRI 1.5 – 3 Tesla, CT cắt lớp vi tính, xét nghiệm máu hoặc chọc dịch não tủy để loại trừ các nguyên nhân thực thể khác như u não, tổn thương mạch máu não nhỏ hoặc chẩn đoán sớm bệnh Alzheimer.
Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn sa sút trí tuệ. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp làm chậm tiến triển của bệnh, duy trì khả năng sinh hoạt và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Tùy thuộc vào nguyên nhân và thể bệnh, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc để cải thiện nhận thức, kết hợp với các biện pháp không dùng thuốc như luyện trí nhớ, trị liệu hành vi, vận động thể chất đều đặn, dinh dưỡng đầy đủ và kiểm soát tốt các bệnh nền.
Để phòng ngừa sự tiến triển của sa sút trí tuệ, bạn nên khuyến khích mẹ tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, ngủ đủ giấc, duy trì chế độ ăn uống khoa học, ưu tiên rau củ quả. Đồng thời, việc bổ sung các dưỡng chất thiên nhiên từ blueberry (việt quất) và ginkgo biloba (bạch quả) có thể hỗ trợ chống lại các gốc tự do, từ đó giúp não bộ khỏe mạnh và tăng cường khả năng ghi nhớ.
Admin
Nguồn: VnExpress
