Những hình ảnh về sự tàn khốc của chiến tranh tại Gaza, đặc biệt là tình trạng suy dinh dưỡng nghiêm trọng ở trẻ em, đang dần lay động lương tâm của một bộ phận người dân Israel. Dor Eilon, một luật sư 29 tuổi, đã trở thành một trong những người tiên phong khi cô giơ cao tấm áp phích in hình một em bé Gaza gầy trơ xương trong cuộc biểu tình phản đối chiến sự ở Tel Aviv. Hành động này, cùng với sự tham gia của hàng chục người Israel khác, đánh dấu một sự thay đổi trong nhận thức và thái độ của một bộ phận công chúng Israel về cuộc xung đột.
Eilon, người từng tham gia các cuộc biểu tình đòi thả con tin Israel bị Hamas giam giữ, chia sẻ rằng cô cảm thấy có trách nhiệm phải lên tiếng về tình cảnh khốn khổ của người dân Gaza. Cô cho rằng việc làm ngơ trước những gì đang diễn ra là một hành động vô đạo đức.
Trong những tuần gần đây, ngày càng có nhiều tiếng nói từ Israel, bao gồm cả những nhân vật nổi tiếng, kêu gọi chấm dứt xung đột và lên án tình hình nhân đạo tồi tệ tại Gaza. Nhiều cựu lãnh đạo quân sự, tình báo và an ninh cũng đã lên tiếng, cho rằng chiến dịch quân sự ban đầu có mục đích chính đáng là trừng phạt Hamas sau cuộc tấn công ngày 7/10/2023, nhưng hiện tại đã trở nên vô nghĩa.
Các cuộc thăm dò dư luận trong nhiều tháng qua cho thấy đa số người Israel, kể cả những người thuộc phe cánh hữu, đều mong muốn chính phủ kết thúc xung đột để giải cứu các con tin. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Gaza đang làm gia tăng những bất đồng và khiến Israel tiếp tục bị cô lập trên trường quốc tế.
Các bản tin thời sự tại Israel cũng bắt đầu đề cập nhiều hơn đến những đau khổ của người dân Gaza. Hình ảnh những nạn nhân thiệt mạng do chiến sự xuất hiện ngày càng nhiều trong không gian công cộng và tại các cuộc biểu tình. Hơn 1.000 nghệ sĩ hàng đầu Israel đã gây xôn xao dư luận khi ký vào bản kiến nghị kêu gọi chấm dứt hành động giết hại trẻ em và dân thường Gaza. Theo số liệu từ cơ quan y tế địa phương, phần lớn trong số 60.000 người thiệt mạng vì xung đột là trẻ vị thành niên.
Lãnh đạo các trường đại học hàng đầu của Israel đã yêu cầu chính phủ tập trung hơn vào việc đảm bảo nguồn cung lương thực đầy đủ cho Gaza. Tiểu thuyết gia nổi tiếng David Grossman và một cựu phó giám đốc Mossad thậm chí còn gọi những gì Gaza đang phải chịu đựng là “diệt chủng”.
Giới phân tích nhận định rằng làn sóng phản đối xung đột Gaza hiện nay xuất phát từ sự hoài nghi của nhiều người Israel về khả năng chính phủ đạt được mục tiêu “quét sạch” Hamas và giải cứu con tin sau gần hai năm giao tranh. Mặc dù Hamas đã suy yếu đáng kể, lực lượng này vẫn có khả năng tiến hành chiến tranh du kích và được cho là vẫn giữ 20 con tin Israel còn sống. Các cuộc đàm phán ngừng bắn đang bế tắc, và nhiều người Israel tin rằng Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang kéo dài chiến sự vì lợi ích chính trị cá nhân, điều mà ông kiên quyết phủ nhận.
