Trên những cánh đồng hướng dương bát ngát trải dài ở miền đông Ukraine, một tuyến hào chống tăng và hàng rào dây thép gai hiện ra, như một nỗ lực cấp bách của Kiev nhằm ngăn chặn cuộc tấn công mùa hè sắp tới của Nga. Tuy nhiên, khả năng thành công của hệ thống phòng thủ này đang bị đặt dấu hỏi lớn.
Ukraine đang dồn toàn lực vào việc xây dựng một phòng tuyến kiên cố chưa từng có, bao gồm các chướng ngại vật răng rồng và hào sâu để làm chậm bước tiến của đối phương. Đồng thời, một mạng lưới hầm ngầm rộng lớn được thiết lập để bảo vệ các phi công điều khiển drone Ukraine trước sự tấn công của UAV Nga.
Đại tá Oleh Rezunenko, sĩ quan công binh chịu trách nhiệm xây dựng gần 322 km của phòng tuyến khổng lồ này, nhấn mạnh: “Lực lượng nào đào sâu hơn, lực lượng đó sẽ sống sót.”
Bước sang năm thứ hai, chương trình mở rộng phòng tuyến của Ukraine đang đối mặt với vô vàn khó khăn, từ việc chậm trễ tiến độ đến các cáo buộc tham nhũng liên quan đến nhiều quan chức tham gia dự án. Giờ đây, nguy cơ phòng tuyến bị chọc thủng đang hiện hữu nếu tốc độ xây dựng không được đẩy nhanh.
Đoạn phòng tuyến do Đại tá Rezunenko chỉ huy, trải dài từ vùng Kharkov ở phía bắc đến Zaporizhzhia ở phía nam, bao gồm hàng loạt chướng ngại vật hình kim tự tháp bằng bê tông, được gọi là “răng rồng”, nhằm ngăn chặn xe tăng địch.
“Nhiệm vụ chính của chúng tôi là đào hào nhanh và sâu nhất có thể”, ông Rezunenko cho biết.
Thách thức lớn nhất là làm thế nào để cầm chân một đội quân Nga đang được bổ sung hàng nghìn tân binh. Trong khi đó, các đơn vị Ukraine đang phải vật lộn để phòng thủ trước các đợt tấn công dữ dội, khi Nga liên tục thay đổi chiến thuật và dần dần giành quyền kiểm soát lãnh thổ.
Trong 18 tháng qua, lực lượng Nga đã khai thác nhiều điểm yếu trên phòng tuyến của Ukraine, đặc biệt là ở khu vực phía bắc, nơi hệ thống phòng thủ lỏng lẻo hơn, để mở một đợt tấn công mới với khoảng 50.000 quân.
Ukraine hy vọng rằng việc thiết lập một phòng tuyến với chiều sâu ba lớp sẽ ngăn chặn các đợt đột phá tương tự ở miền đông, nơi Nga đang tập trung nỗ lực giành quyền kiểm soát các thành phố chiến lược như Pokrovsk và Kostyantynivka.
Tuyến phòng thủ đầu tiên do quân đội tiền tuyến xây dựng, trong khi các đội như của Rezunenko sẽ đào tuyến thứ hai phía sau. Tuyến công sự thứ ba, do chính quyền dân sự địa phương đảm trách, bao quanh các thành phố quan trọng và củng cố biên giới một số khu vực. Mỗi lớp phòng tuyến đều hướng đến mục tiêu duy nhất: chặn đứng quân đội Nga.
Chính phủ Ukraine đã phân bổ 1,1 tỷ USD cho việc xây dựng phòng tuyến trong năm 2024, tương đương gần 2% chi tiêu quân sự cả năm. Các quan chức cho biết số tiền chi tiêu năm nay còn lớn hơn nhiều, nhưng chưa công bố con số cụ thể.
“Chúng tôi đang sử dụng mọi nguồn lực có trong tay”, Thống đốc vùng Zaporizhzhia, Ivan Fedorov, cho biết. Công trường xây dựng phòng tuyến của Ukraine tại đây thường xuyên là mục tiêu bắn phá của pháo binh và bom lượn Nga.
“Chúng tôi còn rất nhiều việc phải làm”, ông nói thêm.
Tuy nhiên, nhiều binh sĩ Ukraine cảnh báo rằng một vành đai phòng thủ chắp vá, dù tốn kém, vẫn có thể dễ dàng bị chọc thủng ở những điểm yếu.
Sự thay đổi nhanh chóng trên chiến trường có nghĩa là các công sự có thể trở nên lỗi thời khi binh lính Nga tiếp cận phòng tuyến thứ hai và thứ ba của Ukraine.
Vào thời điểm xung đột mới bùng phát năm 2022, binh lính Ukraine đã chiến đấu trong các chiến hào dài, được thiết kế để bảo vệ các đơn vị cấp đại đội khỏi pháo binh. Hiện tại, UAV tự sát trở nên phổ biến đến mức có thể xuyên qua những kẽ hở nhỏ nhất trong phòng tuyến. Vì thế, ưu tiên hàng đầu bây giờ là bảo vệ binh lính khỏi chúng.
