Ở Manila, người đàn ông 47 tuổi tên Barsigan đã phải sống chung với những cơn đau nhức ở tay và thị lực ngày càng suy giảm suốt ba năm qua. Có những ngày, anh bất lực nhìn vợ con làm mọi việc thay mình.
Barsigan là một “mambabaklas” – những người chuyên tháo dỡ phế liệu điện tử để thu hồi niken, nhôm và đồng. Anh chia sẻ, công việc này là nguồn sống của cả gia đình, giúp họ có tiền trang trải bữa ăn hàng ngày và chi trả học phí cho con cái. Anh làm việc ngay trên phố Onyx, nơi tập trung hàng trăm người cùng làm nghề này.
Để tách kim loại, họ thường đốt vỏ dây điện, một hành động vô tình giải phóng hỗn hợp hóa chất độc hại như chì, thủy ngân và cadmium vào không khí.
Cả chính phủ Philippines và Công ước Basel – một hiệp ước toàn cầu về quản lý chất thải – đều xem rác thải điện tử là chất thải nguy hại. Theo ông Irvin Cadavona, một quan chức môi trường, loại rác thải này gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, từ ung thư, bệnh thần kinh, hô hấp cho đến dị tật bẩm sinh.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm ngoái đã đưa ra cảnh báo về việc tiếp xúc với hóa chất từ rác thải điện tử có thể gây suy giảm chức năng phổi ở trẻ em, đồng thời làm tăng nguy cơ thai chết lưu và sinh non ở phụ nữ mang thai.
Chuyên gia về sức khỏe môi trường Gelo Apostol từ Đại học Ateneo de Manila nhấn mạnh sự nguy hiểm của việc tháo dỡ thủ công, có thể dẫn đến thiếu máu, bệnh thận, các vấn đề về tuyến giáp và tổn thương thần kinh.
Liên Hợp Quốc ước tính Philippines là một trong những quốc gia tạo ra lượng rác thải điện tử lớn nhất Đông Nam Á, với gần 600.000 tấn vào năm 2022.
Trong khi người lao động tại các cơ sở được cấp phép phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn, thì những người làm tự do như Barsigan lại thiếu sự đào tạo, quy định và trang thiết bị bảo hộ cần thiết. Ông Cadavona bày tỏ lo ngại rằng nhiều người có thể mắc bệnh do tiếp xúc với rác thải điện tử.
Không sử dụng khẩu trang bảo hộ, Barsigan đặc biệt thích tháo dỡ bảng mạch máy tính vì chúng có giá trị cao, lên tới 470 peso (khoảng 214.000 đồng) mỗi kg. Tuy nhiên, theo chuyên gia Apostol, đây lại là bộ phận chứa nồng độ kim loại độc hại cao, có thể gây tổn thương thần kinh nếu hít phải.
Mặc dù là hành vi bất hợp pháp, việc đốt dây điện để lấy lõi đồng vẫn diễn ra thường xuyên trên phố Onyx. Bác sĩ Rosana Milan, người phụ trách một trung tâm y tế địa phương, cho biết phòng khám của bà đã chẩn đoán các vấn đề hô hấp cho một nửa trong số 12.000 cư dân sống dọc con phố, phần lớn là trẻ em.
Bà Milan cho biết thêm, tình trạng này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em, khi chúng thường ngồi cạnh cha mẹ làm việc đốt rác. Hầu hết các em đều mắc các bệnh như viêm phổi và các bệnh về đường hô hấp, mặc dù đã được tiêm phòng đầy đủ.
Ông Sammy Oligar, một người làm cùng nghề, kể rằng cháu trai một tuổi của ông bị viêm phổi do hít phải khói từ việc đốt rác bay vào nhà. Nhiều người hàng xóm của ông cũng đang phải vật lộn với các bệnh liên quan đến phổi.
Tổ chức nhân đạo Médecins du Monde (MdM) đang kêu gọi chính quyền công nhận những người lao động trong ngành này. Bà Eva Lecat, điều phối viên của MdM, cho rằng sức khỏe không phải là ưu tiên hàng đầu của họ, mà là việc đảm bảo có đủ thức ăn trên bàn. Bà tin rằng nếu công việc này được hợp pháp hóa và quản lý, sẽ có những biện pháp để bảo vệ sức khỏe của họ.
Tuy nhiên, ông Cadavona cho rằng tính chất không chính thức của công việc này gây khó khăn cho việc công nhận.
Nhà nghiên cứu Apostol lo ngại rằng việc thiếu các nghiên cứu cụ thể tại địa phương tạo ra một “khoảng trống bằng chứng”, góp phần làm giảm tính cấp thiết trong việc hành động. Ông đặt câu hỏi: “Nhiều hóa chất trong rác thải điện tử đã được chứng minh là gây hại. Chúng ta có thực sự cần phải chờ đợi đến khi có dữ liệu về người chết rồi mới bắt đầu hành động hay không?”.
Về phần mình, vì lo sợ không có tiền, Barsigan tránh đi khám bác sĩ mà chỉ tự điều trị bằng thuốc mỡ và thuốc giảm đau. Anh khẳng định sẽ tiếp tục công việc ngay khi tay đỡ đau.
Anh chia sẻ: “Nếu tôi dừng lại, tôi sẽ đánh mất hy vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn cho các con tôi”.
Admin
Nguồn: VnExpress
