Trong thời gian tham gia NXIVM, Sarah tiếp xúc với nhiều người nổi tiếng và tin tưởng vào những giáo lý có thể thay đổi cuộc sống. Tuy nhiên, không ai trong số họ sử dụng từ “giáo phái” để mô tả tổ chức này.
Tiến sĩ Steve Hassan, một chuyên gia đã làm việc với Sarah và nhiều người khác từng sống sót sau khi gia nhập các giáo phái trên khắp thế giới, cho biết mọi người thường nghĩ rằng họ đang gia nhập một cộng đồng, chứ không phải một giáo phái.
Theo Tiến sĩ Hassan, các giáo phái không nhắm đến những người ngốc nghếch hay ngây thơ. Ngược lại, họ tìm kiếm những người thông minh, tài giỏi, giàu có và có sức ảnh hưởng như diễn viên, bác sĩ hoặc quan chức chính phủ.
Năm 2017, sau khi bị “đóng dấu” cùng với những phụ nữ khác, Sarah mới nhận ra biểu tượng khắc trên da mình không phải là biểu tượng của một nhóm phụ nữ bí mật như cô từng nghĩ. Thay vào đó, nó là chữ cái đầu trong tên của Keith Raniere, thủ lĩnh NXIVM. Sau này, Raniere bị kết án 120 năm tù vì tội buôn bán tình dục và các hành vi lạm dụng khác trong giáo phái.
Khi rời khỏi NXIVM, Sarah đã sử dụng chính con dấu trên cơ thể mình như một bằng chứng quan trọng để hạ bệ Keith Raniere. Vậy, điều gì khiến mọi người gia nhập giáo phái, giáo phái hoạt động như thế nào và làm thế nào để thoát khỏi chúng?
Vậy giáo phái là gì? Lex de Man, thám tử đã giúp phơi bày giáo phái khét tiếng The Family ở Australia và đưa người sáng lập Anne Hamilton-Byrne ra trước công lý, cho rằng mọi giáo phái đều có hai động cơ chính: tiền bạc và quyền lực. Tiến sĩ Hassan bổ sung thêm một động cơ thứ ba: tình dục.
Có hàng nghìn nhóm tương tự như The Family và NXIVM (phát âm là “nex-ee-um”). Tuy nhiên, nhóm được coi là định nghĩa rõ ràng nhất về giáo phái có lẽ xuất hiện ở Mỹ vào những năm 1950: People’s Temple của Mục sư Jim Jones. Ban đầu, Jones xây dựng People’s Temple ở bang Indiana, kết hợp các yếu tố của Kitô giáo, tâm linh và chủ nghĩa xã hội tiến bộ.
Đến cuối những năm 1970, những bê bối và chứng hoang tưởng đã khiến Jim đưa các tín đồ vào sâu trong rừng rậm Nam Mỹ, đến một “xã hội lý tưởng” được gọi là Jonestown. Năm 1978, khi một nghị sĩ Mỹ dẫn đầu một phái đoàn đến điều tra nơi này, vốn ngày càng giống một trại tù, Jim đã ra lệnh giết họ. Sau đó, Jim đưa ra một chỉ thị rùng rợn: các tín đồ sẽ cùng ông ta thực hiện một vụ tự tử hàng loạt. Hơn 900 người, bao gồm cả trẻ em, đã chết do bị tẩy não để phục tùng Jim hoặc bị ép uống rượu nho pha xyanua.
Các giáo phái “phá hoại” thường có ba đặc điểm chính: một thủ lĩnh lôi cuốn, một quá trình “nhồi sọ” các thành viên và sự bóc lột (có thể là về kinh tế, tình dục hoặc một hình thức nào khác).
Không phải tôn giáo nào cũng là giáo phái, và không phải giáo phái nào cũng mang tính tôn giáo. Một số giáo phái mở rộng như mô hình lừa đảo đa cấp, trong đó các thành viên thường lôi kéo cả gia đình và bạn bè. Một số hoạt động theo đúng nghĩa đen là mô hình đa cấp, bao gồm cả NXIVM, nơi bán các khóa học cải thiện bản thân đắt đỏ dưới một hệ thống mà chỉ một số ít huấn luyện viên cao cấp mới có thể kiếm được tiền.
