Các nhà lập pháp Cộng hòa tại Texas vừa công bố đề xuất bản đồ bầu cử mới, dự kiến sẽ mang lại lợi thế lớn cho đảng này trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026, với khả năng giành thêm tới 5 ghế tại Hạ viện Hoa Kỳ. Động thái này, diễn ra trong bối cảnh cạnh tranh chính trị gay gắt, đang làm dấy lên những tranh cãi nảy lửa.
Sau mỗi thập kỷ, Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ tiến hành thống kê dân số, dẫn đến việc phân bổ lại số ghế đại diện tại Hạ viện cho các bang. Quá trình này đòi hỏi các bang phải điều chỉnh ranh giới các khu vực bầu cử để đảm bảo sự cân bằng về dân số giữa các khu vực.
Thông thường, cơ quan lập pháp bang sẽ đảm nhận việc phác thảo và thông qua bản đồ mới. Điều này thường dẫn đến tình trạng đảng cầm quyền tìm cách vẽ lại bản đồ theo hướng có lợi cho mình, một thực tế gây ra nhiều tranh cãi chính trị.
Dự kiến, Hạ viện Texas sẽ bỏ phiếu về bản đồ bầu cử mới vào ngày 5/8. Với ưu thế đa số 88-62, đảng Cộng hòa gần như chắc chắn sẽ thông qua bản đồ này. Tuy nhiên, đảng Dân chủ đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ, báo hiệu một cuộc đối đầu gay gắt giữa hai đảng.
Nghị sĩ Gina Hinojosa của đảng Dân chủ cảnh báo: “Những gì đang xảy ra ở Texas có thể lan rộng sang các bang khác. Đây là một phần trong nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm hạn chế quyền bầu cử của cử tri.” Bà tuyên bố sẽ cùng các đồng nghiệp “chiến đấu bằng tất cả những gì có thể”.
Hiện tại, đảng Cộng hòa đang nắm giữ thế đa số mong manh 220-215 tại Hạ viện Hoa Kỳ. Nếu bản đồ mới ở Texas được thông qua, đảng Cộng hòa có thể củng cố thêm ưu thế của mình, tạo điều kiện thuận lợi cho các kế hoạch chính trị của ông Trump trong tương lai.
Ông Trump từng phát biểu hồi tháng 7: “Chúng ta có thể giành thêm 3, 4 hoặc thậm chí 5 ghế ở các bang. Texas là nơi có tiềm năng lớn nhất; chỉ cần vẽ lại bản đồ, chúng ta sẽ có thêm 5 ghế.” Texas hiện có 38 ghế tại Hạ viện, trong đó đảng Cộng hòa đang nắm giữ 25 ghế.
Bản đồ bầu cử mới, do nghị sĩ Todd Hunter đề xuất, sẽ điều chỉnh ranh giới của 5 khu vực bầu cử theo hướng có lợi hơn cho đảng Cộng hòa.
Cụ thể, các Quận 28 và 34 vốn có xu hướng ủng hộ đảng Cộng hòa nhưng hiện đang do các nghị sĩ Dân chủ đại diện, sẽ được điều chỉnh. Đồng thời, các khu vực nghiêng về đảng Dân chủ như Quận 9, 32 và 35 sẽ được chia nhỏ và sáp nhập vào các quận vốn đã ủng hộ đảng Cộng hòa, khiến các quận này trở nên “đỏ” hơn.
Đáng chú ý, 4 trong số 5 ghế mà đảng Cộng hòa có thể giành thêm nằm ở các khu vực có đông người Mỹ gốc Latin, một cộng đồng truyền thống ủng hộ đảng Dân chủ. Đảng Dân chủ chỉ trích kế hoạch này là “tước đoạt quyền lực”, cáo buộc đảng Cộng hòa vi phạm Đạo luật Quyền Bầu Cử năm 1965, vốn bảo vệ quyền của các cử tri thiểu số.
Hạ nghị sĩ Greg Casar, đại diện Quận 35, cho rằng: “Nếu ông Trump có thể xóa bỏ Đạo luật Quyền Bầu Cử ở miền trung Texas, thì chiêu trò này sẽ lan rộng khắp nước Mỹ.”
