Thời gian gần đây, các ca nhồi máu cơ tim có xu hướng gia tăng, thậm chí xuất hiện ở cả những người trẻ tuổi. Bác sĩ Trần Huỳnh Tấn, Quản lý Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, lưu ý về vấn đề này, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận biết sớm các dấu hiệu để có thể can thiệp kịp thời, tránh bỏ lỡ “thời điểm vàng”.
Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm đến 33% tổng số ca tử vong. Đáng chú ý, có tới 85% trong số này là do nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Bác sĩ Tấn cũng chỉ ra một số bệnh có triệu chứng dễ gây nhầm lẫn với nhồi máu cơ tim, bao gồm cúm, não mô cầu và viêm phổi do phế cầu. Việc phân biệt được các bệnh này là rất quan trọng để có hướng xử trí đúng đắn.
**Phân biệt nhồi máu cơ tim với các bệnh dễ gây nhầm lẫn:**
* **Cúm:** Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, lây lan qua đường hô hấp. Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng như đau nhức cơ, mệt mỏi, ho khan, hụt hơi có thể khiến nhiều người nhầm lẫn với nhồi máu cơ tim. Tuy nhiên, người bị nhồi máu cơ tim thường cảm thấy đau tức ngực kéo dài, lan ra vai, cổ, hàm hoặc cánh tay, kèm theo khó thở, vã mồ hôi lạnh, buồn nôn hoặc choáng váng. Trong khi đó, người mắc cúm ít khi đau ngực dữ dội, các triệu chứng chủ yếu tập trung ở đường hô hấp như sốt, đau họng, nghẹt mũi, ho.
* **Não mô cầu:** Bác sĩ Tấn cho biết, não mô cầu là bệnh đặc biệt khó phân biệt với nhồi máu cơ tim. Các triệu chứng ban đầu như đau mỏi cơ, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, giảm thèm ăn, khó thở và cảm giác khó chịu toàn thân rất dễ gây nhầm lẫn. Tuy nhiên, bệnh não mô cầu tiến triển rất nhanh. Trong vòng 8 giờ đầu, triệu chứng tương tự như viêm đường hô hấp thông thường. Sau đó, bệnh nhân sẽ chán ăn, buồn nôn, đau chân, khó chịu, buồn ngủ, khó thở. Từ 16-24 giờ, bệnh nhân có thể tiêu chảy, cứng cổ, lạnh tay chân, xuất hiện tử ban và nhanh chóng rơi vào hôn mê, lú lẫn và tử vong. Ngoài ra, não mô cầu có thể gây viêm ở nhiều cơ quan khác như màng tim, niệu đạo, phổi, kết mạc, khớp, đặc biệt là viêm màng não với nhiều di chứng nặng nề.
* **Viêm phổi do phế cầu:** Người bị viêm phổi do phế cầu cũng có thể có các biểu hiện tương tự như nhồi máu cơ tim như đau ngực, khó thở hoặc thở nhanh, vã mồ hôi lạnh. Cơn đau cơ có thể lan ra vai hoặc lưng khi người bệnh hít thở sâu. Điểm khác biệt là viêm phổi do phế cầu thường có ho kéo dài, ho ra nhiều đờm hoặc máu. Trẻ nhỏ có thể bỏ bú, quấy khóc bất thường. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như tràn dịch màng phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, suy hô hấp cấp.
**Chủ động phòng ngừa và xử trí kịp thời:**
Bác sĩ Tấn khuyến cáo, khi xuất hiện các triệu chứng như đau thắt ngực, khó thở, mệt mỏi bất thường, vã mồ hôi lạnh, buồn nôn hoặc đau lan ra vai, cổ, lưng, người dân cần đến ngay cơ sở y tế hoặc gọi cấp cứu để được can thiệp kịp thời. Tuyệt đối không nên chủ quan hoặc tự suy đoán bệnh.
Trong trường hợp phát hiện người có dấu hiệu nhồi máu cơ tim, cần tiến hành sơ cứu tại chỗ. Nếu bệnh nhân mất ý thức, ngưng thở hoặc mất nhịp tim, cần thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR). Khi xe cấp cứu đến, cần cung cấp đầy đủ thông tin về triệu chứng, thời gian khởi phát, thuốc đã sử dụng và tiền sử bệnh của bệnh nhân. Sau điều trị, người bệnh cần được theo dõi và dùng thuốc lâu dài để phòng ngừa tái hẹp mạch, đồng thời điều chỉnh lối sống để giảm nguy cơ tái phát nhồi máu cơ tim.
**Các biện pháp phòng ngừa:**
Bác sĩ Tấn nhấn mạnh, các bệnh có dấu hiệu giống nhồi máu cơ tim kể trên đều đã có vaccine phòng ngừa, giúp ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng.
* **Cúm:** Hiện nay, Việt Nam đã có vaccine phòng các chủng virus cúm phổ biến như cúm A/H1N1, A/H3N2 và cúm B. Cần tiêm nhắc lại một mũi hàng năm để cập nhật chủng cúm lưu hành theo khuyến cáo của WHO.
* **Phế cầu khuẩn:** Việt Nam hiện có 5 loại vaccine phòng phế cầu khuẩn, bao gồm phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20 và phế cầu 23. Bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine phù hợp dựa trên độ tuổi và lịch sử tiêm chủng của từng người.
* **Não mô cầu:** Hiện có 4 loại vaccine phòng não mô cầu, bao gồm: Bexsero (phòng nhóm B), VA-Mengoc-BC (phòng nhóm B-C), Menactra (phòng nhóm ACYW-135) và MenACYW (phòng nhóm ACYW).
Bên cạnh việc tiêm phòng, cần nâng cao sức khỏe tổng thể và tim mạch bằng cách duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên (tối thiểu 150 phút mỗi tuần), ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng kéo dài. Mỗi người nên tầm soát định kỳ các yếu tố nguy cơ tim mạch như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu và từ bỏ các thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu bia.
Admin
Nguồn: VnExpress