Eyal Sher, người đã tập hợp chữ ký của hơn 1.000 nghệ sĩ và nhạc sĩ Israel trong bản kiến nghị gửi chính phủ, nhấn mạnh rằng cần phải lên tiếng để đại diện cho những giá trị nhân đạo và lòng trắc ẩn.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò cho thấy mối quan tâm đến những đau khổ của người dân Gaza chủ yếu vẫn đến từ phe cánh tả và trung dung. Một cuộc khảo sát gần đây của Viện Dân chủ Israel cho thấy 79% người Do Thái Israel không thực sự bận tâm đến nạn đói hoặc tình trạng khổ sở ở Gaza. Sự khác biệt về quan điểm chính trị là rất lớn, với 70% người Do Thái Israel thuộc phe cánh tả và 32% thuộc phe trung dung quan tâm đến các thông tin về nạn đói và thảm cảnh ở Gaza, so với chỉ 6% ở phe cánh hữu.
Làn sóng kêu gọi chấm dứt xung đột vẫn chưa thuyết phục được chính phủ Israel thay đổi đường lối, đặc biệt là khi các cử tri cánh hữu, nền tảng ủng hộ của Thủ tướng Netanyahu, hầu như không thay đổi quan điểm.
Mặc dù vậy, một số nhà phân tích cho rằng việc tình hình tồi tệ ở Gaza được đưa ra thảo luận công khai là một dấu hiệu quan trọng. Giáo sư tâm lý học Eran Halperin nhận xét rằng đây là một bước thay đổi đáng kể, khi xã hội Israel đã chuyển từ chỗ hoàn toàn không quan tâm đến những gì đang xảy ra ở Gaza sang việc thảo luận công khai về vấn đề này.
Trước đây, hầu như không có video gây ám ảnh về người dân Gaza thiệt mạng hay thông tin về nỗi đau khổ của họ xuất hiện trên các kênh tin tức lớn tại Israel, dù chúng được đăng tải rộng rãi trên các phương tiện truyền thông quốc tế. Tuy nhiên, điều này đang dần thay đổi.
Sau khi kênh Channel 12 phát sóng một bản tin về cách thế giới đưa tin về nạn đói ở Gaza, người dẫn chương trình Yonit Levi đã gây sốc khi cho rằng những quan điểm tiêu cực đối với Israel không phải do thất bại trong ngoại giao công chúng mà là do “thất bại về đạo đức”. Nhiều nhóm đã tổ chức các cuộc biểu tình bên ngoài trường quay của Channel 12, kêu gọi họ đưa tin về tình cảnh khốn khổ ở Gaza. Ngày càng có nhiều nhà báo chính thống Israel bắt đầu đề cập đến người Palestine tại Gaza.
Mặc dù đây là một chuyển động nhỏ so với tình hình thực tế và cách nó được đưa tin ở những nơi khác, nhưng nó vẫn là một sự thay đổi lớn so với trước đây. Theo nghiên cứu của học giả về truyền thông Ayala Panievsky, trong hơn 700 bản tin được phát trên Channel 12 trong 6 tháng đầu xung đột, chỉ có 4 bản tin đề cập đến thương vong dân sự ở Gaza.
Số lượng các cuộc biểu tình phản đối xung đột của người Arab ở Israel, chiếm khoảng 20% dân số, cũng gia tăng. Mặc dù cuộc thăm dò cho thấy 86% người Arab Israel cảm thấy bận tâm đến tình hình nhân đạo ở Gaza, họ vẫn giữ im lặng trong phần lớn thời gian. Chỉ đến gần đây, họ mới bắt đầu thể hiện sự bất bình do việc cảnh sát Israel xử lý mạnh tay những hành vi thể hiện ủng hộ Gaza.
Amir Badran, một thành viên hội đồng thành phố Jaffa, cho biết mọi người đang bùng nổ vì họ không thể kìm nén được nữa. Ông hy vọng sẽ có thêm nhiều người tham gia vào các cuộc biểu tình phản chiến trong tương lai.
Sự thay đổi trong nhận thức và thái độ của một bộ phận người dân Israel, dù còn nhỏ bé, cho thấy rằng những tiếng nói phản đối xung đột và kêu gọi bảo vệ quyền lợi của người dân Gaza đang ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn. Liệu những tiếng nói này có đủ sức tạo ra sự thay đổi trong chính sách của chính phủ Israel hay không, vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ.
Admin
Nguồn: VnExpress
