Sau những căng thẳng leo thang trong quan hệ Nga – Mỹ, đặc biệt là các cuộc đấu khẩu trên mạng, Tổng thống Donald Trump và người đồng cấp Vladimir Putin đã xác nhận cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến diễn ra vào tuần tới tại Alaska.
Thông báo về cuộc gặp được đưa ra sau cuộc tiếp đón đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff tại Điện Kremlin hôm 6/8 của Tổng thống Putin, chỉ hai ngày trước thời hạn chót 8/8 mà ông Trump đưa ra cho Nga về giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine.
Theo nhà phân tích Laura Gozzi của BBC, động thái này cho thấy một bước đi chiến lược từ phía Tổng thống Putin. Cam kết đối thoại trực tiếp có thể xoa dịu những bất bình từ ông Trump, giúp Nga tránh được các lệnh trừng phạt thứ cấp từ Mỹ đối với các đối tác mua dầu của Nga. Đồng thời, nó cũng giúp Điện Kremlin giảm bớt áp lực phải chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến ở Ukraine, trong bối cảnh ông Putin từng khẳng định các mục tiêu của Nga tại Ukraine không thay đổi.
Các nhà phân tích am hiểu về ông Putin và những người từng làm việc với ông cho rằng Điện Kremlin tin rằng Tổng thống Trump là người có vị thế tốt nhất để giúp Nga đạt được các mục tiêu trong chiến dịch ở Ukraine. Đây có thể là lý do ông Putin luôn tìm cách xoa dịu ông Trump và tránh làm suy yếu quan hệ với Mỹ, ngay cả khi ông chủ Nhà Trắng ngày càng mất kiên nhẫn trước việc Nga từ chối ngừng bắn.
Nhà phân tích chính trị Sergei Markov nhận định Nga cần ông Trump để hiện thực hóa các điều kiện của mình trong cuộc xung đột với Ukraine.
Truyền thông nhà nước Nga và các blogger ủng hộ Điện Kremlin đã bày tỏ sự vui mừng trước thông tin về cuộc gặp thượng đỉnh. Tờ Komsomolskaya Pravda nhận định ông Trump đã một lần nữa chuyển thái độ tích cực sang Nga, trong khi tờ Moskovsky Komsomolets cho rằng “ông Putin đã chiến thắng”. Blogger Yuri Podolyaka ca ngợi đây là “chiến thuật ngoại giao bậc thầy” của Tổng thống Nga, cho rằng ông Putin đã thành công trong việc giữ ông Trump trên “vòng đu quay đàm phán”.
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào cuối tháng 1, ông Trump đã nỗ lực thúc đẩy đàm phán chấm dứt xung đột Ukraine. Tuy nhiên, ba vòng đàm phán trực tiếp giữa phái đoàn Nga và Ukraine tại Thổ Nhĩ Kỳ không mang lại tiến triển về lệnh ngừng bắn, dù có sự hối thúc từ Tổng thống Trump.
Quan hệ Washington – Moskva trở nên căng thẳng khi Tổng thống Trump liên tục cảnh báo về các lệnh trừng phạt nếu Nga không đạt thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine trước ngày 8/8. Việc Nhà Trắng xác nhận tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh ngay trước thời hạn chót này khiến một số nhà phân tích cho rằng ông Putin có thể đã đưa ra cam kết để thuyết phục ông Trump trì hoãn các biện pháp trừng phạt.
Theo quan chức Điện Kremlin, ông Putin đã gửi một số “tín hiệu” về vấn đề Ukraine cho ông Witkoff, nhưng không tiết lộ cụ thể. Một số chuyên gia nhận định Tổng thống Nga có thể đã đưa ra dấu hiệu nhượng bộ về việc phân chia hoặc trao đổi lãnh thổ trong một thỏa thuận tiềm năng với Ukraine.
Trong nhiều tháng, các nhà đàm phán Nga đã khẳng định với đối tác Mỹ rằng Moskva phải duy trì quyền kiểm soát toàn bộ 4 khu vực đã sáp nhập vào cuối năm 2022. Tuy nhiên, phía Mỹ xem đây là dấu hiệu cho thấy Nga không nghiêm túc đàm phán chấm dứt xung đột.
Ông Trump cho biết “sẽ có sự trao đổi lãnh thổ” mang lại lợi ích cho cả Nga và Ukraine trong cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới, nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể.
Theo những người thân cận với Điện Kremlin, các yêu cầu cốt lõi như ngăn Ukraine gia nhập NATO, hạn chế năng lực quân sự của Ukraine và thiết lập một chính phủ thân thiện với Moskva hơn ở Kiev quan trọng hơn vấn đề lãnh thổ đối với ông Putin.
Tatiana Stanovaya, thành viên cấp cao tại Trung tâm Carnegie Moskva, cho rằng điều quan trọng với ông Putin là đảm bảo Ukraine không gia nhập NATO và các nước NATO không hiện diện quân sự ở Ukraine, cùng với các yêu cầu chính trị khác với Kiev.
Mặc dù có những đe dọa từ Nhà Trắng, có rất ít dấu hiệu cho thấy ông Putin sẽ từ bỏ các mục tiêu cốt lõi này. Tuy nhiên, Feodor Voitolovsky, giám đốc Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế do chính phủ Nga tài trợ, cho rằng ông Putin đang thể hiện sự nhượng bộ bằng cách mở ra cánh cửa đối thoại về vấn đề Ukraine trong bối cảnh lực lượng Nga đang chiếm ưu thế trên chiến trường.
Bà Stanovaya nhận định ông Putin muốn Tổng thống Ukraine phải chấp nhận nhượng bộ dưới áp lực từ ông Trump, thay vì chịu sức ép trên chiến trường.
Mặc dù cuộc gặp thượng đỉnh Nga – Mỹ được xem là một động thái tích cực và mang lại hy vọng chấm dứt xung đột, một số nhà phân tích lo ngại rằng ông Trump đang vội vàng tìm kiếm một thỏa thuận bằng mọi giá.
John Foreman, cựu tùy viên quốc phòng Anh tại Moskva, cho rằng ông Trump đang cố gắng đạt được một thỏa thuận hòa bình, trong khi ông Putin có thể sẽ tìm cách đưa ra một thỏa thuận yêu cầu Ukraine phải đầu hàng. Khi đó, ông Trump có thể sẽ hài lòng với những nhượng bộ tượng trưng mà ông Putin đưa ra, các biện pháp trừng phạt sẽ bị gạt sang một bên và xung đột sẽ tiếp tục kéo dài.
Admin
Nguồn: VnExpress
