Lịch sử phát triển của găng tay thủ môn bóng đá

Tháng 4 vừa qua, khi Liverpool vùi dập Tottenham với tỷ số 5-1 để giành chức vô địch Ngoại hạng Anh, thủ môn Alisson Becker đã đi vào lịch sử, sánh ngang với một huyền thoại. Anh trở thành thủ môn đầu tiên kể từ Peter Schmeichel của Manchester United năm 1999 vô địch giải đấu danh giá này với đôi găng tay mang thương hiệu Reusch.

Các thủ môn Alisson (trái) và Schmeichel khi đeo găng Reusch. Ảnh: TA
Alisson, Schmeichel và găng tay thủ môn Reusch (Ảnh: TA). Ảnh: Internet

Điều thú vị là, 5 năm trước, khi Liverpool đăng quang, Alisson sử dụng găng tay Nike. Tuy nhiên, vào tháng 10/2023, thủ thành người Brazil đã chính thức ký hợp đồng với Reusch, thương hiệu mà anh từng gắn bó khi còn thi đấu cho Novo Hamburgo tại quê nhà. Đây được xem là một thắng lợi lớn của công ty đến từ Đức, vốn cũng là nhà cung cấp găng tay cho một thủ môn khác của Liverpool, Caoimhin Kelleher.

Thủ môn Ramsdale và chiếc găng bốn ngón trong một trận đấu ở Ngoại hạng Anh mùa trước. Ảnh: Reuters
Ramsdale và găng tay bốn ngón độc đáo tại Ngoại hạng Anh (Ảnh: Reuters). Ảnh: Internet

Reusch là một trong những thương hiệu lâu đời nhất trong lĩnh vực sản xuất găng tay thủ môn. Năm 1973, họ đã tạo ra đôi găng tay đầu tiên có thành phần mủ cao su nguyên chất dành cho Sepp Maier, thủ môn huyền thoại của Bayern Munich và đội tuyển Tây Đức. Sau khi Maier vô địch World Cup 1974, dòng sản phẩm găng tay làm từ nhựa cao su của Reusch đã trở nên cực kỳ ăn khách trên thị trường.

Thủ môn Neuer trong một trận đấu của đội tuyển Đức năm 2012. Ảnh: Reuters
Neuer và những khoảnh khắc với găng tay thủ môn (Ảnh: Reuters). Ảnh: Internet

Trước đó, găng tay thủ môn thường được làm từ chất liệu và công nghệ tương tự như găng tay cao su dùng trong làm vườn. Một số thủ môn sử dụng găng tay len để giữ ấm, hoặc thậm chí ra sân mà không cần găng tay. Vào những năm 1940, Amadeo Carrizo, thủ môn với hơn 500 lần khoác áo River Plate, là một trong những người tiên phong sử dụng găng tay khi thi đấu. Đến năm 1966, thủ môn huyền thoại Gordon Banks đã sử dụng đôi găng tay khi cùng đội tuyển Anh vô địch World Cup. Ít ai biết rằng, sau đó ông đã dùng chính đôi găng này để làm vườn trước khi vứt bỏ.

Nhìn lại quá khứ xa hơn, vào năm 1885, nhà sản xuất người Anh, William Sykes, đã thiết kế găng tay da chuyên dụng cho thủ môn và được công nhận là sản phẩm đầu tiên được cấp bằng sáng chế. Trải qua gần một thế kỷ, găng tay thủ môn đã có những bước tiến vượt bậc. Tại World Cup 1970, Banks đã sử dụng một đôi găng tay thử nghiệm với các vết lõm bằng cao su ở lòng bàn tay. Đôi găng này đã giúp thủ môn người Anh thực hiện pha cản phá cú đánh đầu của Pele, một pha cứu thua được xem là xuất sắc nhất trong lịch sử các kỳ World Cup.

Theo thời gian, công nghệ và tính thẩm mỹ của găng tay thủ môn đã được cải thiện đáng kể. Những thiết kế lỗi thời, cồng kềnh và thiếu tinh tế của những năm 1980-1990 giờ đây đã trở thành dĩ vãng. Ngày nay, các thủ môn hàng đầu xem găng tay như “lớp da thứ hai”, phải thật nhẹ và được cá nhân hóa cho từng bàn tay. Những đôi găng hiện đại có nhiều kiểu dáng khác nhau, tích hợp lỗ thông hơi, vùng đấm bóng chứa cao su, hoặc phần cổ tay không cần dây buộc, dán.

Ở phân khúc giá rẻ, với chi phí khoảng 33 USD, chất liệu của găng tay là sự kết hợp giữa các loại vải và hợp chất khác nhau, chẳng hạn như vải lưới và cao su – những vật liệu có giá thành thấp. Loại găng này thường có thiết kế phẳng, khác biệt hoàn toàn so với những đôi găng “thửa riêng” mà các thủ môn hàng đầu thế giới sử dụng. Găng tay chuyên nghiệp có giá bán lẻ dao động từ 106 USD đến 239 USD. Sản phẩm này được cấu tạo từ những nguyên vật liệu đắt tiền, ví dụ như cao su tổng hợp được sử dụng trong đồ lặn.

