Một tia sét “megaflash” khổng lồ đã xé toạc bầu trời, trải dài tới 829 km từ phía đông Texas qua Oklahoma, Arkansas, Kansas, và gần đến Kansas City, Missouri chỉ trong 7 giây. Sự kiện phi thường này đã phá vỡ kỷ lục trước đó là 768 km, chứng tỏ sức mạnh đáng kinh ngạc của tự nhiên.
Tia sét kỷ lục này xảy ra vào ngày 22 tháng 10 năm 2017. Vào thời điểm đó, quy mô quá lớn của nó vượt quá khả năng đo lường đầy đủ của các cảm biến mặt đất. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Bulletin of the American Meteorological Society ngày 31 tháng 7 đã sử dụng dữ liệu từ vệ tinh địa tĩnh để xác định phạm vi khổng lồ của tia sét.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra tia sét megaflash phá kỷ lục này trong quá trình đánh giá lại dữ liệu vệ tinh bằng một phương pháp tính toán mới. Dữ liệu từ vệ tinh cung cấp nhiều chi tiết hơn so với các quan sát trước đây, cho phép các nhà khoa học xác định các tia sét megaflash riêng lẻ trong các cơn bão đã qua.
Sét, về cơ bản, là sự phóng điện tương tự như tĩnh điện, nhưng ở quy mô lớn hơn rất nhiều. Trong một cơn giông, các hạt băng và nước va chạm và trao đổi electron, dẫn đến sự tích tụ điện tích. Sét xảy ra khi điện tích này trở nên quá mạnh để khí quyển có thể giữ lại, và nó phóng điện dưới dạng tia sét qua đám mây hoặc xuống mặt đất. Hầu hết các tia sét đánh xuống trong phạm vi 16 km xung quanh cơn bão nơi chúng hình thành. Khi một tia sét di chuyển xa hơn 96 km, nó được coi là một tia sét megaflash.
Michael Peterson, tác giả chính của bài báo và là thành viên của Trung tâm Nghiên cứu Bão mạnh thuộc Viện Công nghệ Georgia, cho biết sét megaflash có xu hướng hình thành ở phần yếu hơn bên ngoài của hệ thống bão, chứ không phải ở lõi mạnh mà mọi người thường liên tưởng đến sét. Chúng thường xảy ra sau khi cơn bão đã di chuyển.
Tia sét phá kỷ lục năm 2017 tuân theo mô hình tương tự, len lỏi qua các lớp mây rộng lớn theo sau một đợt không khí lạnh qua miền nam vùng Great Plains. Những đám mây dạng tấm, trải dài từ Texas đến Kansas City, tạo thành một lớp nông có thể dễ dàng dẫn điện, tạo điều kiện lý tưởng cho sét di chuyển hàng trăm km theo phương ngang.
Khi một tia sét megaflash di chuyển qua đám mây, nó có thể phóng ra nhiều tia sét đánh xuống mặt đất. Sét megaflash rất hiếm, chỉ có chưa đến 1% số cơn giông tạo ra chúng. Các cơn bão tạo ra sét megaflash cũng thường tồn tại lâu trên một phạm vi rộng lớn, bao phủ hàng nghìn km vuông. Theo Peterson, sự rộng lớn đó là yếu tố then chốt, có khả năng là “động lực chính” của sét megaflash, vì một cơn bão nhỏ hơn không thể hỗ trợ di chuyển ngang nhiều như vậy.
Tia sét megaflash năm 2017 là tia sét dài nhất từng được xác nhận, vượt qua tia sét dài 768 km vào tháng 4 năm 2020. Tuy nhiên, các nhà khoa học dự đoán rằng kỷ lục này sẽ không giữ được lâu. Thiết bị lập bản đồ sét dựa trên vệ tinh giúp phát hiện tia sét này chỉ mới hoạt động khoảng 10 năm và còn rất nhiều dữ liệu để phân tích. Những công cụ được sử dụng để theo dõi các sự kiện cực đoan như tia sét từ Texas đến Missouri đang mở ra những chân trời mới trong nghiên cứu về sét.
Mặc dù sét megaflash rất hiếm, nhưng rủi ro liên quan đến chúng là rất lớn. Peterson cho biết chúng đại diện cho trường hợp sét tồi tệ nhất, là một sự phóng điện mạnh có khả năng gây cháy rừng hoặc thiệt hại ở xa lõi của cơn bão. Nhiều trường hợp bị thương do sét xảy ra do mọi người đánh giá thấp khoảng cách mà một tia sét có thể di chuyển từ cơn bão và thời gian nguy hiểm kéo dài.
Admin
Nguồn: VnExpress
