Trên thế giới, một xu hướng đầy tiềm năng đang nổi lên: biến những con tàu hết niên hạn sử dụng thành những rạn san hô nhân tạo, mang lại lợi ích kép cho môi trường và kinh tế. Sau khi được xử lý an toàn, loại bỏ nhiên liệu, hóa chất độc hại, những con tàu này được đánh đắm có chủ đích, tạo nên môi trường sống mới cho các loài sinh vật biển, đồng thời trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách và các nhà nghiên cứu sinh học biển.
**MV Shingle ở Ireland: “Ốc đảo” dưới đáy Đại Tây Dương**
Tại Ireland, con tàu MV Shingle dài 60m, trước đây là tàu buôn lậu thuốc lá bị tịch thu, đã được đánh chìm ngoài khơi tỉnh Mayo vào năm 2024, ở độ sâu khoảng 29 mét. Sau khi tiêu tốn khoảng 2 triệu euro cho chi phí neo đậu, bảo trì và xử lý các chất độc hại, cơ quan thuế vụ đã bàn giao con tàu cho nhóm Killala Bay Ships 2 Reef, một tổ chức địa phương vận động cho dự án này. Giờ đây, MV Shingle đã trở thành rạn san hô nhân tạo đầu tiên của Ireland, thu hút đông đảo thợ lặn, nhà khoa học và góp phần thúc đẩy du lịch sinh thái cho tỉnh Mayo. Dự án này được ví như một “ốc đảo dưới đáy đại dương ở Đại Tây Dương”, nơi sinh sống của nhiều loài sinh vật biển.
**Ba tàu Inchcape tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE): Điểm hẹn mới của thợ lặn**
Năm 2025, chính phủ UAE đã chủ động đánh chìm ba tàu cũ Inchcape 1, Inchcape 2 và Inchcape 10 (dài 50-70m) ngoài khơi bờ đông của đất nước. Những con tàu này, từng hoạt động trong ngành vận tải biển, đã được làm sạch hoàn toàn trước khi được hạ thủy. Chỉ trong một thời gian ngắn, các rạn san hô nhân tạo đã hình thành, thu hút cá, rùa biển, cá mập và nhiều loài san hô khác. Những điểm lặn mới này nhanh chóng trở thành điểm đến yêu thích của du khách và thợ lặn địa phương.
Thợ lặn Saleh Al-Dhahouri cho biết trước đây cơ hội lặn ở khu vực này khá hạn chế. Giờ đây, các xác tàu đã trở thành một phần không thể thiếu trong lịch trình lặn hàng tuần của anh. Mintaha Al Shehhi, một thợ lặn chuyên về cá mập, nhận xét rằng sự xuất hiện của cá mập và rùa biển tại Inchcape 2 cho thấy môi trường biển đang trở nên khỏe mạnh và cân bằng hơn.
**RMS Cyclops ở Mỹ: Thúc đẩy đa dạng sinh học và du lịch**
Tại quận Okaloosa, bang Florida (Mỹ), dự án đánh chìm tàu RMS Cyclops dài 32m, từng phục vụ ngành dầu khí, đã được triển khai vào năm 2023. Sau khi được xử lý an toàn, con tàu được đánh chìm ở độ sâu 22m ngoài khơi bờ biển Panhandle. Hiện nay, RMS Cyclops là nơi cư trú của nhiều loài sinh vật biển và là điểm lặn thu hút khách du lịch. Dự án này không chỉ thúc đẩy đa dạng sinh học mà còn góp phần tăng trưởng kinh tế địa phương.
**Lợi ích kinh tế và xu hướng toàn cầu**
Theo Hiệp hội Du lịch Lặn quốc tế (DAN), mỗi năm có hàng trăm tàu cũ được cố ý đánh chìm ở nhiều quốc gia nhằm tạo rạn san hô nhân tạo. Mỹ hiện dẫn đầu với hàng trăm điểm lặn từ xác tàu, tiếp đến là Australia, Nhật Bản và một số nước Trung Đông. Mô hình này mang lại lợi ích kép: vừa bảo tồn và phục hồi hệ sinh thái biển, vừa tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo. Tại Florida, ngành lặn biển đóng góp hơn 4 tỷ USD mỗi năm cho nền kinh tế địa phương. Ở UAE, các điểm lặn từ xác tàu giúp gia tăng 30-40% lượng khách quốc tế tới các vùng ven biển chỉ sau vài năm triển khai.
Các chuyên gia môi trường đánh giá rằng, nếu được quản lý đúng quy trình và đặt tại vị trí phù hợp, rạn san hô nhân tạo từ xác tàu có thể tồn tại hàng chục năm, trở thành “lá phổi xanh” dưới đáy biển và nguồn sống cho cộng đồng ven biển. Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục lan rộng khi nhiều quốc gia hướng đến phát triển du lịch biển bền vững gắn liền với bảo tồn thiên nhiên, mở ra một hướng đi mới trong việc bảo vệ đại dương và phát triển kinh tế biển.
Admin
Nguồn: VnExpress
