Từ ngày 1/8, hai “ông lớn” trong ngành xăng dầu là Petrolimex và PVOIL bắt đầu thí điểm bán xăng E10 tại TP HCM, Hà Nội và Hải Phòng. Động thái này nhằm thăm dò phản ứng của thị trường trước loại nhiên liệu mới. Xăng sinh học E10, với thành phần 10% ethanol sinh học và 90% xăng khoáng, được kỳ vọng sẽ góp phần giảm phát thải CO2 và thúc đẩy phát triển ngành nông nghiệp ethanol.
Trước đó, xăng E5 cũng từng được kỳ vọng mang lại những lợi ích tương tự. Anh Trịnh Văn Thăng (Hà Nội) nhớ lại, anh đã sử dụng E5 ngay khi nhà nước có chủ trương thay thế xăng RON92, với hy vọng giảm khí thải và giá rẻ hơn. Tuy nhiên, từ năm 2020, anh chuyển sang dùng RON95 vì xe đời mới của anh được khuyến nghị sử dụng loại xăng này để vận hành tối ưu. Dù giá cao hơn, anh vẫn chấp nhận để xe chạy êm và bền máy hơn.
Không chỉ anh Thăng, nhiều người tiêu dùng khác cũng dần từ bỏ xăng E5. Một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại Bình Dương đã phải ngừng bán E5 do sức tiêu thụ quá thấp. Theo đại diện doanh nghiệp này, trong khi một bồn xăng RON95 bán hết trong 3 ngày, thì E5 cần tới nửa tháng. Vào thời điểm E5 được phân phối rộng rãi vào năm 2018, sản lượng bán ra từng đạt 35-40% so với RON95, nhưng sau đó liên tục giảm, chỉ còn 10% vào cuối năm 2023. Áp lực chi phí tồn kho và bảo quản đã khiến doanh nghiệp này phải tạm dừng kinh doanh E5.
Theo báo cáo từ các địa phương, xăng E5 chỉ có tỷ lệ tiêu thụ cao ở các vùng sâu, vùng xa, nơi thu nhập thấp và xe máy cũ còn phổ biến, chiếm hơn 50% so với xăng khoáng. Tại các thành phố lớn, nơi thu nhập cao và xe đời mới nhiều hơn, tỷ lệ này rất thấp, có nơi chỉ khoảng 15%. Các chuyên gia cho rằng, việc triển khai xăng E10 cần rút kinh nghiệm từ những “bài học” của E5.
Ông Đào Duy Anh, Phó cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), cho rằng nhu cầu E5 giảm do loại nhiên liệu này dùng nền RON92, vốn phù hợp với xe cũ. Trong khi đó, xe đời mới được thiết kế để dùng xăng có chỉ số octan cao hơn (RON95). Bên cạnh đó, chính sách ưu đãi cho xăng sinh học chưa đủ mạnh, khiến các bên tham gia chuỗi cung ứng chưa có động lực để duy trì và mở rộng. Việc triển khai ở một số địa phương còn thiếu đồng bộ, và người tiêu dùng vẫn còn e ngại về chất lượng xăng sinh học.
Để thành công, đại diện một doanh nghiệp bán lẻ ở TP HCM kỳ vọng E10 sẽ được cải tiến để thu hút người tiêu dùng, như nâng cao hiệu suất, tăng độ bền bảo quản, có chính sách giá cạnh tranh, truyền thông rõ ràng hơn về lợi ích và đảm bảo hạ tầng phân phối đồng bộ.
Ông Trần Ngọc Năm, Phó tổng giám đốc Petrolimex, đề xuất Bộ Công Thương sớm chỉ đạo cụ thể về tiến độ triển khai, để các doanh nghiệp chủ động đầu tư và chuyển đổi hệ thống. Ông cũng kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành cho phù hợp với nguồn xăng khoáng trên thị trường quốc tế.
Ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, cho rằng cần có lộ trình chuẩn bị tối thiểu 6 tháng để triển khai đồng bộ xăng sinh học trên cả nước. Ông cũng đề nghị sớm sửa đổi các bất cập liên quan đến thị trường, chất lượng sản phẩm, quản lý kinh doanh xăng dầu và quy chuẩn với xăng E10. Ông kiến nghị rà soát cơ chế quản lý để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, vì hiện tại có quá nhiều thủ tục chồng chéo.
Ông Giang Chấn Tây, Giám đốc Công ty Bội Ngọc, cho rằng nếu thị trường vẫn tồn tại song song các loại xăng khác như RON95, người tiêu dùng sẽ không có động lực thay đổi. Ông đề xuất chỉ lưu hành một loại xăng duy nhất là E10, và tất cả nguồn cung nên được pha chế E10 ngay từ đầu. Điều này giúp doanh nghiệp không phải đầu tư thêm hệ thống trữ và bơm xăng riêng, đồng thời tránh được tình trạng tồn kho và giảm chất lượng. Ông cũng đề xuất đổi tên sản phẩm dễ tiếp cận hơn và hạn chế các thông tin gây hiểu lầm về chất lượng E10.
Bộ Công Thương cho biết đang xây dựng các ưu đãi về thuế, phí bảo vệ môi trường, đồng thời điều chỉnh quy chuẩn xăng nền và phương tiện phù hợp khi phối trộn.
Việt Nam đang chuẩn bị cho lộ trình chuyển đổi sang xăng sinh học E10, dự kiến từ đầu năm 2026 loại xăng này sẽ được bán trên toàn quốc, cùng với các loại hiện tại. Nhiều quốc gia đã luật hóa và yêu cầu sử dụng bắt buộc xăng sinh học. Anh Trịnh Văn Thăng cho biết sẽ thử chuyển sang dùng E10 nếu sản phẩm này đảm bảo chất lượng và giá cả hợp lý. Đại diện doanh nghiệp ở Bình Dương cũng sẵn sàng tham gia phân phối E10, với hy vọng xăng E10 sẽ không thất bại như E5 trước đây.
Admin
Nguồn: VnExpress
