Tại Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025 diễn ra trong hai ngày 30 và 31/7, vấn đề thu hút nhân tài đã trở thành tâm điểm thảo luận. PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP HCM, nhấn mạnh rằng chính sách lương bổng cạnh tranh là một yếu tố then chốt. Ông dẫn chứng Đại học Bách khoa TP HCM sẵn sàng trả mức lương lên đến 85 triệu đồng mỗi tháng cho các phó giáo sư và giáo sư.
Ông Quân chia sẻ, mức lương này tuy chưa thể so sánh với thị trường quốc tế, nhưng “có thể đáp ứng được” nhu cầu sinh hoạt của các nhà khoa học. Bên cạnh đó, trường còn tạo điều kiện để họ tham gia vào các đề tài nghiên cứu cấp thành phố và quốc gia. Ông cũng không quên nhắc lại cột mốc năm 2007 khi ông mới về nước với mức lương hơn bốn triệu đồng, cho thấy sự tiến bộ đáng kể trong chính sách đãi ngộ hiện nay.
Tuy nhiên, theo ông Quân, lương cao chỉ là một phần trong bức tranh thu hút nhân tài. Đại học Quốc gia TP HCM đang triển khai chương trình VNU350, tập trung vào ba yếu tố chính: Tự chủ, Phát triển và Đóng góp.
Ông giải thích: “Các nhà khoa học được trao quyền tự chủ trong việc lựa chọn chủ đề, hướng nghiên cứu, phương pháp và cách thức phát triển sự nghiệp. Đây là yếu tố then chốt để họ phát huy tối đa khả năng”. Đồng thời, trường cũng tạo bệ phóng để các nhà khoa học thăng tiến, đạt được các học hàm cao hơn hoặc nhận các giải thưởng danh giá. Đến nay, chương trình đã thu hút được gần 100 nhân lực chất lượng cao, bao gồm các tiến sĩ trẻ và các nhà khoa học đầu ngành.
Ông Nguyễn Ái Việt, thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia về phát triển khoa học công nghệ, cũng đồng tình rằng cần tạo ra một môi trường làm việc phù hợp để thu hút các nhà khoa học và chuyên gia từ nước ngoài trở về Việt Nam.
Ông đề xuất tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế để thúc đẩy chuyển giao công nghệ và thu hút các tổ chức R&D quốc tế đến Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung, chuyên gia cao cấp Nghiên cứu và Phát triển Hệ sinh thái đổi mới khởi nghiệp, lại có một góc nhìn khác. Theo bà, lương không phải là yếu tố quan trọng nhất. Kinh nghiệm đưa nhiều nhân tài từ Thung lũng Silicon (Mỹ) về Việt Nam cho thấy, họ không quá quan trọng vấn đề lương bổng hay nhà ở.
Bà Dung nhấn mạnh: “Điều họ thực sự cần là một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh”. Hệ sinh thái này bao gồm khung thể chế phù hợp, nguồn vốn đầu tư mạo hiểm và hạ tầng hỗ trợ. Bà cũng gợi ý về việc xây dựng các vườn ươm chuyên nghiệp cho startup.
Nhắc lại câu chuyện năm 2018, bà cho biết một số nhân tài từ Thung lũng Silicon đã gặp khó khăn khi phải trải qua sáu bộ để xin giấy phép đăng ký kinh doanh do lĩnh vực của họ quá mới.
Bà Dung khẳng định: “Để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, điều quan trọng nhất là giữ chân được nhân tài bằng thể chế phù hợp, chứ không phải tiền bạc”.
Bà cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn vốn đầu tư mạo hiểm, giúp các công ty khởi nghiệp tự do lựa chọn đối tác và tìm ra sản phẩm phù hợp với thị trường, thay vì chỉ phụ thuộc vào ngân sách nhà nước. Theo bà, cần có các biện pháp giảm thiểu rủi ro, “giảm đau” cho những người làm sáng tạo, điều mà Việt Nam còn thiếu.
Bà Dung chia sẻ: “Ở Thung lũng Silicon, các startup thất bại vẫn có ‘bệ đỡ’ từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, cố vấn và nhà đầu tư. Ở Việt Nam, sự hỗ trợ này gần như không có”. Tuy nhiên, bà cũng đánh giá cao những tiến bộ trong các chính sách liên quan đến đổi mới sáng tạo thời gian qua và hy vọng các chính sách này sẽ được triển khai nhanh chóng hơn nữa.
Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025 với chủ đề “Thúc đẩy tương lai của Việt Nam thông qua đầu tư R&D chiến lược” đã thu hút sự tham gia của 100 chuyên gia hàng đầu, bao gồm người Việt, gốc Việt và các nhân vật có tầm ảnh hưởng trong lĩnh vực R&D trên toàn cầu. Sự kiện này được kỳ vọng sẽ tạo ra một nền tảng kết nối cấp cao giữa nhà nước, doanh nghiệp, trường đại học, tập đoàn công nghệ, viện nghiên cứu và nhà đầu tư, nhằm thúc đẩy chuyển giao công nghệ, vận hành hiệu quả các mô hình đầu tư và hình thành một hệ sinh thái R&D bền vững tại Việt Nam.
Admin
Nguồn: VnExpress
