Tại vùng Chiapas và biên giới phía Nam Mexico, Coca-Cola không chỉ là một thức uống giải khát thông thường mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa và tín ngưỡng của người dân địa phương. Tuy nhiên, đằng sau sự phổ biến này là những hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe và kinh tế.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Đa ngành Chiapas và Biên giới phía Nam Mexico, một bộ phận cư dân San Cristobal de las Casas tiêu thụ tới 2 lít Coca-Cola mỗi ngày, tương đương khoảng 800 lít mỗi năm. Hình ảnh logo đỏ trắng đặc trưng của thương hiệu này hiện diện ở khắp mọi nơi, từ các cửa hàng tạp hóa, gánh hàng rong cho đến cả những không gian thờ cúng linh thiêng.
Thậm chí, nhiều gia đình còn cho trẻ sơ sinh uống Coca-Cola thay vì sữa mẹ, cho thấy mức độ ám ảnh sâu sắc đối với loại đồ uống này.
Cách đó khoảng một giờ di chuyển, tại thị trấn San Andres, người dân địa phương xem Coca-Cola như một thứ “vàng lỏng”. Các pháp sư sử dụng nó trong các nghi lễ tôn giáo, thường xuyên cầu nguyện bên cạnh những chai Coca-Cola. Tủ lạnh chứa đầy nước ngọt được đặt ngay cạnh các điện thờ, phục vụ nhu cầu của các tín đồ, những người tin rằng loại nước này có sức mạnh chữa bệnh và dùng nó làm vật phẩm dâng cúng.
Tuy nhiên, sự sùng bái này lại diễn ra trong bối cảnh nguồn nước sạch vô cùng khan hiếm. Một cuộc khảo sát quốc gia năm 2023 cho thấy chỉ có 7% hộ gia đình ở Chiapas được tiếp cận với nguồn nước an toàn để uống. Điều này buộc nhiều người phải tìm đến các loại nước ngọt đóng chai, vốn có giá thành tương đương, như một giải pháp thay thế.
Nhiều nhà hoạt động xã hội đã lên tiếng chỉ trích Femsa, tập đoàn sở hữu quyền đóng chai và phân phối Coca-Cola tại khu vực Mỹ Latinh, vì đã tạo ra một “mạng lưới gây nghiện”. Bác sĩ Marcos Arana, một người tích cực vận động chống lại ảnh hưởng của nước ngọt có ga, cho rằng Coca-Cola đã phát triển một chiến lược tiếp thị rộng khắp, đưa sản phẩm của mình đến mọi ngóc ngách, đồng thời thuyết phục các nhà bán lẻ trữ hàng và xây dựng một lượng lớn khách hàng trung thành.
Cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ năm 1994, khi Mexico ký kết Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), mở đường cho các loại nước ngọt giá rẻ tràn vào thị trường.
Giới chức y tế Mexico cảnh báo rằng sự phổ biến của Coca-Cola đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng thừa cân, béo phì ở Chiapas, khiến nhiều người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Bang này ghi nhận hơn 5.000 ca tử vong liên quan đến các bệnh do tiểu đường, trở thành nguyên nhân gây tử vong cao thứ hai, chỉ sau bệnh tim.
Theo UNICEF, trẻ em Mexico tiêu thụ đồ ăn vặt nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác ở Mỹ Latinh, và tình trạng béo phì ở trẻ em tại quốc gia này đã trở thành một vấn đề khẩn cấp. Đồ uống có đường và thực phẩm chế biến sẵn chiếm tới 40% tổng lượng calo mà trẻ em Mexico tiêu thụ mỗi ngày. Thống kê của chính phủ cho thấy khoảng một phần ba trẻ em Mexico bị thừa cân hoặc béo phì.
Một nghiên cứu năm 2020 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo rằng Mexico sẽ là quốc gia chịu tổn thất tuổi thọ lớn nhất do các vấn đề liên quan đến béo phì, với mức giảm trung bình ít nhất là 4 năm. Trong những năm tới, quốc gia này có thể mất hơn 5% GDP do chi phí y tế gia tăng và năng suất lao động suy giảm do béo phì.
Hiện tại, khoảng 39% người Mexico bị thừa cân, 36% bị béo phì và khoảng 10% dân số mắc bệnh tiểu đường. Những con số này cho thấy một gánh nặng y tế công cộng lớn đang đè nặng lên quốc gia này, đòi hỏi những giải pháp quyết liệt và toàn diện để giải quyết vấn đề.
Admin
Nguồn: VnExpress