Trong nhiều giáo phái khét tiếng, các tín đồ bị ép buộc thực hiện những hành vi khủng khiếp. Ví dụ, giáo phái Manson đã sát hại nữ diễn viên Sharon Tate và bốn người bạn của cô vào năm 1969 để khơi mào một cuộc chiến chủng tộc. Hay giáo phái Aum Shinrikyo thực hiện vụ tấn công bằng khí độc thần kinh sarin vào hệ thống tàu điện ngầm Tokyo năm 1995, khiến 13 người thiệt mạng và hơn một nghìn người bị thương.
Ngay cả trong những giáo phái không phạm tội với “người ngoài”, việc lạm dụng và trừng phạt thường được coi là bình thường trong nội bộ. Ví dụ, có những cáo buộc lạm dụng trẻ em trong giáo phái Children of God được thành lập ở Mỹ. Trong The Family, những đứa trẻ bị giáo phái này bắt cóc nói rằng chúng thường xuyên bị đánh đập và bỏ đói.
Sự lạm dụng thường là về mặt tâm lý và tài chính. Anne Hamilton-Byrne đã thuyết phục các tín đồ The Family chuyển nhượng hàng triệu đô la tài sản và bất động sản. Bà ta ra lệnh cho các thành viên ly hôn và tái hôn theo ý mình, thậm chí còn đưa con của họ về nuôi như con ruột.
Vậy tại sao nhiều người lại gia nhập giáo phái? Khi đang trải qua một giai đoạn khó khăn trong cuộc đời, Sarah gặp nhà làm phim Mark Vicente. Mark vừa gia nhập một nhóm tên là NXIVM và tin rằng nó đã giúp giải phóng khả năng sáng tạo của anh. “Tôi tin tưởng Mark”, Sarah nói.
Tiến sĩ Hassan giải thích rằng các giáo phái thường thách thức các thành viên phớt lờ bản năng, thoát khỏi vùng an toàn và gạt bỏ những “nỗi ám ảnh” sang một bên. “Bạn cảm thấy mình đang mạnh mẽ hơn, nhưng thực tế đó lại là một cái bẫy”, ông nói.
Tore Klevjer mới 22 tuổi và đang đi du lịch bụi khắp châu Âu khi bị cuốn vào Children of God. “Tôi đã rất bối rối khi đứng trước ngã ba đường, tự hỏi nên làm gì với cuộc đời mình”, Tore kể lại. Mười một năm sau, anh rời Children of God cùng với gia đình nhỏ của mình. Hiện anh là một cố vấn tại New South Wales, giúp đỡ những người sống sót khác và điều hành nhóm hỗ trợ chính ở Australia, CIFS.
Theo Tore, những kẻ chiêu mộ của giáo phái thường nhắm vào điểm yếu của con người. “Giống như bất kỳ nhân viên bán hàng giỏi nào, họ tìm hiểu xem bạn muốn gì và điều chỉnh thông điệp cho phù hợp. Sau khi gia nhập, bạn cũng sẽ học được những mánh khóe đó”, Tore nói.
Sarah cũng đã trở thành một chuyên gia chiêu mộ cho NXIVM trước khi rời khỏi giáo phái. Cô cho biết các chiến thuật này tương tự như những vụ “dội bom tình yêu” mà các nạn nhân bạo lực gia đình từng trải qua. “Mọi chuyện luôn bắt đầu bằng hoa, sô cô la và sự lãng mạn”, cô nói. Đôi khi có những nghi ngờ, nhưng cô đã bỏ qua vì “muốn có một cộng đồng, muốn cảm thấy mình là một phần của một nhóm đặc biệt đang thay đổi thế giới”.
“Mọi người đều khao khát cộng đồng, khao khát cảm giác được thuộc về”, Tore nói.