Tuy nhiên, do đảng Cộng hòa đang kiểm soát cả hai viện của cơ quan lập pháp Texas, đảng Dân chủ khó có thể ngăn chặn kế hoạch này. Biện pháp duy nhất mà họ có thể sử dụng là trì hoãn quá trình thông qua bằng cách tẩy chay các cuộc bỏ phiếu, vì Hạ viện Texas chỉ có thể thông qua bản đồ mới khi có ít nhất 2/3 số nghị sĩ có mặt.
Để thực hiện chiến lược này, 57 nghị sĩ Dân chủ đã rời khỏi Texas từ ngày 3/8, chủ yếu đến Illinois, nơi Thống đốc JB Pritzker cam kết “bảo vệ các đồng nghiệp”. Một số khác chọn Massachusetts hoặc New York, những bang có lãnh đạo thuộc đảng Dân chủ.
Nghị sĩ James Talarico đã đăng tải một video trên mạng xã hội trước khi rời Texas, tuyên bố rằng ông và các đồng nghiệp Dân chủ đã rời bang để ngăn chặn nỗ lực “chiếm đoạt quyền lực” của đảng Cộng hòa.
Các nghị sĩ Dân chủ dự định sẽ không trở lại Texas trong vòng hai tuần, cho đến khi kết thúc kỳ họp đặc biệt của cơ quan lập pháp bang. Kỳ họp này, do Thống đốc Greg Abbott triệu tập vào ngày 21/7, tập trung vào các vấn đề như ứng phó với lũ lụt, cấm một hợp chất trong cần sa và thông qua bản đồ bầu cử mới.
Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Texas, ông Gene Wu, cáo buộc Thống đốc Abbott “lợi dụng thảm kịch, dùng nạn nhân của thiên tai cho các mục đích chính trị.”
Thống đốc Abbott đã chỉ trích các nghị sĩ Dân chủ vì đã vi phạm lời thề phục vụ cử tri. Ông nói: “Người Texas không chạy trốn khỏi khó khăn.”
Ông Abbott, một đồng minh của Tổng thống Trump, đã chỉ đạo Sở An toàn Công cộng Texas xác định vị trí, bắt giữ và đưa các nghị sĩ Dân chủ trở lại Hạ viện. Tuy nhiên, lệnh này chỉ có hiệu lực trên lãnh thổ Texas, có nghĩa là các nghị sĩ Dân chủ chỉ có thể bị bắt khi họ quay trở lại bang.
Thống đốc Abbott cũng cảnh báo rằng tòa án có thể tuyên bố các nghị sĩ Dân chủ đã “bỏ bê chức vụ” và trao quyền cho ông để “bổ nhiệm người thay thế”. Tổng chưởng lý Texas Ken Paxton thì cho rằng mỗi nghị sĩ Dân chủ có thể bị phạt 500 USD cho mỗi ngày vắng mặt, gọi họ là “những kẻ hèn nhát”.
Trong khi đó, các lãnh đạo Dân chủ trên toàn quốc đã lên tiếng ủng hộ chiến lược của các đồng nghiệp ở Texas.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Hoa Kỳ, ông Hakeem Jeffries, ca ngợi “sự dũng cảm, kiên định và phẩm cách” của các nghị sĩ Dân chủ Texas, đồng thời khẳng định sự ủng hộ hoàn toàn của ông đối với họ.
Thống đốc New York Kathy Hochul ví nỗ lực của đảng Cộng hòa ở Texas như hành động của “một nhóm cao bồi coi thường pháp luật đang tìm cách đánh cắp nền dân chủ.”
Bà Hochul tuyên bố: “Nếu đảng Cộng hòa sẵn sàng viết lại luật chơi để giành lợi thế, thì họ không cho chúng ta lựa chọn nào khác. Chúng ta phải đáp trả bằng cách tương tự.”
Hiện vẫn chưa rõ các nghị sĩ Dân chủ Texas sẽ ở lại ngoài bang trong bao lâu và liệu chiến lược này có thành công hay không. Họ từng rời Texas trong 38 ngày vào năm 2021 để phản đối việc siết chặt luật bầu cử, nhưng dự luật đó cuối cùng vẫn được thông qua.
Thống đốc Abbott có thể triệu tập một kỳ họp đặc biệt khác để tiếp tục quy trình này. Dường như đảng Dân chủ chưa chuẩn bị cho tình huống này.
Ông Gene Wu thừa nhận: “Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết. Cụ thể là gì thì chúng tôi vẫn chưa biết.”
Admin
Nguồn: VnExpress
