Trung Quốc: DeepSeek cạnh tranh AI, bứt phá thị trường

Thế giới công nghệ đang chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Bằng chứng là sự xuất hiện của các mô hình AI tiên tiến, giá cả phải chăng, cạnh tranh trực tiếp với những sản phẩm từ Thung lũng Silicon.

Tháng 12/2024, công ty DeepSeek của Trung Quốc gây chấn động khi giới thiệu mô hình AI V3, tiếp theo là R1 vào tháng 1/2025. Tạp chí The Economist đánh giá, đây là lần đầu tiên một quốc gia, đặc biệt là một quốc gia bị hạn chế tiếp cận các chip tiên tiến từ Mỹ, có thể tạo ra các mô hình mã nguồn mở cạnh tranh sòng phẳng với những sản phẩm hàng đầu của Mỹ.

Theo Bloomberg, ông Zhu Min, cựu Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, nhận định rằng lợi thế của Trung Quốc trong phát triển AI sẽ tạo ra một làn sóng đổi mới, có thể dẫn đến hơn 100 đột phá tương tự như DeepSeek trong vòng 18 tháng tới. Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Thiên Tân vào tháng 6, ông Zhu nhấn mạnh rằng các sản phẩm phần mềm mới sẽ thay đổi căn bản bản chất công nghệ của nền kinh tế Trung Quốc.

Thực tế cho thấy, sau màn ra mắt ấn tượng của DeepSeek, các công ty AI tạo sinh của Trung Quốc đang tích cực cạnh tranh, liên tục giới thiệu các mô hình tân tiến. Tính đến ngày 31/7, trên bảng xếp hạng các mô hình mã nguồn mở của công ty Hugging Face (Mỹ), GLM-4.5 của kỳ lân Zhipu AI đang dẫn đầu, theo sát phía sau là các mô hình của Alibaba và Tencent. Đáng chú ý, 8 trong số 10 mô hình hàng đầu đến từ Trung Quốc.

GLM-4.5, ra mắt vào ngày 28/7, kết hợp khả năng lý luận, viết mã và tác nhân AI. Theo Zhipu AI, mô hình này có thể tạo ra các sản phẩm độc lập tinh vi, từ các trò chơi tương tác nhỏ đến các bản mô phỏng vật lý phức tạp. Zhipu AI được truyền thông Trung Quốc xếp vào nhóm “tứ hổ AI”, cùng với Baichuan, Moonshot AI và MiniMax. Đây là những startup chuyên về mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), đóng vai trò then chốt trong nỗ lực cạnh tranh và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ của Trung Quốc. Các nhà nghiên cứu tại OpenAI đã nhận xét rằng Zhipu AI đang “tự xây dựng các mô hình đối thủ với giá cực kỳ cạnh tranh”.

Ông Nhậm Chính Phi trong một cuộc phỏng vấn ở tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc, tháng 2/2021. Ảnh: Xinhua
Ông Nhậm Chính Phi: Phỏng vấn tại Sơn Tây, Trung Quốc (Ảnh: Xinhua). Ảnh: Internet

Ngày 27/7, gã khổng lồ công nghệ Tencent đã phát hành HunyuanWorld-1, một mô hình có khả năng nhanh chóng tạo ra các thế giới ảo 360 độ có thể chỉnh sửa được.

Một đối thủ đáng gờm khác là mô hình Kimi K2 của kỳ lân Moonshot AI, cũng được ra mắt vào tháng 7. Mô hình mã nguồn mở này cho phép các nhà phát triển bỏ qua giai đoạn đào tạo từ đầu, tự do sử dụng, tinh chỉnh và mở rộng theo ý muốn. Với lượng tham số lớn, Kimi K2 vượt trội hơn so với các đối thủ phương Tây như Chat GPT 4.1 trong kiểm tra khả năng viết mã và Claude 4 Opus trong kiểm tra kiến thức khoa học. Hiện tại, Kimi K2 đang đứng thứ 9 trên bảng xếp hạng mô hình mã nguồn mở của Hugging Face.

Theo The Economist, việc bị hạn chế tiếp cận chip có thể là một trong những lý do thúc đẩy các công ty AI Trung Quốc phát hành các mô hình mã nguồn mở. DeepSeek V3 và Kimi K2 đều có sẵn thông qua các dịch vụ lưu trữ của bên thứ ba như Hugging Face, và có thể được tải xuống và chạy trên phần cứng của người dùng. Điều này đảm bảo rằng ngay cả khi công ty không có đủ năng lực điện toán để phục vụ trực tiếp khách hàng, các mô hình vẫn được hỗ trợ ở những nơi khác. Việc phát hành mã nguồn mở được xem như một giải pháp ứng phó với lệnh cấm vận phần cứng từ Mỹ: Nếu DeepSeek khó mua chip Nvidia, thì Hugging Face có thể.

Cuối tháng trước, bộ phận AI của Alibaba cũng đã phát hành bản cập nhật cho mô hình lý luận Qwen3, được mô tả là “thông minh hơn, biết nhiều hơn, có thể làm nhiều việc hơn và thực hiện nhiệm vụ của tác nhân tốt hơn”. Alibaba cũng thông báo trên X rằng đây chỉ là một bản cập nhật nhỏ và những bước tiến lớn hơn sẽ sớm xuất hiện. Theo The Economist, hệ thống của Alibaba có kích thước chỉ bằng khoảng 1/4 Kimi K2, đòi hỏi ít năng lực điện toán hơn để vận hành. Alibaba cũng có lợi thế hơn DeepSeek hay Moonshot nhờ sở hữu cơ sở hạ tầng đám mây lớn để duy trì hoạt động của các mô hình.

Trong cuộc phỏng vấn với People’s Daily đầu tháng 6, nhà sáng lập Huawei, ông Nhậm Chính Phi, đã đề cập đến tác động của các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip từ Mỹ. Theo các chuyên gia, bình luận của ông phản ánh quan điểm rằng Mỹ đã không thể ngăn cản những tiến bộ công nghệ của Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực AI. Ông Nhậm Chính Phi nhấn mạnh rằng Trung Quốc có nhiều lợi thế để phát triển AI, bao gồm hàng trăm triệu người trẻ, hệ thống điện và lưới điện tốt, và mạng lưới thông tin liên lạc phát triển nhất thế giới. Ông cũng cho biết sẽ có hàng trăm chương trình phần mềm nguồn mở để đáp ứng nhu cầu của toàn xã hội.

Logo của công ty Trung Quốc DeepSeek. Ảnh: VCG
Logo DeepSeek: Công ty AI hàng đầu Trung Quốc. Ảnh: Internet

CEO của Nvidia, Jensen Huang, đã tham dự một triển lãm tại Bắc Kinh vào tháng 7 và nhận xét rằng các mô hình như của DeepSeek, Alibaba, Tencent, MiniMax và Baidu Ernie Bot đều ở đẳng cấp thế giới, được phát triển và chia sẻ công khai tại Trung Quốc, thúc đẩy sự phát triển của AI trên toàn cầu.

Theo thông tin từ Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới (WAIC) 2025 diễn ra tại Thượng Hải, Trung Quốc đã tung ra 1.509 mô hình AI trong tổng số 3.755 mô hình được phát hành trên thế giới, trở thành quốc gia dẫn đầu về số lượng mô hình AI. Chính phủ Trung Quốc cũng đề xuất thành lập một tổ chức hợp tác AI toàn cầu nhằm thúc đẩy hợp tác công nghệ trên thế giới, cho thấy tham vọng lớn của quốc gia này trong lĩnh vực AI.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *