Tại Diễn đàn giám sát của Quốc hội về phát triển kinh tế xã hội, các chuyên gia đã bày tỏ nhiều quan ngại về những bất cập trên thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay.
Tiến sĩ Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính – Tiền tệ quốc gia, nhận định thị trường bất động sản đang thiếu vắng phân khúc nhà ở dành cho người có thu nhập trung bình và thấp. Ông ví von thị trường hiện tại như một chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia và hạng nhất, mà không có hạng phổ thông, cho thấy sự bất cập lớn trong cơ cấu sản phẩm.
Một vấn đề đáng lo ngại khác được ông Lịch chỉ ra là tình trạng giá đất tăng quá nhanh, vượt quá khả năng chi trả của đại đa số người dân. Nguyên nhân chính là do đầu cơ đất đai, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp để đấu giá quyền sử dụng và đấu thầu dự án, dẫn đến việc “bong bóng” giá đất tiếp tục bị thổi phồng. Theo ông, tình trạng này đã vượt quá sức chịu đựng của nền kinh tế và người dân, tạo ra thách thức lớn trong công tác quản lý nhà nước.
Để giải quyết vấn đề này, ông Lịch kiến nghị Quốc hội và các đoàn đại biểu tăng cường giám sát lĩnh vực bất động sản, đặc biệt là nhà ở xã hội và nhà ở thương mại. Ông nhấn mạnh việc giám sát cần bắt đầu từ quá trình đô thị hóa, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, quy hoạch và triển khai các dự án nhà ở thương mại. Mục tiêu là ngăn chặn tình trạng xây dựng hàng loạt khu nhà không có người ở, gây lãng phí nguồn lực trong khi người dân không có khả năng mua nhà.
Đồng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), dẫn số liệu từ Chính phủ cho biết cả nước hiện có gần 3.000 dự án bất động sản đang gặp vướng mắc, với tổng giá trị ước tính lên đến hàng triệu tỷ đồng và hàng chục nghìn ha đất. Ông nhấn mạnh đây là sự lãng phí đất đai lớn, có trách nhiệm của cả nhà nước và doanh nghiệp, không chỉ là vấn đề thể chế pháp luật.
Ông Châu bày tỏ sự đồng tình với việc Quốc hội ban hành nghị quyết để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án tại Đà Nẵng, Khánh Hòa và TP HCM. Tuy nhiên, ông kiến nghị triển khai các chính sách này trên nhiều địa phương khác để giải phóng nguồn lực đất đai bị ách tắc. Đồng thời, ông đề xuất Chính phủ bổ sung các chính sách mới khi sửa đổi Luật Đất đai để khắc phục những khoảng trống pháp lý hiện nay.
Chủ tịch HoREA cũng đồng tình rằng thị trường đang thiếu nguồn cung nhà ở giá trung bình và giá rẻ. Nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc về thể chế khiến các dự án nhà ở xã hội không thu hút được doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Để cải thiện tình hình, ông Châu đề nghị Chính phủ đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội cho thuê, đồng thời điều chỉnh cơ cấu sản phẩm trên thị trường bất động sản, tăng số lượng căn hộ thương mại giá rẻ. Ông cũng kiến nghị Nhà nước hỗ trợ người mua nhà được vay tín dụng dài hạn với lãi suất hợp lý và ổn định.
Ông Châu nhấn mạnh các dự án nhà ở thương mại giá rẻ không cần ưu đãi về thuế hay tín dụng như nhà ở xã hội, nhưng cần có cơ chế về giá để người dân có thể tiếp cận được.
Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng chỉ ra những bất cập trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến thị trường bất động sản, như sự chồng chéo, thiếu thống nhất và chất lượng hướng dẫn chưa cao. Nhiều quy định chưa phù hợp với thực tế, chậm được rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoặc chưa rõ ràng.
Thủ tục đầu tư dự án còn phức tạp, kéo dài, thiếu liên thông và đồng bộ. Việc tiếp cận đất đai để triển khai các dự án bất động sản mới vẫn gặp nhiều khó khăn. Tình trạng chậm định giá đất diễn ra ở nhiều địa phương là một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều dự án bị đình trệ.
Trong giai đoạn 2015-2021, thị trường bất động sản phát triển sôi động nhưng cơ cấu sản phẩm chưa hợp lý, mất cân đối cung – cầu, chủ yếu tập trung vào phân khúc cao cấp và đầu tư tài chính, thiếu nhà ở phù hợp với khả năng chi trả của đại bộ phận người dân.
Giai đoạn 2022-2023 chứng kiến sự suy giảm của thị trường, nguồn cung giảm mạnh, giá bất động sản tăng cao so với thu nhập trung bình của người dân. Số lượng lớn dự án nhà ở gặp vướng mắc, chậm tiến độ, đình trệ, gây lãng phí đất đai và nguồn vốn.
Trước tình hình đó, Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ có giải pháp tháo gỡ dứt điểm vướng mắc cho các dự án bất động sản và nhà ở xã hội trên cả nước, đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính gắn với kiểm soát.
Ủy ban cũng đề xuất Chính phủ thiết lập công cụ kiểm soát quyền lực của cơ quan và người có thẩm quyền trong quản lý thị trường bất động sản, sử dụng hợp lý các biện pháp điều tiết và định hướng thị trường, tạo điều kiện để người dân tiếp cận dễ dàng hơn với nguồn cung nhà ở và tín dụng.
Admin
Nguồn: VnExpress
