Thời gian gần đây, dư luận xôn xao về việc nhiều người đến quán cà phê làm việc, học tập cả ngày chỉ với một ly nước giá 30.000 đồng. Thậm chí, có những ý kiến gay gắt cho rằng đây là hành vi “ký sinh” hay “chiếm chỗ”. Với kinh nghiệm vừa là khách hàng thường xuyên “cắm rễ” ở quán, vừa là chủ một tiệm sách nhỏ, tôi có một góc nhìn khác về vấn đề này.
Hơn 10 năm trước, khi còn kinh doanh hiệu sách nhỏ trên phố, tôi thường thấy các bạn trẻ đến đọc sách miễn phí hàng giờ liền mà không mua. Ban đầu, tôi cũng tự hỏi: “Mình bán sách để kiếm sống, tại sao lại để người ta đọc chùa như vậy?”. Nhưng sau đó, tôi nhận ra rằng việc khách đọc sách miễn phí không gây tổn thất gì, ngược lại còn mang đến những giá trị lâu dài.
Tôi còn nhớ, có một cậu học sinh ngày nào cũng đến đọc tiểu thuyết ở góc văn học, đọc gần hết cuốn mới quyết định mua. Sau này, em tâm sự rằng chính những ngày đọc sách miễn phí tại tiệm đã khơi gợi tình yêu văn học và định hướng em theo học ngành này. Một vị khách khác thường chỉ ghé qua đọc vài trang, uống trà miễn phí, nhưng 5 năm sau đã quay lại mua cả chục cuốn sách tặng thư viện ở quê nhà.
Tôi nghĩ rằng quán cà phê cũng tương tự như vậy. Bản thân tôi cũng từng là một “khách cắm rễ”. Tháng trước, trong một chuyến công tác, tôi tìm được một quán cà phê nhỏ gần khách sạn. Tôi gọi một ly cà phê sữa giá 30.000 đồng và làm việc từ sáng đến trưa. Khi quán đông khách, tôi chủ động thu gọn đồ đạc để nhường bàn lớn cho những nhóm khách khác.
Chiều hôm đó, tôi quay lại quán, gọi thêm bánh và nước, vừa làm việc vừa quan sát. Chủ quán không hề tỏ ra khó chịu mà còn hỏi tôi có cần thêm ổ cắm điện hay không. Chính sự thoải mái đó đã khiến tôi trở thành khách quen của quán trong suốt tuần công tác tại thành phố đó. Tôi cũng giới thiệu quán cho một vài đồng nghiệp và họ cũng trở thành khách hàng thường xuyên sau khi tôi rời đi.
Tôi hiểu rõ những áp lực trong việc vận hành một quán cà phê, từ chi phí mặt bằng, điện nước đến nhân viên. Tuy nhiên, không phải ai ngồi lâu cũng là gánh nặng. Nhiều người, giống như tôi, dù ban đầu chỉ gọi một món, nhưng trải nghiệm tốt sẽ khiến họ quay lại, giới thiệu cho bạn bè và tạo ra nguồn thu bền vững cho quán.
Nhà sách có thể tạo điều kiện cho khách đọc miễn phí vì tin vào giá trị của việc gieo mầm văn hóa đọc. Nếu có tầm nhìn xa hơn, các quán cà phê cũng có thể xem những vị khách “cắm rễ” là một kênh quảng bá tự nhiên, không tốn kém chi phí marketing. Điều quan trọng nằm ở cách ứng xử giữa hai bên. Khách hàng cần có ý thức lựa chọn bàn phù hợp, giữ trật tự, chủ động mua thêm đồ uống hoặc nhường chỗ khi quán đông. Chủ quán cũng cần cởi mở, bởi không phải ai ngồi lâu cũng là “ăn bám”.
Tôi tin rằng giữa việc “đọc chùa” và “cắm rễ” chỉ khác nhau ở thái độ. Khi cả hai bên đều tôn trọng lẫn nhau, thì dù là nhà sách hay quán cà phê, chỗ ngồi đó không chỉ đơn thuần là nơi để ngồi, mà còn là nơi tạo ra những mối liên kết lâu dài và bền vững.
Admin
Nguồn: VnExpress