Vậy những thủ lĩnh giáo phái là ai? Thám tử Lex de Man chưa từng gặp Anne Hamilton-Byrne cho đến khi bà ta bị còng tay áp giải về sân bay JFK ở New York vào năm 1993. Sau cuộc đột kích giải cứu những đứa trẻ bị bắt cóc khỏi khu đất biệt lập của giáo phái The Family ở hồ Eildon, Australia, vào năm 1987, Lex đã dành nhiều năm để xây dựng vụ án chống lại Anne về tội lạm dụng, lừa đảo và nhiều tội danh khác. Ông đã hợp tác với FBI để truy lùng bà ta khi bà ta trốn ra nước ngoài.
Anne thực ra là con gái của một phụ nữ tự nhận có thể nói chuyện với người chết và đã phải dành phần lớn cuộc đời trong các nhà thương điên. Vào những năm 1960, Anne bắt đầu dạy yoga cho những phụ nữ trung niên giàu có. Bà ta cũng nhắm vào những người có vấn đề về tâm thần.
Tại một bệnh viện tâm thần tư nhân do một thành viên giáo phái làm chủ, họ cho bệnh nhân dùng LSD, một trong những chất gây ảo giác mạnh nhất. Sau đó, Anne sẽ xuất hiện ở cửa ra vào trong bộ váy trắng dài thướt tha, với một xô đá khô phía sau, khiến mọi người tưởng rằng họ đang nhìn thấy sự tái sinh của Chúa Jesus.
Anne đã tập hợp được một đội quân trung thành gồm những người có địa vị cao, những người có thể giúp bà ta bắt cóc trẻ em bằng giấy tờ nhận con nuôi giả mạo vì họ tin rằng bà ta đang nuôi dạy chúng như những sinh mệnh thần thánh. “Một bác sĩ của giáo phái sẽ giao một đứa trẻ cho một y tá của giáo phái, người này sẽ giao cho một nhân viên xã hội của giáo phái, và cuối cùng đứa trẻ sẽ đến tay Anne”, thám tử Lex kể lại.
Anne cuối cùng chỉ bị kết tội gian lận và nộp phạt 5.000 đô la Mỹ. Bà ta qua đời năm 2019, hưởng thọ 98 tuổi. Anne nổi tiếng là một trong số ít nữ thủ lĩnh giáo phái trên toàn cầu, trong khi “90% là nam giới”, theo Tiến sĩ Hassan.
Dường như tất cả các thủ lĩnh giáo phái đều có những đặc điểm chung, nổi bật nhất là “chứng tự luyến ác tính” và thiếu sự đồng cảm với nạn nhân.
Keith Raniere từng tuyên bố với các thành viên NXIVM rằng ông ta là người thông minh nhất thế giới. Ông ta đã kết hợp các chiến thuật tiếp thị đa cấp với đạo Scientology và thuật thôi miên bí mật. Keith cũng nghiên cứu các giáo phái khác để học cách điều hành.
Vậy cuộc sống trong một giáo phái như thế nào? Một giáo phái giống như một hố đen – càng gần trung tâm, áp lực càng lớn. Những gì có vẻ vô hại ở vòng ngoài có thể che giấu bóng tối bên trong. Hầu hết mọi người là “thành viên râu ria”, không biết chuyện gì đang xảy ra ở tầng trên.
Đối với những người gần trung tâm, việc lạm dụng thường được giữ bí mật. Ví dụ, trong NXIVM, chỉ những người được Keith và cánh tay phải của ông ta, nữ diễn viên Allison Mack của phim Smallville, tin tưởng mới biết về DOS – một nhóm phụ nữ thượng lưu, nơi các thành viên cấp cao tuyển dụng những người khác (bao gồm cả Sarah) làm “nô lệ” và đóng dấu lên họ.
Sarah cho biết cô phải gửi ảnh khỏa thân và tiết lộ những bí mật thầm kín nhất để được tham gia vào chương trình bí ẩn này. Ngay cả khi Sarah bắt đầu nhận ra DOS không phải là một khóa học phát triển bản thân thay đổi cuộc đời như quảng cáo, cô vẫn không hề biết rằng có những phụ nữ khác bị ép quan hệ tình dục với Keith cho đến khi bạn cô, Mark Vicente, gọi điện cảnh báo.
