Trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi năm 2024 đang được lấy ý kiến, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất bổ sung thêm hai trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia và công cộng.
Cụ thể, Nhà nước sẽ thu hồi đất để thực hiện các dự án xây dựng cấp bách phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, cũng như các dự án trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế và logistics. Bên cạnh đó, các dự án quy mô lớn như khu đô thị, du lịch dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định cũng sẽ được Nhà nước hỗ trợ thu hồi đất.
Đối với các dự án được thực hiện thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất, nếu chủ đầu tư đã đàm phán thành công trên 75% diện tích hoặc số lượng người có đất, Nhà nước sẽ đứng ra thu hồi phần diện tích còn lại để giao cho chủ đầu tư.
Bộ Tài nguyên và Môi trường lý giải rằng, việc đề xuất sửa đổi này xuất phát từ thực tế nhiều dự án quy mô lớn có vai trò quan trọng trong thúc đẩy phát triển địa phương và đóng góp lớn vào ngân sách, nhưng lại gặp khó khăn trong quá trình tiếp cận đất đai và triển khai do chưa có quy định về thu hồi đất. Các dự án này bao gồm chỉnh trang đô thị, dự án hỗn hợp, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, logistics, du lịch, dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao…
Theo Bộ này, Luật Đất đai hiện hành còn thiếu quy định về thu hồi đất trong trường hợp chủ đầu tư không đạt được thỏa thuận với tất cả các chủ sử dụng đất, dẫn đến tình trạng dự án bị “treo”, gây lãng phí nguồn lực đất đai và làm chậm tiến độ đầu tư.
Luật sư Phạm Thanh Tuấn, một chuyên gia pháp lý bất động sản, ủng hộ cơ chế “Nhà nước thu hồi phần còn lại” khi chủ đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích. Ông cho rằng quy định này thể hiện sự linh hoạt và phù hợp với thực tế, có thể giải quyết bế tắc cho nhiều dự án đang gặp khó khăn do không đạt được sự đồng thuận tuyệt đối từ người dân.
Tuy nhiên, luật sư Tuấn cũng nhấn mạnh rằng việc áp dụng cơ chế này cần đi kèm với các điều kiện chặt chẽ để đảm bảo sự hài hòa về lợi ích giữa chủ đầu tư và người dân, đồng thời hạn chế nguy cơ lạm dụng. Ông đề xuất thiết lập một mức giá trần hoặc khung giá tham chiếu làm cơ sở cho quá trình thỏa thuận, nhằm tránh tình trạng bất công bằng giữa các hộ dân. Bên cạnh đó, tiêu chí xác định tỷ lệ 75% cũng cần được quy định rõ ràng, bao gồm cả việc có loại trừ các trường hợp đất đang tranh chấp hoặc không có chủ sở hữu hay không.
Vị chuyên gia này cũng đề xuất bổ sung một cơ chế trung gian, chẳng hạn như chính quyền địa phương hoặc một tổ chức độc lập, đóng vai trò cầu nối giữa chủ đầu tư và người dân để hỗ trợ và hòa giải. Chỉ khi các nỗ lực hỗ trợ và hòa giải không thành công, phương án Nhà nước thu hồi phần đất còn lại mới được xem xét.
Ngoài ra, trong dự thảo luật sửa đổi, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề xuất thay đổi quy định về định giá đất, theo đó không còn áp dụng “nguyên tắc thị trường” mà thay vào đó, Nhà nước sẽ quyết định giá đất. Quy định này được đưa ra nhằm đảm bảo Nhà nước thực hiện quyền kiểm soát và quyết định giá đất trên thị trường sơ cấp, góp phần ổn định thị trường bất động sản.
Tại một hội nghị diễn ra vào ngày 10/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ sẽ đề xuất sửa đổi Nghị quyết 18, làm cơ sở cho việc sửa đổi Luật Đất đai 2024, nhằm khắc phục những bất cập liên quan đến thu hồi đất, tài chính đất đai và kiểm soát giá đất. Một số nội dung được Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu sửa đổi bao gồm hoàn thiện chính sách quản lý và sử dụng đất, giá đất, tài chính đất đai, cũng như chính sách giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất.
Admin
Nguồn: VnExpress
