Không giống như các bệnh tim mạch hay tiểu đường, các vấn đề về thận thường tiến triển âm thầm, không gây ra các cơn đau cấp tính hoặc triệu chứng nghiêm trọng ở giai đoạn đầu. Thay vào đó, bệnh thận có thể biểu hiện qua những dấu hiệu mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như mệt mỏi, các vấn đề về da, tiêu hóa hoặc các triệu chứng liên quan đến đường tiết niệu. Chính vì vậy, việc phát hiện sớm bệnh thận là một thách thức nhưng vô cùng quan trọng.
Theo ước tính, vào năm 2025, bệnh thận mạn tính (CKD) sẽ ảnh hưởng đến khoảng 850 triệu người trên toàn thế giới. Các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận biết các dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh thận, bởi chúng có thể bị che giấu dưới các vấn đề sức khỏe khác.
Dưới đây là một số dấu hiệu đáng chú ý mà bạn nên lưu tâm:
**Mệt mỏi, lú lẫn hoặc khó tập trung**
Cảm giác mệt mỏi, lú lẫn hoặc khó tập trung thường bị quy cho căng thẳng, thiếu ngủ, thiếu sắt hoặc kiệt sức. Thậm chí, chúng có thể xuất phát từ thiếu máu hoặc các vấn đề sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên, mệt mỏi kéo dài và khó tập trung có thể là dấu hiệu ban đầu của tình trạng ure huyết, tức là sự tích tụ chất thải trong máu do chức năng thận suy giảm.
Khi thận không thể lọc chất thải một cách hiệu quả, các độc tố sẽ tích tụ trong máu, dẫn đến ure huyết. Sự tích tụ độc tố này ảnh hưởng đến việc cung cấp oxy cho các mô, bao gồm cả não bộ, gây ra tình trạng uể oải về tinh thần và suy giảm năng lượng.
Ngoài ra, thận suy yếu còn sản xuất ít erythropoietin (EPO), một loại hormone quan trọng trong việc tạo ra các tế bào hồng cầu, dẫn đến thiếu máu, gây ra suy nhược và lú lẫn về nhận thức.
**Khó thở hoặc tức ngực**
Khó thở hoặc tức ngực có thể là dấu hiệu của hen suyễn, thiếu máu, lo lắng hoặc bệnh tim. Tuy nhiên, ở những người có chức năng thận suy giảm, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng quá tải dịch hoặc thiếu máu do suy giảm sản xuất erythropoietin (hormone do thận tạo ra).
Thận bị tổn thương không thể loại bỏ chất lỏng dư thừa một cách hiệu quả, dẫn đến sự tích tụ chất lỏng trong phổi, gây khó khăn cho việc thở.
Khi thận giữ nước, chất lỏng có thể trào ngược vào phổi, gây ra tình trạng phù phổi, dẫn đến khó thở và thở khò khè. Thêm vào đó, thiếu máu do giảm sản xuất hồng cầu có thể gây thiếu oxy, dẫn đến khó thở ngay cả khi gắng sức nhẹ.
**Huyết áp cao**
Huyết áp cao khó kiểm soát thường bị cho là do căng thẳng hoặc chế độ ăn uống không hợp lý. Tuy nhiên, huyết áp cao có thể vừa là nguyên nhân, vừa là kết quả của bệnh thận, tạo thành một vòng luẩn quẩn.
Thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp bằng cách kiểm soát thể tích dịch và giải phóng hormone. Khi thận bị tổn thương, khả năng cân bằng các hệ thống này bị gián đoạn, dẫn đến tăng huyết áp kháng trị, khó đáp ứng với các loại thuốc điều trị.
**Đi tiểu thường xuyên**
Đi tiểu thường xuyên, đặc biệt là vào ban đêm, thường liên quan đến bệnh tiểu đường, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc quá trình lão hóa. Tuy nhiên, đi tiểu nhiều cũng có thể là dấu hiệu sớm của tổn thương thận, đặc biệt là trong các tình trạng như viêm cầu thận hoặc bệnh thận đa nang.
Khi các đơn vị lọc của thận (nephron) bị tổn thương, chúng mất khả năng cô đặc nước tiểu, dẫn đến việc tạo ra một lượng lớn nước tiểu loãng, đặc biệt là vào ban đêm. Tình trạng này, được gọi là tiểu đêm, làm gián đoạn giấc ngủ và có thể cho thấy rối loạn chức năng thận giai đoạn đầu, đặc biệt là khi đi kèm với nước tiểu sẫm màu, đục hoặc có màu nhạt bất thường.
**Nước tiểu có máu hoặc nước tiểu có bọt**
Máu trong nước tiểu có thể bị nhầm lẫn với nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc chảy máu kinh nguyệt. Nước tiểu có bọt có thể bị bỏ qua do nghĩ rằng đó là do mất nước. Tuy nhiên, cả hai đều có thể là dấu hiệu cảnh báo tổn thương thận.
Thận khỏe mạnh giữ các tế bào máu và protein trong máu. Tiểu ra máu cho thấy các bộ lọc của thận, được gọi là cầu thận, có thể bị tổn thương và đang rò rỉ các tế bào hồng cầu. Protein niệu (protein trong nước tiểu), xuất hiện dưới dạng nước tiểu sủi bọt hoặc có bọt dai dẳng, báo hiệu sự mất protein qua thận bị tổn thương.
**Sưng phù tay, chân**
Sưng mắt cá chân, bàn chân hoặc bàn tay thường bị nhầm lẫn với việc ăn mặn, đi máy bay dài ngày hoặc các vấn đề về tim mạch. Tuy nhiên, phù nề – tình trạng giữ nước – là một triệu chứng chính của rối loạn chức năng thận.
Thận khỏe mạnh điều chỉnh cân bằng natri và chất lỏng trong cơ thể. Khi thận bị suy yếu, chất lỏng dư thừa tích tụ trong các mô, đặc biệt là ở các chi dưới, dẫn đến sưng phù chân, bàn chân và thậm chí cả mí mắt. Tình trạng sưng này ban đầu có vẻ nhẹ nhưng có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, đặc biệt là ở bàn chân và quanh mắt khi thức dậy.
**Ngứa da và chuột rút**
Ngứa da và chuột rút cơ có thể do da khô hoặc thiếu khoáng chất. Tuy nhiên, chúng cũng có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng điện giải hoặc tích tụ độc tố, cả hai đều là dấu hiệu của bệnh thận giai đoạn cuối.
Khi thận suy yếu, nồng độ phospho trong máu tăng lên và canxi giảm xuống, dẫn đến ngứa da và co giật cơ. Độc tố urê cũng có thể kích thích các đầu dây thần kinh và cơ, gây khó chịu lan rộng. Trong trường hợp nghiêm trọng, điều này có thể dẫn đến sương giá urê, một tình trạng hiếm gặp khi các tinh thể urê hình thành trên da.
**Dao động cân nặng đột ngột, chán ăn**
Dao động cân nặng đột ngột và chán ăn thường liên quan đến rối loạn tiêu hóa, trầm cảm hoặc nhiễm trùng. Sự tích tụ urê có thể gây buồn nôn, vị kim loại trong miệng và chán ăn, dẫn đến giảm cân ngoài ý muốn. Đồng thời, tình trạng giữ nước có thể gây tăng cân tạm thời hoặc cảm giác đầy hơi, và có thể dao động hàng ngày tùy thuộc vào khả năng xử lý chất lỏng của thận.
Nhận biết sớm các dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh thận là vô cùng quan trọng. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe thận và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Admin
Nguồn: VnExpress