Về mặt thiết kế, một đôi găng tay điển hình có băng quấn cổ tay với khóa dính. Hiện nay, nhiều nhà sản xuất đã thay đổi loại khóa dính này bằng cách loại bỏ, hoặc sử dụng băng quấn làm từ mủ cao su để hỗ trợ kiểm soát bóng. Ngoài ra, các lỗ thông hơi cũng ngày càng trở nên phổ biến nhằm giảm thiểu tình trạng ướt tay do mồ hôi, đồng thời phần đấm bóng của găng tay cũng được chú trọng nghiên cứu và cải tiến nhiều hơn trong những năm gần đây.

Điều này được thể hiện rõ qua thiết kế của Adidas, với gần 300 chiếc gai được gắn ở mặt sau dòng Predator Pro Hybrid. Đây là sản phẩm mà Gianluigi Donnarumma đã sử dụng trong trận chung kết Euro 2021 khi Italy đánh bại Anh. Bên cạnh những chiếc gai, một số đôi găng tay còn được thiết kế đặc biệt ở phần đấm bóng nhằm tăng khả năng xử lý và chuyển hướng, giúp thủ môn vận động một cách tự nhiên và thoải mái nhất.

Bên cạnh đó, sự an toàn cũng là một yếu tố quan trọng khác được tập trung phát triển. Adidas đang nghiên cứu cách bảo vệ ngón tay của thủ môn khỏi tình trạng duỗi, căng quá mức. Họ đã cho ra mắt công nghệ mới với việc tích hợp thêm miếng đệm lót quay đầu ngón tay, qua đó giảm thiểu tác động từ trái bóng.

Một kiểu thiết kế đặc biệt được không ít thủ môn tin dùng là loại găng bốn ngón, dành cho những người giữ khung thành muốn có cảm giác chân thực nhất, giống như việc chỉ đang sử dụng tay trần. Aaron Ramsdale là một ví dụ điển hình. Trước Ramsdale, cựu thủ môn đội tuyển Anh Robert Green cũng từng lựa chọn kiểu dáng “độc lạ” này trong những năm cuối sự nghiệp, vì ngón út bên bàn tay phải của anh liên tục bị gãy hoặc trật khớp.

Đối với các thủ môn chuyên nghiệp, họ thường nhận thấy độ bám của găng tay giảm sút sau khoảng một tháng sử dụng. Theo số liệu của hãng Reusch, Peter Schmeichel thường sử dụng 50 đến 60 đôi găng tay mỗi mùa giải, chưa tính số găng mà cựu thủ môn người Đan Mạch này dùng khi tập luyện.

Ngày nay, găng tay thi đấu và tập luyện có thể khác nhau. Nhiều thủ môn hiện nay tập luyện bằng những đôi găng trơn trượt, khó kiểm soát. Nói cách khác, những đôi găng này dễ gây ra lỗi và sai lầm hơn. Tại sao lại như vậy? Trong buổi tập, giáo án đã được lên sẵn, các tình huống thường được tính toán trước, do đó tâm lý của thủ môn đã luôn sẵn sàng với sự chủ động cao. Họ thực hiện tốt các bài tập, ít khi mắc lỗi và không phải đối mặt với khó khăn. Đó là một trạng thái khác xa so với khi thi đấu chính thức. Vì vậy, nhiều thủ môn tập luyện bằng những đôi găng khác để cải thiện khả năng thích nghi và chuẩn bị cho bản thân một tâm lý sẵn sàng chiến đấu với những pha bóng khó kiểm soát trong trận đấu thực tế.

Trên sân, khán giả thường xuyên thấy các thủ môn dùng khăn lau găng để loại bỏ phần trơn trượt, hoặc sử dụng vaseline – một loại sáp dầu để dưỡng ẩm da – bôi vào găng tay, như trường hợp của Andre Onana của Manchester United. Theo các chuyên gia, hành động của Onana có hai mục đích: kéo dài tuổi thọ cho đôi găng tay và giúp tăng độ bám.

“Làm ẩm găng tay một chút sẽ kích hoạt các hạt cao su bên trong, cải thiện độ bám”, Bob Fidler, quản lý của hãng Reusch tại Anh, cho biết. “Trước khi sử dụng găng tay lần đầu tiên, bạn nên giặt để giữ ẩm và loại bỏ nhựa dính vào lòng bàn tay. Sau khi sử dụng, bạn cũng nên giặt để găng tay bền hơn. Thủ môn thường có thói quen khạc nhổ lên găng tay, một phần là do thói quen. Thực tế, việc đó không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng của đôi găng.”

Hãng Reusch cũng đã tiến hành phân tích và khẳng định không tìm thấy bất kỳ lợi ích nào của việc thoa sáp dầu lên găng tay. Do đó, có thể tin rằng hành động của Onana chỉ là một hành động “mê tín”, hoặc đơn giản là để anh cảm thấy tự tin hơn khi thi đấu.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *