Trong bối cảnh bị hạn chế tiếp cận các loại chip tiên tiến cần thiết cho phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) do các lệnh cấm từ Mỹ, Trung Quốc đang tìm kiếm một hướng đi riêng để thu hẹp khoảng cách với các cường quốc công nghệ như OpenAI. Thay vì tập trung vào việc phát triển các mô hình AI tân tiến nhất, Bắc Kinh đang dồn lực vào việc ứng dụng rộng rãi AI trong cả khu vực công và tư.
Ông Scott Singer, chuyên gia về AI tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, nhận định: “Chính phủ Trung Quốc đã ban hành chỉ thị rõ ràng về việc phổ biến công nghệ AI trong toàn xã hội”. Trong khi đó, theo ông, Mỹ lại đang “hoàn toàn bỏ qua cách thức ứng dụng” AI vào thực tế, mà chỉ tập trung vào phát triển các mô hình tiên tiến.
Sự quyết tâm của Trung Quốc trong việc thúc đẩy ứng dụng AI được thể hiện rõ tại Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới diễn ra tại Thượng Hải vào cuối tháng 7. Tại đây, chính phủ công bố thành lập một tổ chức quốc tế về quản lý AI và một kế hoạch hành động 13 điểm, với mục tiêu thúc đẩy hợp tác toàn cầu để đảm bảo công nghệ AI được phát triển một cách có trách nhiệm và mang lại lợi ích cho toàn thế giới.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường nhấn mạnh tại lễ khai mạc hội nghị rằng Trung Quốc “coi trọng việc quản trị AI toàn cầu” và “sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm phát triển AI và sản phẩm công nghệ của mình để hỗ trợ các quốc gia trên thế giới”.
Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng đã công bố kế hoạch thúc đẩy năng lực cạnh tranh AI của Mỹ thông qua việc giảm bớt các quy định và khuyến khích xuất khẩu công nghệ AI. Tuy nhiên, Washington cũng đã có những động thái nhằm ngăn chặn Bắc Kinh tiếp cận các loại chip cần thiết cho phát triển AI, lo ngại về các ứng dụng quân sự tiềm năng và vị thế dẫn đầu của Mỹ. Dù vậy, chính sách về chip của chính quyền Trump cũng có những thay đổi, khi Nhà Trắng từng đảo ngược lệnh cấm xuất khẩu một số chip AI do Nvidia sản xuất sang Trung Quốc.
Sự hào hứng đối với AI lan tỏa khắp trung tâm triển lãm ở khu Phố Đông, Thượng Hải, nơi hội tụ hàng loạt các tòa nhà chọc trời. Hàng nghìn người tham dự các hội thảo với sự góp mặt của các quan chức, doanh nhân, nhà nghiên cứu quốc tế, cùng các buổi trình diễn ứng dụng AI trong trò chơi điện tử, điều khiển robot và tương tác thời gian thực qua kính thông minh.
Các “ông lớn” công nghệ Trung Quốc như Huawei và Alibaba cũng góp mặt, bên cạnh những cái tên mới nổi như Unitree Robotics. Dù DeepSeek không trực tiếp tham gia, tên tuổi của công ty này được nhắc đến ở khắp mọi nơi.
Công ty khởi nghiệp DeepSeek, có trụ sở tại Hàng Châu, đã đi đầu trong việc thúc đẩy ứng dụng AI trong chính phủ kể từ khi ra mắt mô hình chatbot đầu tiên vào đầu năm nay. Sự kiện này đã tạo nên một làn sóng toàn cầu và cho thấy những tiến bộ nhanh chóng của Trung Quốc trong lĩnh vực AI.
Trong sáu tháng qua, DeepSeek đã được đưa vào sử dụng trong nhiều dịch vụ của chính phủ. Tài liệu đấu thầu cho thấy các quân y viện ở Thiểm Tây và Quảng Tây đã sử dụng DeepSeek để xây dựng hệ thống tư vấn và hồ sơ sức khỏe trực tuyến. Các cơ quan nhà nước cũng sử dụng DeepSeek để xử lý cuộc gọi từ người dân và hỗ trợ công việc của cảnh sát.
Chính quyền một thành phố ở khu vực Nội Mông cho biết DeepSeek đã giúp cảnh sát “nhanh chóng khám phá manh mối vụ án và dự đoán xu hướng tội phạm”, từ đó “cải thiện đáng kể độ chính xác và tính kịp thời của công tác phòng chống tội phạm”.
Điều tra chống tham nhũng, một ưu tiên hàng đầu của Chủ tịch Tập Cận Bình, cũng là một ứng dụng phổ biến của DeepSeek. Các mô hình AI được sử dụng để rà soát các bản kê khai tài sản nhằm phát hiện những điểm bất thường. Thậm chí, cơ quan chống tham nhũng Trung Quốc còn đưa cuốn sách “Sử dụng DeepSeek hiệu quả” vào danh sách các ấn phẩm được khuyến nghị.
Kế hoạch hành động về AI mới của Trung Quốc nhấn mạnh việc “khu vực công nên đi đầu trong việc triển khai các ứng dụng” bằng cách tích hợp AI vào giáo dục, giao thông và chăm sóc sức khỏe. Kế hoạch cũng nhấn mạnh nhiệm vụ sử dụng AI “để thúc đẩy kinh tế thực chất” và ca ngợi mô hình AI nguồn mở dễ chia sẻ hơn như một phương pháp phát triển AI bình đẳng.
Ông Alfred Wu, chuyên gia về quản trị công của Trung Quốc tại Đại học Quốc gia Singapore, cho biết Bắc Kinh đã ban hành chỉ thị từ cấp cao nhất yêu cầu chính quyền địa phương phải sử dụng AI. Động thái này xuất phát từ mong muốn cải thiện năng lực AI của Trung Quốc trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt với Mỹ, thông qua việc cho phép các mô hình tiếp cận kho dữ liệu chính phủ khổng lồ.
Tuy nhiên, không phải ai cũng tin rằng Trung Quốc sẽ chắc chắn thành công trong việc thúc đẩy ứng dụng AI trên toàn quốc. Ông Singer nhận định rằng nền kinh tế Trung Quốc đang chững lại sẽ tác động đáng kể đến khả năng tăng trưởng và tiếp cận vốn trong ngành công nghiệp AI. Bắc Kinh đang phải đối mặt với tình trạng giảm phát kéo dài và cuộc khủng hoảng bất động sản, gây ảnh hưởng nặng nề đến tình hình tài chính của nhiều gia đình.
“Phần lớn chính sách AI của Trung Quốc được định hình bởi tình trạng nền kinh tế”, ông nói. “Hệ sinh thái đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực AI ở Trung Quốc đã cạn kiệt”.
Giáo sư Thân Dương, chuyên gia về AI tại Đại học Thanh Hoa, cho rằng DeepSeek chưa được sử dụng rộng rãi trong công tác chống tham nhũng vì các vụ án thường liên quan đến thông tin nhạy cảm và việc triển khai công cụ mới trong các cuộc điều tra này đòi hỏi quy trình phê duyệt phức tạp. Ông cũng chỉ ra rằng AI vẫn là một công nghệ đang phát triển với nhiều vấn đề. “Nếu nó sai, ai chịu trách nhiệm?”, ông đặt câu hỏi.
Mặc dù vậy, những lo ngại này dường như không ảnh hưởng đến không khí sôi động tại hội nghị AI ở Thượng Hải. Tại một gian hàng giới thiệu sản phẩm, ông Carter Hou, nhà đồng sáng lập công ty kính thông minh Halliday, giới thiệu về cách tròng kính của họ chiếu một màn hình đen nhỏ ở phía trên tầm mắt người dùng, hiển thị bản dịch và tóm tắt các cuộc trò chuyện, thậm chí dự đoán các câu hỏi dựa trên tương tác của người sử dụng và cung cấp thông tin trước.
Robot, một ứng dụng rõ ràng của AI, xuất hiện khắp nơi tại hội nghị, từ các xưởng sản xuất mẫu đến các cửa hàng tiện lợi, bắt tay trẻ em hoặc đơn giản là di chuyển trong hội trường. Một robot còn có thể mô tả trang phục của một nam sinh viên: “Bộ quần áo vừa sành điệu vừa thanh lịch. Bạn có phong thái tự tin và thân thiện, điều đó khiến bạn rất cuốn hút”.
Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về AI ngày càng gay gắt, Trung Quốc đang nỗ lực tìm kiếm một con đường riêng, tập trung vào việc ứng dụng AI rộng rãi trong đời sống và kinh tế. Liệu chiến lược này có giúp Trung Quốc thu hẹp khoảng cách với các cường quốc công nghệ hay không, thời gian sẽ trả lời.
Admin
Nguồn: VnExpress
