Viêm đường ruột, tình trạng viêm nhiễm gây khó chịu ở ruột non hoặc ruột già, được phân loại thành hai dạng chính: cấp tính (thường do nhiễm trùng) và mạn tính (như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng). Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng và thúc đẩy quá trình phục hồi.
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Oanh từ khoa Nội tiêu hóa – Gan – Mật – Tụy, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, nhấn mạnh rằng chế độ ăn uống hợp lý có thể tạo ra môi trường sinh hóa tối ưu trong lòng ruột và thành ruột, đồng thời cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, giúp giảm nhẹ các triệu chứng và hỗ trợ làm lành các tổn thương.
**Tinh bột dễ tiêu hóa: Nguồn năng lượng nhẹ nhàng**
Tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng thiết yếu cho cơ thể. Bệnh nhân viêm ruột nên ưu tiên các loại tinh bột dễ tiêu hóa như cháo trắng loãng, cơm nát, bánh mì trắng, khoai tây nghiền hoặc mì gạo. Chúng giúp cung cấp năng lượng mà không gây áp lực lớn lên hệ tiêu hóa. Trong giai đoạn cấp tính, nên tránh ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan vì chúng có thể gây đầy hơi, đau bụng hoặc tiêu chảy nghiêm trọng hơn.
**Đạm ít béo: Xây dựng và phục hồi**
Chất đạm cung cấp các axit amin thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong việc sửa chữa và phục hồi niêm mạc ruột bị tổn thương. Bổ sung protein một cách hợp lý giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và nâng cao hiệu quả điều trị viêm đường ruột. Các lựa chọn tốt bao gồm thịt nạc gà, cá hấp, trứng luộc kỹ và đậu phụ mềm. Nên hạn chế thịt đỏ, thịt chế biến sẵn và các món chiên rán vì chúng chứa nhiều chất béo bão hòa, dễ gây kích ứng.
**Rau củ nấu chín mềm: Bảo vệ và nuôi dưỡng**
Các loại rau củ như cà rốt, bí đỏ, bí xanh, cải bó xôi… cung cấp chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan, rất có lợi cho hệ tiêu hóa. Bác sĩ Oanh giải thích rằng chất xơ hòa tan trong ruột liên kết với nước, tạo thành một lớp gel mềm giúp bảo vệ niêm mạc ruột và giảm ma sát khi thức ăn di chuyển. Loại chất xơ này còn hỗ trợ nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi, từ đó tăng cường hệ miễn dịch và làm dịu các triệu chứng viêm. Người bệnh nên tránh ăn rau sống, rau nhiều xơ hoặc rau chưa nấu chín kỹ để ngăn ngừa các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.
**Trái cây dễ tiêu, ít axit: Tăng cường sức đề kháng**
Trái cây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất xơ tự nhiên, rất tốt cho người bị viêm đường ruột. Chúng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm viêm và hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột. Chuối chín, đu đủ, táo hấp hoặc bơ là những lựa chọn phù hợp. Nên tránh các loại trái cây chua, nhiều chất xơ thô như cam, bưởi, dứa hoặc kiwi vì chúng có thể gây kích ứng và tiêu chảy.
**Probiotic tự nhiên: Cân bằng hệ vi sinh đường ruột**
Probiotic (men vi sinh) là các vi sinh vật có lợi, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và tăng cường hệ miễn dịch. Probiotic còn có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây tiêu chảy, một triệu chứng phổ biến ở người bị viêm đường ruột. Bác sĩ Oanh khuyến cáo nên sử dụng sữa chua ít đường hoặc kefir (sữa lên men) để khôi phục hệ vi sinh đường ruột sau khi bị tiêu chảy. Với những người không dung nạp lactose, có thể thay thế bằng sữa chua không chứa lactose hoặc probiotic dạng viên nén theo chỉ định của bác sĩ.
**Chất béo lành mạnh: Hỗ trợ cấu trúc tế bào**
Chất béo lành mạnh (chất béo không bão hòa đơn và đa) đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc màng tế bào, hấp thu các vitamin tan trong dầu và điều hòa phản ứng viêm trong cơ thể. Khi các triệu chứng đã giảm bớt, người bệnh có thể bổ sung một lượng nhỏ dầu ô liu, cá hồi hoặc bơ, những thực phẩm chứa chất béo không bão hòa tốt cho màng tế bào và phục hồi niêm mạc ruột.
**Thực phẩm kháng viêm tự nhiên: Kiểm soát phản ứng viêm**
Người bệnh viêm đường ruột có thể bổ sung các loại thực phẩm tự nhiên chứa các hoạt chất sinh học có đặc tính kháng viêm mạnh, hỗ trợ kiểm soát phản ứng viêm trong cơ thể. Tỏi, nghệ, gừng, mật ong nguyên chất là những ví dụ điển hình. Đồng thời, nên tránh đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê, trà và thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều phụ gia. Sử dụng các sản phẩm gây kích ứng có thể làm bùng phát các triệu chứng của bệnh viêm ruột và làm chậm quá trình phục hồi sức khỏe.
Tóm lại, chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát và cải thiện tình trạng viêm đường ruột. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, kết hợp với tuân thủ các chỉ định của bác sĩ, sẽ giúp người bệnh giảm nhẹ các triệu chứng, tăng cường sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Admin
Nguồn: VnExpress