Chiến hào Ukraine giờ đây phải được xây dựng sâu hơn, với nhiều hầm trú ẩn cho các nhóm quân nhỏ và hầm chỉ huy cho phi công điều khiển drone. Kiểu công sự nổi trong giáo trình quân sự truyền thống đang trở nên lỗi thời.
“Công sự vẫn quan trọng, nhưng mức độ thiết yếu không còn như hai năm trước”, Franz-Stefan Gady, nhà phân tích quân sự tại Vienna, nhận xét.
Theo Đại tá Rezunenko, 1.000 công nhân do ông phụ trách đang xây dựng các tuyến chiến hào nhỏ hơn nhưng nhiều hơn và nhanh gấp đôi so với trước đây. Một nhóm khoảng 12 người hiện chỉ mất ba tuần để xây xong một đoạn chiến hào có hố cá nhân và khu vực ngủ nghỉ cho một tiểu đội.
Binh sĩ Nga đang sử dụng xe máy ngày càng phổ biến trong các đợt xung kích để nhanh chóng áp sát chiến hào Ukraine. Để đối phó, đội của Rezunenko chăng phía trước chiến hào những sợi dây thép mỏng có thể khiến lính đi xe máy Nga bị ngã khi vướng vào, trở thành mục tiêu cho drone.
“Chúng tôi nghiên cứu những gì đối phương thực hiện để điều chỉnh công trình phòng thủ đang xây dựng”, Serhiy Aborin, tham mưu trưởng của đơn vị Rezunenko, cho biết.
Với mỗi người xây dựng công sự, Rezunenko bố trí hai người khác cầm súng cảnh giới UAV. “Ngay khi bạn lơ là, bạn sẽ đón nhận hậu quả tức thì”, một công nhân nói.
Ukraine hiểu rõ việc bị sa lầy vào công sự phòng thủ của đối phương là như thế nào. Trong cuộc phản công lớn vào mùa hè năm 2023, quân đội nước này đã bị mắc kẹt trong tuyến chiến hào đa lớp và hào chống tăng do Nga xây dựng.
Thất bại đó đã thúc đẩy Ukraine tập trung cho nhiệm vụ củng cố phòng tuyến hiện tại. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã kêu gọi đẩy nhanh việc xây dựng, đồng thời khuyến khích các công ty tư nhân và nhà tài trợ cùng tham gia.
Tuy nhiên, như vậy vẫn là không đủ để ngăn chặn lực lượng Nga khi xe tăng và quân đội của họ tràn qua một đoạn biên giới phía bắc Ukraine gần Kharkov vào mùa xuân năm 2024, nơi lớp phòng thủ còn yếu. Binh lính khi đó đã chỉ trích giới lãnh đạo quân sự Ukraine vì thiếu chuẩn bị phòng tuyến đầy đủ.
Hồi đầu tháng, một cựu phó thị trưởng Kharkov bị bắt với cáo buộc tham ô công quỹ được phân bổ cho xây dựng phòng tuyến.
Hiện tại, quân Nga chỉ cách Sumy, thủ phủ tỉnh cùng tên ở phía bắc Ukraine, 19 km và các binh sĩ tại đây cũng đang cảnh báo về tình trạng thiếu phòng tuyến kiên cố. Một lính bộ binh cho hay khi lực lượng Ukraine đang tấn công ở vùng Kursk của Nga, đối diện Sumy qua biên giới, đáng lẽ các đơn vị hậu phương nên tận dụng thời gian đó để chuẩn bị công sự vững chắc hơn.
“Chúng tôi đã có cơ hội củng cố phần phía bắc của mặt trận, nhưng không làm được”, anh này nói.
Người lính cho biết khi rút lui khỏi Kursk hồi đầu năm, đơn vị của anh chỉ nhìn thấy những chiến hào lỗi thời, không có mái che chống UAV. Nhưng kể từ đó, Ukraine vẫn giành lại được ba ngôi làng từ quân đội Nga và đang thiết lập các vị trí phòng thủ vững chắc hơn gần Sumy.
Trở lại miền đông, trung đoàn của Rezunenko đã hoàn thành khoảng 2/3 tuyến phòng thủ của mình, nơi sẽ được rải mìn nếu quân Nga tiếp cận.
“Trung đoàn của chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng ngay cả sau khi xung đột kết thúc”, ông nói. “Tôi đã không bảo vệ được các con tôi khỏi chiến sự, nhưng ít nhất có thể bảo vệ con cái của chúng”.
Trong bối cảnh chiến sự ác liệt, nỗ lực xây dựng phòng tuyến của Ukraine thể hiện quyết tâm bảo vệ lãnh thổ và sinh mạng của người dân, dù con đường phía trước còn đầy rẫy những thách thức.
Admin
Nguồn: VnExpress
