Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và biên lợi nhuận thu hẹp từ hoạt động cho vay truyền thống, nhiều ngân hàng Việt Nam đang chuyển hướng sang các dịch vụ môi giới chứng khoán và thị trường vốn nhằm tìm kiếm nguồn lợi nhuận cao hơn và củng cố hệ sinh thái tài chính của mình.
Theo báo cáo mới đây của Công ty xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating), biên lãi ròng (NIM) của các ngân hàng đã giảm đáng kể, khoảng 35 điểm cơ bản, xuống còn 2,9% trong quý đầu năm nay so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy áp lực ngày càng tăng lên hoạt động kinh doanh cốt lõi của các nhà băng.
Trước thực trạng này, xu hướng gia tăng đầu tư vào lĩnh vực chứng khoán ngày càng trở nên rõ rệt. VnExpress ghi nhận trong nửa năm qua, một số ngân hàng tư nhân như Sacombank, SeABank, MSB đã công bố kế hoạch mua cổ phần tại các công ty chứng khoán. Bên cạnh đó, VIB và OCB cũng đang xem xét hợp tác chiến lược với các đối tác trong ngành chứng khoán.
Mặc dù việc đầu tư vào công ty con trong lĩnh vực chứng khoán có thể tạm thời làm giảm tỷ lệ an toàn vốn, các ngân hàng kỳ vọng rằng sự mở rộng này sẽ cải thiện đáng kể khả năng sinh lời. Minh chứng rõ nét là trong năm 2024, một số công ty chứng khoán liên kết với ngân hàng, như TCBS, đã đóng góp gần 20% vào tổng lợi nhuận của ngân hàng mẹ.
Thực tế cho thấy, trong vòng ba năm trở lại đây, các công ty chứng khoán liên kết với các ngân hàng tư nhân đã nhanh chóng vươn lên, chiếm vị trí đáng kể trong top 30 công ty có quy mô tài sản lớn nhất. Sự tăng trưởng này có được nhờ các đợt tăng vốn đáng kể. Thị phần cho vay ký quỹ của nhóm công ty này cũng tăng mạnh từ 19% năm 2022 lên 30% năm 2024, cho thấy tốc độ phát triển vượt bậc.
VIS Ratings nhận định rằng, lợi thế lớn của các công ty chứng khoán liên kết ngân hàng là khả năng tận dụng nguồn vốn dồi dào và mạng lưới khách hàng rộng lớn của ngân hàng mẹ để mở rộng thị phần môi giới và phân phối trái phiếu. Đây là một lợi thế cạnh tranh mà các công ty chứng khoán độc lập khó có thể sánh kịp. Do đó, VIS Rating dự báo các công ty liên kết với ngân hàng tư nhân sẽ tiếp tục dẫn dắt sự tăng trưởng lợi nhuận của ngành trong 12-18 tháng tới.
Trong ba năm qua, tỷ suất lợi nhuận trên bình quân tổng tài sản (ROAA) của các công ty chứng khoán liên kết ngân hàng đạt trung bình 5,5%, cao hơn đáng kể so với mức 3,5% của các công ty cùng ngành. Ngược lại, các công ty chứng khoán có vốn nước ngoài và các công ty nhỏ trong nước có thể sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tăng trưởng lợi nhuận do hạn chế về quy mô hoạt động và tập khách hàng.
Mặc dù lĩnh vực chứng khoán mang lại biên lợi nhuận hấp dẫn, VIS Rating khuyến nghị các công ty chứng khoán liên kết ngân hàng cần thận trọng trong việc lựa chọn khách hàng và quản lý tài sản đảm bảo, đặc biệt khi mở rộng hoạt động trong lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp.
Sự hợp tác chặt chẽ giữa ngân hàng và công ty chứng khoán liên kết thường thể hiện qua việc cung cấp các khoản vay cho các doanh nghiệp lớn, chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản và năng lượng tái tạo, thông qua các hình thức như cho vay trực tiếp, đầu tư trái phiếu hoặc cho vay ký quỹ. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp gần đây đã vướng vào các vấn đề pháp lý liên quan đến dự án hoặc chậm trả nợ trái phiếu, gây ra rủi ro cho cả ngân hàng và công ty chứng khoán. Ngoài ra, các công ty chứng khoán có thể phải cam kết mua lại trái phiếu đã bán cho khách hàng cá nhân như một phần của hoạt động phân phối, làm tăng thêm gánh nặng tài chính.
Admin
Nguồn: VnExpress
