Sốt xuất huyết và Chikungunya, hai bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, có chung một “kẻ truyền nhiễm” nguy hiểm: muỗi vằn cái, chủ yếu là Aedes aegypti và Aedes albopictus. Sự tương đồng về vật trung gian truyền bệnh khiến việc phòng ngừa cả hai bệnh trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Tuy cùng là muỗi vằn Aedes, nhưng nguồn gốc của hai loài này lại khác nhau. Nghiên cứu cho thấy Aedes aegypti có xuất xứ từ vùng châu Phi cận Sahara. Tại đây, chúng hút máu động vật để sinh sản và thường đẻ trứng trong các hốc cây. Từ thế kỷ XV đến XIX, loài muỗi này đã lan rộng ra nhiều khu vực khác trên thế giới thông qua các tàu buôn nô lệ và hoạt động giao thương quốc tế. Ngày nay, Aedes aegypti trở nên phổ biến ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, thích nghi với việc sống gần người và hút máu người.
Ngược lại, Aedes albopictus có nguồn gốc từ các khu rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới ở Đông Nam Á. Chúng còn được gọi là muỗi hổ châu Á, có hình dáng tương tự Aedes aegypti. Sự di chuyển của con người đã vô tình tạo điều kiện cho Aedes albopictus xâm nhập vào các lục địa khác. Loài muỗi này có khả năng chịu lạnh tốt hơn so với Aedes aegypti, cho phép chúng tồn tại và sinh sản ở nhiệt độ trên 10 độ C (Nhật Bản) hoặc thậm chí âm 5 độ C (Mỹ). Điều này khiến Aedes albopictus có khả năng lây lan bệnh rộng hơn về phía Bắc. Hiện tại, châu Nam Cực là lục địa duy nhất chưa ghi nhận sự xuất hiện của loài muỗi này.
Trong bối cảnh dịch bệnh Chikungunya đang lan rộng, với hơn 240.000 ca mắc và khoảng 90 ca tử vong được báo cáo tại 16 quốc gia và vùng lãnh thổ, Bộ Y tế Việt Nam đã tăng cường giám sát dịch tễ tại các cửa khẩu. Những người trở về từ vùng dịch cần theo dõi sức khỏe trong 12 ngày để kịp thời phát hiện và ngăn chặn nguy cơ lây lan dịch bệnh.
Đồng thời, sốt xuất huyết cũng đang bước vào mùa cao điểm trên cả nước, với nhiều địa phương ghi nhận số ca nhiễm cao gấp nhiều lần so với cùng kỳ năm trước. Trước tình hình này, Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh để bảo vệ sức khỏe.
Các biện pháp phòng ngừa đơn giản mà hiệu quả bao gồm: kiểm tra và loại bỏ các ổ chứa nước đọng, diệt bọ gậy, dọn dẹp rác thải và bụi rậm quanh nhà, thường xuyên thay nước bình hoa, chậu cảnh, ngủ trong màn, mặc quần áo dài tay và sử dụng kem chống muỗi. Những biện pháp này giúp hạn chế muỗi đốt và giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
Hiện nay, sốt xuất huyết đã có vaccine phòng ngừa. Vaccine được chỉ định cho trẻ em từ 4 tuổi và người lớn, với lịch tiêm hai mũi cách nhau ba tháng. Vaccine giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh và tái nhiễm lên đến hơn 80%, đồng thời giảm nguy cơ nhập viện hơn 90%.
Ngoài ra, những người thường xuyên đi lại hoặc du lịch đến các khu vực có dịch bệnh sốt vàng da, như một số vùng ở châu Phi cận Sahara, Nam Mỹ, Trung Mỹ, nên tiêm phòng vaccine sốt vàng da. Bệnh này cũng do muỗi Aedes aegypti gây ra. Vaccine được khuyến cáo tiêm trước khi đi ít nhất 10 ngày, với lịch tiêm một mũi duy nhất cho người từ 9 tháng tuổi trở lên. Chủ động phòng bệnh là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng trước sự tấn công của các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Admin
Nguồn: VnExpress