Theo Tiến sĩ Hassan, việc tham gia một giáo phái thường có thể khiến một người mắc chứng rối loạn phân ly, đè nén bản ngã thực sự và trở thành một người hoàn toàn khác.
Các giáo phái ép buộc nạn nhân, cô lập họ khỏi gia đình và bạn bè, khiến họ quá bận rộn và căng thẳng đến mức không thể xem xét mọi việc một cách thấu đáo.
“Gia nhập một giáo phái cũng giống như đang yêu vậy. Chúng ta không muốn nghe bạn bè nói gì vì chúng ta biết rõ cảm xúc của mình”, Tore nói. Và các giáo phái lợi dụng điều này, nói với các thành viên rằng họ không cần phải nghe lời gia đình nữa.
Khi còn ở trong Children of God, Tore phải trải qua những ngày tháng miệt mài học thuộc kinh thánh, ra đường chiêu mộ thành viên và làm những công việc vặt. Sống ở nước ngoài trong một cộng đồng chưa có Internet, anh đã nỗ lực để giữ liên lạc với gia đình nhưng bị gây áp lực phải từ bỏ cha mình – một người theo đạo Cơ đốc.
Với NXIVM, Sarah cũng sống trong một “guồng quay chuột hamster” với ngân sách eo hẹp và bị gây áp lực phải phớt lờ bạn bè bên ngoài.
Vậy làm thế nào để thoát khỏi một giáo phái? Tore nói rằng hầu hết mọi người tự rời bỏ giáo phái sau vài năm. Sarah đã tham gia NXIVM hơn một thập kỷ khi “bỗng nhiên mọi thứ trở nên rõ ràng”.
Cô và chồng, Nippy, nhanh chóng rời đi cùng với Mark. Họ không phải là những người duy nhất. Mối quan hệ của họ trong giới diễn xuất đã thu hút nhiều tên tuổi Hollywood, như Allison Mack, đến với NXIVM ngay từ đầu. Giờ đây, ảnh hưởng của họ đã khiến mọi người rời bỏ giáo phái này hàng loạt.
“Chúng tôi bắt đầu gọi điện cho mọi người và kể cho họ nghe chuyện gì đang xảy ra. Bạn phải hành động từ tốn, phải đặt câu hỏi như Mark đã từng hỏi tôi: ‘Làm sao chúng ta biết được Keith chính là người như ông ta tự nhận?'”, Sarah nói.
Tiến sĩ Hassan cho biết việc khơi dậy tư duy phản biện của một người, giúp họ tự nhận ra sự thật về một giáo phái, là cách then chốt để giúp họ.
“Hầu hết mọi người đều rời bỏ giáo phái khi họ lại tiếp xúc với thế giới thực”, Tiến sĩ Hassan nói. Tuy nhiên, các giáo phái sẽ cấm các thành viên thăm gia đình hoặc cử một “người bạn cùng giáo phái” đi cùng để giữ kiểm soát. Tiến sĩ Hassan khuyên các gia đình có thành viên gia nhập giáo phái không nên đối đầu mà nên trang bị cho mình kiến thức về giáo phái và các chiến thuật kiểm soát tâm trí của chúng.
Theo Tore, điều quan trọng nhất là giữ gìn mối quan hệ với những người thân yêu. Nó có thể trở thành chiếc phao cứu sinh của họ.
Nếu không tự mình thoát khỏi “giáo phái tình dục” NXIVM, Sarah thừa nhận rằng cô cũng sẽ không thể hiểu nổi tại sao người ta lại bị lôi kéo vào đó. Cô nói rằng những người cứ nghĩ rằng chuyện đó sẽ không bao giờ xảy ra với mình sẽ dễ bị tổn thương hơn, dù là với một giáo phái, một thỏa thuận kinh doanh mờ ám hay một ông chủ thao túng tâm lý.
“Bất kỳ ai cũng có thể bị lừa”, thám tử Lex đồng ý. Điều quan trọng là phải luôn cảnh giác và suy xét mọi việc một cách thấu đáo.
Admin
Nguồn: VnExpress
