Tại buổi họp báo do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức chiều 5/8, ông Mai Ánh Hồng, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, đã nhấn mạnh rằng, mặc dù đã có những cải thiện đáng kể, chế độ đãi ngộ tài chính dành cho các nhà khoa học tại Việt Nam vẫn chưa đủ sức cạnh tranh so với nhiều quốc gia phát triển trên thế giới. Để thu hút và giữ chân nhân tài, bên cạnh yếu tố tài chính, cần đặc biệt chú trọng đến các yếu tố phi tài chính như môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp, cơ sở vật chất hiện đại, văn hóa làm việc cởi mở và các cơ hội phát triển sự nghiệp rõ ràng.
Ông Hồng nhấn mạnh, nguồn nhân lực chất lượng cao đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tuy nhiên, việc thu hút nhân tài không thể chỉ dựa vào các chính sách cứng nhắc. Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trương xây dựng một cơ chế đãi ngộ linh hoạt, trong đó việc “vượt khung lương”, cung cấp nhà ở và tạo điều kiện làm việc tốt nhất không nên được coi là đặc ân, mà là những điều kiện tối thiểu để những người có năng lực tạo ra đột phá có thể yên tâm cống hiến.
Hiện tại, Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực xây dựng các chính sách cụ thể, bao gồm cơ chế chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, tăng quyền tự chủ cho các tổ chức khoa học công lập, các ưu đãi vượt trội để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, cơ chế thu hút, sử dụng và trọng dụng nhân tài, cũng như các quy định về phân chia lợi ích từ kết quả nghiên cứu.
Bộ cũng đang triển khai đề án “Phát triển, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, song song với các chương trình quốc gia có mục tiêu rõ ràng nhằm thu hút các nhà khoa học Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài trở về, cũng như mời các chuyên gia nước ngoài có kinh nghiệm đến Việt Nam làm việc. Theo ông Hồng, các chương trình này có thể bao gồm các gói hỗ trợ tài chính đặc biệt, điều kiện làm việc ưu việt và các cơ hội phát triển sự nghiệp hấp dẫn.
Bên cạnh các chính sách về tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng sẽ tập trung đầu tư vào cơ sở hạ tầng và môi trường nghiên cứu, nâng cấp các phòng thí nghiệm trọng điểm, xây dựng các trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế, phát triển các khu công nghệ cao và vườn ươm công nghệ để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đổi mới sáng tạo.
Bộ cũng khuyến khích các doanh nghiệp tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), hợp tác chặt chẽ với các viện nghiên cứu và trường đại học để đưa các kết quả nghiên cứu khoa học vào sản xuất, kinh doanh, từ đó phát triển thị trường cho các sản phẩm khoa học và công nghệ.
Về hợp tác quốc tế, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tạo điều kiện để các nhà khoa học Việt Nam tham gia vào các dự án toàn cầu, kết nối với các mạng lưới nghiên cứu quốc tế, đồng thời thu hút các tập đoàn công nghệ lớn đặt trung tâm R&D tại Việt Nam.
Để tạo điều kiện tối đa cho các nhà khoa học, Bộ sẽ cắt giảm các rào cản hành chính, tăng quyền tự chủ đi kèm với các nguồn lực cần thiết như tài chính, thiết bị và cơ sở dữ liệu phục vụ nghiên cứu. Việc đánh giá sẽ dựa trên kết quả đầu ra như các công bố quốc tế, bằng sáng chế và sản phẩm thương mại hóa, thay vì tập trung vào quy trình thực hiện.
Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ cho biết, Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được Quốc hội thông qua vào tháng 6 vừa qua đã tạo ra một hành lang pháp lý thông thoáng, trao quyền cho các nhà khoa học về sở hữu trí tuệ, tài chính và quyền khai thác thương mại, đồng thời cho phép áp dụng các cơ chế đãi ngộ linh hoạt, kể cả vượt khung lương. Luật này cũng đưa ra các chính sách tài chính và phi tài chính nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là các chuyên gia người Việt Nam đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài.
Quốc hội cũng đã thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, cụ thể hóa các chính sách phát triển, trong đó có các ưu đãi đặc biệt dành cho ngành công nghiệp bán dẫn, đồng thời đặt nền tảng pháp lý cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và tài sản số.
Mặc dù các luật mới đã mở ra cơ chế “vượt khung”, mức độ cụ thể và phạm vi áp dụng trong thực tế vẫn cần được quy định rõ ràng trong các văn bản hướng dẫn triển khai. Đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh rằng, các quy định mới chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi có các nghị định và thông tư hướng dẫn, đảm bảo sự đồng bộ với các quy định khác như Luật Ngân sách và Luật Viên chức, đồng thời đảm bảo các trình tự thủ tục được thực hiện một cách đơn giản và linh hoạt.
Ông Mai Ánh Hồng kỳ vọng rằng, các cơ chế và chính sách mới, đặc biệt là Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, cùng với Luật Công nghiệp công nghệ số, sẽ tạo ra một môi trường thực sự hấp dẫn, là tiền đề quan trọng để thu hút, giữ chân và phát huy tối đa tiềm năng của đội ngũ nhân tài, từ đó mang lại những đột phá chiến lược cho các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn của Việt Nam.
Admin
Nguồn: VnExpress
