Ngày 1/8, Tổng thống Donald Trump đã thông báo quyết định sa thải bà Erika McEntarfer, ủy viên Cục Thống kê Lao động (BLS) thuộc Bộ Lao động Mỹ. Động thái này diễn ra ngay sau khi BLS công bố báo cáo việc làm tháng 7, trong đó điều chỉnh giảm đáng kể số liệu việc làm được tạo ra tại Mỹ trong hai tháng trước đó.
Theo báo cáo của BLS, nền kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 73.000 việc làm trong tháng 7, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng 115.000. Đáng chú ý, BLS cũng điều chỉnh giảm số liệu việc làm mới của tháng 5 từ 144.000 xuống chỉ còn 19.000, và tháng 6 từ 147.000 xuống 14.000. Tổng cộng, số việc làm được điều chỉnh giảm trong hai tháng này lên tới 258.000.
Tổng thống Trump đã bày tỏ sự bất bình trên mạng xã hội Truth Social: “Làm sao có thể sai sót đến mức như vậy? Chúng ta cần số liệu việc làm chính xác. Tôi đã chỉ đạo sa thải ngay lập tức quan chức được ông Biden bổ nhiệm này, người có ý đồ chính trị.” Ông Trump ám chỉ đến bà McEntarfer, người được Tổng thống Joe Biden đề cử vào vị trí lãnh đạo BLS vào tháng 7/2023 và được Thượng viện phê chuẩn vào tháng 1/2024.
Vị trí lãnh đạo BLS có vai trò quan trọng, bởi cơ quan này là một tổ chức phi đảng phái, cung cấp số liệu hàng tháng cho chính quyền liên bang và các doanh nghiệp Mỹ, giúp họ đưa ra các quyết định về đầu tư, tuyển dụng, chi tiêu và nhiều hoạt động kinh tế khác.
BLS thường xuyên điều chỉnh số liệu báo cáo việc làm, và việc này chủ yếu liên quan đến phương pháp thu thập số liệu của cơ quan này, hơn là do sai sót cá nhân. Báo cáo ban đầu của BLS thường dựa trên thông tin từ các công ty lớn, vốn có xu hướng phản hồi khảo sát sớm hơn. Trong khi đó, các công ty nhỏ, thường chịu tác động mạnh hơn từ các khó khăn kinh tế, có xu hướng cung cấp thông tin muộn hơn. Khi thông tin từ nhóm này được bổ sung, BLS sẽ điều chỉnh lại số liệu việc làm.
Tuy nhiên, theo Diane Swon, kinh tế gia trưởng tại KPMG, mức điều chỉnh số liệu việc làm của hai tháng 5 và 6 vừa qua là “thực sự gây sốc”. Sau khi điều chỉnh, báo cáo việc làm cho thấy kinh tế Mỹ vừa trải qua ba tháng có mức tăng trưởng việc làm thấp nhất kể từ năm 2020, thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát.
Phe Dân chủ đã nhanh chóng sử dụng báo cáo này để chỉ trích chính quyền Tổng thống Trump về vấn đề điều hành kinh tế. Tổng thống Trump tin rằng BLS có “động cơ chính trị” khi điều chỉnh số liệu việc làm. Ông viết trên Truth Social: “Theo quan điểm của tôi, số liệu việc làm đã bị bóp méo để khiến đảng Cộng hòa và tôi trở nên tệ hại. Những điều tương tự đã xảy ra trong nửa đầu năm nay, luôn theo hướng tiêu cực. Kinh tế Mỹ đang bùng nổ dưới thời Trump.”
Ông Trump còn cáo buộc bà McEntarfer “làm giả” số liệu việc làm trong năm 2024, nhằm củng cố vị thế cho ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Kamala Harris. Ông cũng đề cập đến việc BLS từng “tính thừa 818.000 việc làm trong 12 tháng liền trước” và cho rằng đây là một “trò lừa đảo”.
Một quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump cho biết số liệu kinh tế luôn có độ nhiễu nhất định, nhưng Nhà Trắng không hài lòng với mức điều chỉnh trong thống kê gần đây và tình trạng chậm trễ trong việc phản hồi các khảo sát. Quan chức này nói với Reuters: “Đây là những vấn đề âm ỉ suốt nhiều năm nay, nhưng chưa được giải quyết. Thị trường, doanh nghiệp và chính phủ cần số liệu chính xác, và chúng ta không có điều đó.”
Bộ trưởng Lao động Mỹ Lori Chavez-DeRemer cũng bày tỏ lo ngại về “hàng loạt điều chỉnh quan trọng gần đây” của bà McEntarfer. Bà Chavez-DeRemer thông báo: “Tôi ủng hộ Tổng thống thay thế ủy viên BLS được ông Biden đề cử và đảm bảo người dân Mỹ có thể tin tưởng vào số liệu từ cơ quan này.” Bà cũng cho biết phó ủy viên William Wiatrowski sẽ là quyền lãnh đạo BLS trong thời gian tìm kiếm người phù hợp.
Quyết định sa thải lãnh đạo BLS đã vấp phải sự chỉ trích từ các chuyên gia kinh tế và chính trị. Họ cho rằng ông Trump đang đe dọa đến tính minh bạch và tin cậy của dữ liệu kinh tế từ một cơ quan liên bang. Lily Roberts, nhà nghiên cứu tại tổ chức tư vấn Trung tâm vì Tiến bộ Mỹ, nhận định: “Tổng thống Trump trút giận lên người truyền tin chỉ vì không thích các số liệu việc làm phản ánh mức độ tác động ông ấy mang đến cho nền kinh tế.”
Bà Roberts nói thêm: “Số liệu mà BLS công bố được tập hợp bởi các kinh tế gia phi đảng phái, những người đã làm công việc này hàng chục năm. Chính trị hóa quá trình thu thập số liệu kinh tế có thể làm rung chuyển thị trường, vốn dựa vào thông tin khách quan để hoạt động, và khiến khó tạo ra một nền kinh tế nơi mọi người đều có công việc tốt.”
Jason Furman, cựu cố vấn kinh tế của tổng thống Barack Obama, cho rằng việc thay đổi lãnh đạo có thể không ảnh hưởng đến hoạt động của BLS, nhưng sẽ tạo ra một ấn tượng xấu. Ông lưu ý rằng bất kỳ quốc gia nào tìm cách làm giả số liệu như vậy thường phải đối mặt với hậu quả là khủng hoảng kinh tế.
Một số nghị sĩ Cộng hòa cũng bày tỏ lo ngại về quyết định của ông Trump. Thượng nghị sĩ Cynthia Lummis nói với CBS News: “Số liệu thế nào thì thống kê như vậy. Người thống kê không có lỗi nếu số liệu chính xác nhưng lại không như Tổng thống mong muốn.”
Admin
Nguồn: VnExpress
