Sự ra đi đột ngột của Phó chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT Hoàng Nam Tiến vào chiều 31/7, hưởng dương 57 tuổi do ngừng tim, gióng lên hồi chuông cảnh báo về hiểm họa sức khỏe tiềm ẩn này. Các chuyên gia khuyến cáo cộng đồng cần nâng cao nhận thức về các dấu hiệu và nguyên nhân gây ngừng tim để chủ động phòng tránh, bảo vệ bản thân và gia đình.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, giải thích rằng ngừng tim xảy ra khi tim đột ngột mất khả năng bơm máu, đặc biệt là lên não. Tình trạng này có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vòng 3-5 phút nếu không được cấp cứu kịp thời do não thiếu oxy nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây ngừng tim rất đa dạng, phần lớn xuất phát từ các bệnh lý tim mạch tiềm ẩn hoặc tổn thương mạch máu. Trong đó, nhồi máu cơ tim là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi mảng xơ vữa trong động mạch vành bị nứt vỡ, nó sẽ tạo thành cục máu đông gây tắc nghẽn dòng máu nuôi tim, dẫn đến hoại tử cơ tim và gây ra rối loạn nhịp hoặc ngừng tim đột ngột.
Bên cạnh đó, các rối loạn nhịp tim ác tính như rung thất hoặc nhịp nhanh thất cũng là những “thủ phạm” nguy hiểm. Những rối loạn này thường xuất hiện ở những người có bệnh tim từ trước nhưng chưa được phát hiện, ví dụ như phì đại cơ tim, viêm cơ tim do virus, hoặc các bất thường điện học tim di truyền. Rung thất khiến tim co bóp một cách hỗn loạn, mất khả năng bơm máu hiệu quả.
Ngừng tim cũng có thể là hậu quả của đột quỵ não cấp, đặc biệt là xuất huyết não hoặc tắc mạch máu lớn, gây rối loạn chức năng của trung tâm điều hòa tim mạch. Trong nhiều trường hợp, ngừng tim là biến chứng của một cơn đột quỵ nặng không được kiểm soát kịp thời.
Theo thống kê của Very Well Health, có đến 90% trường hợp ngừng tim xảy ra bên ngoài bệnh viện dẫn đến tử vong. Việc điều trị ngừng tim đột ngột rất khó khăn, nhưng việc xác định nguyên nhân và áp dụng các biện pháp kiểm soát phù hợp có thể giúp tăng cơ hội sống cho người bệnh. Ngừng tim có thể do hầu hết các loại bệnh tim gây ra.
Bác sĩ Mạnh cũng chỉ ra rằng lối sống hiện đại đang góp phần làm gia tăng các yếu tố nguy cơ dẫn đến ngừng tim, khiến tình trạng này ngày càng trẻ hóa. Áp lực công việc kéo dài, thức khuya, bỏ bữa, chế độ ăn uống nhiều chất béo, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và ít vận động đều gây ra sự mất cân bằng thần kinh và tuần hoàn trong cơ thể. Thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường… cũng tạo điều kiện cho mạch máu bị xơ cứng và dễ tổn thương. Khi tim phải hoạt động trong tình trạng thiếu oxy, thiếu dưỡng chất và liên tục bơm máu với áp lực cao, nguy cơ rối loạn nhịp và ngừng tim sẽ tăng lên đáng kể.
Đáng lo ngại, nhiều người trẻ tuổi đột tử vì ngừng tim mà trước đó chưa từng được chẩn đoán mắc bệnh tim. Bác sĩ Mạnh cho biết: “Họ có thể chỉ cảm thấy mệt mỏi nhẹ, hồi hộp hoặc chóng mặt thoáng qua nhưng chủ quan không đi kiểm tra sức khỏe. Đến khi sự cố xảy ra thì đã quá muộn để can thiệp”.
Tuy nhiên, ngừng tim hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ và chủ động thay đổi lối sống. Những người từ 30 tuổi trở lên nên đo huyết áp, kiểm tra mỡ máu và đường huyết định kỳ. Đặc biệt, những người làm việc trong môi trường căng thẳng, thường xuyên thức khuya, thừa cân hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch nên đi khám chuyên khoa tim mạch ít nhất mỗi năm một lần.
Bên cạnh đó, việc từ bỏ thuốc lá, giảm lượng muối trong khẩu phần ăn, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, tăng cường rau xanh, uống đủ nước và vận động đều đặn mỗi ngày là những biện pháp đơn giản nhưng vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch. Ngủ đủ giấc 7-8 tiếng mỗi đêm cũng giúp tim được nghỉ ngơi đầy đủ và giảm nguy cơ rối loạn nhịp nguy hiểm. Đối với những người thừa cân, cần tuân thủ chế độ ăn uống và tập luyện để giảm cân, hạ chỉ số BMI và vòng bụng, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Khi gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào như đau ngực, đánh trống ngực, khó thở, ngất xỉu hoặc mệt mỏi không rõ nguyên nhân, cần đến bệnh viện ngay lập tức để được kiểm tra. Việc phát hiện sớm các rối loạn nhịp tim, hẹp mạch vành hoặc phì đại tim có thể giúp ngăn chặn những ca ngừng tim đột ngột đáng tiếc.
Admin
Nguồn: VnExpress
