Học vượt chương trình đang là một chủ đề gây nhiều tranh luận trong hệ thống giáo dục phổ thông hiện nay. Bên cạnh những lo ngại về việc trẻ em có thể mất đi tuổi thơ và thiếu thời gian phát triển toàn diện, nhiều phụ huynh và học sinh vẫn xem đây là một chiến lược cần thiết để đối phó với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong các kỳ thi chuyển cấp.
Bản thân tôi từng trải qua kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 của một trường chuyên, nơi đề thi Toán có độ khó tương đương chương trình lớp 11. Dù tốt nghiệp THCS với điểm 10 môn Toán, tôi vẫn không khỏi bỡ ngỡ khi đối diện với những khái niệm hoàn toàn mới lạ, chẳng hạn như “giai thừa,” một kiến thức chưa từng được đề cập trong chương trình lớp 9.
Thực tế cho thấy, nhiều học sinh tại các lớp luyện thi được định hướng từ rất sớm rằng việc học trước chương trình gần như là một yêu cầu bắt buộc nếu muốn đỗ vào các trường chuyên hoặc trường top. Điều này xuất phát từ việc đề thi tuyển sinh thường vượt xa so với yêu cầu chuẩn của chương trình học hiện hành. Do đó, việc chờ đến cuối cấp mới bắt đầu “học vượt” thường là quá muộn, bởi các em còn phải chuẩn bị cho nhiều môn học khác ngoài môn chính.
Chính vì vậy, nhiều phụ huynh đã quyết định bắt đầu quá trình này ngay từ bậc tiểu học, thậm chí từ mẫu giáo. Đây không chỉ là một quyết định cá nhân mà còn là một phản ứng tất yếu trước thực tế tuyển sinh ngày càng cạnh tranh ở tất cả các cấp học.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận những mặt trái của việc học vượt quá sớm. Trẻ em có thể dễ dàng cảm thấy mệt mỏi, giảm hứng thú học tập, và thậm chí ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý và cảm xúc. Song song đó, cũng cần phải thừa nhận rằng tỷ lệ học sinh học vượt và ôn luyện từ sớm thường cao hơn trong các kỳ thi vào các trường top, một thực tế gây tranh cãi nhưng khó có thể phủ nhận.
Áp lực học tập nặng nề cũng là một vấn đề mà nhiều quốc gia khác như Hàn Quốc và Trung Quốc đang phải đối mặt. Mặc dù Mỹ có vẻ cởi mở hơn, nhưng họ lại thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới, khiến cho việc đánh giá tính hoàn hảo của hệ thống giáo dục phổ thông của họ trở nên khó khăn hơn.
Tóm lại, học vượt là một lựa chọn mang tính cá nhân, không hoàn toàn đúng hay sai. Nó phản ánh nhu cầu, kỳ vọng và điều kiện của từng gia đình. Thay vì lên án hay áp đặt, có lẽ chúng ta nên nhìn nhận giáo dục theo một nghĩa rộng hơn: đó là một quá trình hình thành năng lực, tư duy và nhân cách để mỗi cá nhân có thể đóng góp tích cực cho xã hội. Quá trình học tập không chỉ giới hạn ở trường lớp hay một kỳ thi nào đó, mà là một hành trình kéo dài suốt cuộc đời.
Admin
Nguồn: VnExpress