Câu chuyện một bé gái 13 tuổi tự ý mua vé xe khách đi từ tỉnh này sang tỉnh khác, chỉ bị phát hiện khi đến bến xe cuối cùng, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về lỗ hổng trong quy định vận chuyển hành khách trẻ em tại Việt Nam. Sự việc này, từng gây xôn xao dư luận một tuần trước, cho thấy một thực tế đáng lo ngại: trẻ em có thể dễ dàng mua vé xe mà không gặp bất kỳ trở ngại nào.
Khi được hỏi về vấn đề này, một phụ xe thừa nhận rằng anh không được phổ biến cụ thể về quy định liên quan và thường bỏ qua việc kiểm tra kỹ thông tin hành khách nhỏ tuổi. Anh giải thích rằng đôi khi trẻ em nói đi cùng người thân hoặc nhân viên tự đoán có người nhà đi cùng nên không hỏi thêm. Tài xế chuyến xe cũng cho rằng, một khi nhà xe đã bán vé, họ phải chịu trách nhiệm vận hành an toàn và không có quyền từ chối vận chuyển.
Thực tế này cho thấy một lỗ hổng lớn trong chính sách vận chuyển hành khách trẻ em. Bé gái trong câu chuyện đã mua vé và lên xe một cách dễ dàng. Chỉ đến khi một số tài xế tại bến xe Ngã Tư Ga (TP.HCM) nhận thấy sự bất thường và đọc được thông tin tìm trẻ lạc, hành trình của em mới gặp gián đoạn.
Vé xe, về bản chất, là một hợp đồng vận chuyển hành khách. Bất kỳ ai khi mua vé xe khách đều chính thức giao kết một hợp đồng với nhà xe. Tấm vé nhỏ bé này là bằng chứng cam kết của nhà xe, đảm bảo vận chuyển hành khách an toàn từ điểm đi đến điểm đến, đồng thời chịu trách nhiệm bảo hiểm theo quy định pháp luật. Hợp đồng này phải tuân thủ Bộ luật Dân sự 2015, và Luật Giao dịch điện tử 2023 nếu là vé điện tử.
Theo Khoản 3, Điều 21 của Bộ luật Dân sự 2015, người từ 6 đến dưới 15 tuổi khi thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ các giao dịch phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi. Rõ ràng, việc mua vé xe khách liên tỉnh không thuộc phạm vi nhu cầu sinh hoạt hàng ngày thông thường của trẻ em dưới 15 tuổi. Do đó, giao dịch mua vé xe của một đứa trẻ 13 tuổi mà không có sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ là vô hiệu. Tuy nhiên, thực tế việc bán vé vẫn diễn ra, cho thấy sự thiếu sót trong việc thực thi pháp luật.
Các tài xế cũng có lý do riêng khi chỉ kiểm tra vé mà không thể từ chối vận chuyển trẻ em. Điều này cho thấy sự thiếu vắng quy định cụ thể trong hệ thống vận tải hành khách đường bộ. Trong khi ngành hàng không có quy định chặt chẽ về “trẻ em đi một mình”, yêu cầu giấy tờ tùy thân, cam kết từ phụ huynh và cung cấp dịch vụ giám hộ, thì xe khách và tàu hỏa lại thiếu hành lang pháp lý tương tự.
Các quy định hiện hành, dù đã được cập nhật với Luật Đường bộ 2024 và Nghị định 158/2024/NĐ-CP, chủ yếu tập trung vào điều kiện kinh doanh, an toàn kỹ thuật phương tiện và trách nhiệm chung của lái xe/doanh nghiệp. Sự thiếu vắng này tạo ra hệ lụy kép: nhà xe thiếu căn cứ để từ chối, và việc từ chối trở thành quyết định cảm tính, phụ thuộc vào lương tâm của từng nhân viên. Đồng thời, trẻ em phải đối mặt với rủi ro cao, tạo cơ hội cho những tình huống nguy hiểm như bắt cóc hoặc buôn bán trẻ em.
Để ngăn chặn những câu chuyện tương tự, cần sớm có giải pháp cụ thể. Trước hết, cần bổ sung và sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan đến vận tải hành khách, quy định rõ độ tuổi tối thiểu được phép đi một mình trên xe khách, tàu hỏa, tương tự như ngành hàng không. Trẻ em cần có giấy tờ tùy thân, giấy cam kết của cha mẹ hoặc người giám hộ có xác nhận của chính quyền địa phương, và dịch vụ hỗ trợ đặc biệt từ đơn vị vận tải.
Thứ hai, cần đào tạo và phổ biến cho chủ doanh nghiệp, nhân viên bán vé và người vận chuyển về tầm quan trọng của việc kiểm tra thông tin khách hàng, đặc biệt là hành khách nhỏ tuổi. Đây không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn là trách nhiệm xã hội và đạo đức kinh doanh.
Cuối cùng, cần nâng cao kỹ năng giao tiếp cho trẻ em, đồng thời tăng cường trách nhiệm của cha mẹ và người thân trong việc bảo vệ trẻ em. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường an toàn để trẻ phát triển, thay vì dễ dàng bị dụ dỗ hoặc lừa gạt.
Điều 27 của Luật Trẻ em năm 2016 khẳng định trẻ em có quyền được bảo vệ dưới mọi hình thức để không bị bạo lực, bỏ rơi hoặc bỏ mặc, gây tổn hại đến sự phát triển toàn diện. Câu chuyện bé gái 13 tuổi may mắn trở về nhà an toàn là một lời nhắc nhở về việc bảo vệ quyền cơ bản của trẻ em. Nếu chúng ta không sớm lấp đầy những lỗ hổng trong quy định pháp luật và nâng cao trách nhiệm của toàn xã hội, những hành trình đầy rủi ro của trẻ em có thể không phải lúc nào cũng kết thúc có hậu.
Admin
Nguồn: VnExpress
