Trong phiên họp ngày 13/8, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã trình bày dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Điểm đáng chú ý trong dự luật là đề xuất thay đổi hình thức công nhận hoàn thành chương trình trung học cơ sở (THCS).
Theo đó, dự luật đề xuất người đứng đầu cơ sở giáo dục THCS sẽ xác nhận hoàn thành chương trình học trong học bạ của học sinh, thay vì cấp bằng tốt nghiệp như hiện nay. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng thay đổi này sẽ giúp giảm tải công việc hành chính cho các cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời tăng quyền tự chủ cho các trường học. Bên cạnh đó, dự luật cũng đề xuất chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT từ Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo sang Hiệu trưởng các trường THPT.
Bộ trưởng Sơn lý giải rằng nhiều quốc gia tiên tiến như Mỹ, Canada, Anh, Australia và Phần Lan không cấp bằng tốt nghiệp THCS mà chỉ sử dụng xác nhận của hiệu trưởng để xét tuyển lên các bậc học cao hơn. Ông cũng nhấn mạnh rằng Việt Nam đã đạt được mục tiêu phổ cập giáo dục THCS với tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình gần như tuyệt đối. Do đó, việc thay đổi từ “bằng” sang “xác nhận” sẽ không ảnh hưởng đến quyền lợi của học sinh, mà còn giúp giảm bớt các thủ tục hành chính và chi phí liên quan.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Quốc hội đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng đề xuất này. Theo bà, bằng tốt nghiệp THCS hiện nay là một minh chứng quan trọng cho việc hoàn thành giai đoạn giáo dục cơ bản, là cơ sở để phân luồng học sinh sau THCS và là tiêu chí bắt buộc để học sinh được dự thi vào lớp 10 THPT.
Trước đó, vào đầu năm ngoái, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bỏ việc xếp loại học lực (giỏi, khá, trung bình) trên bằng tốt nghiệp THCS.
Một nội dung quan trọng khác của dự thảo luật là quy định về việc lựa chọn sách giáo khoa. Theo đó, UBND cấp tỉnh sẽ có quyền quyết định việc lựa chọn sách giáo khoa sử dụng trên địa bàn. Đồng thời, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh sẽ chịu trách nhiệm biên soạn, thẩm định và phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ ban hành các quy định về hội đồng thẩm định và tiêu chuẩn kỹ thuật của các tài liệu này, nhằm nâng cao trách nhiệm quản lý giáo dục của các địa phương.
Liên quan đến đề xuất chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT cho hiệu trưởng, Thường trực Ủy ban thẩm tra lưu ý cần có các quy định chi tiết khi triển khai, đặc biệt là trong quá trình số hóa dữ liệu, để đảm bảo việc quản lý, lưu trữ và hậu kiểm được thực hiện một cách chặt chẽ.
Về vấn đề thi tốt nghiệp THPT, báo cáo thẩm tra đã đưa ra hai quan điểm khác nhau: một là giữ nguyên kỳ thi như hiện nay, hai là chuyển sang hình thức xét tốt nghiệp để phù hợp với xu hướng đánh giá quá trình học tập, giảm áp lực thi cử và chi phí tốn kém. Nếu phương án thứ hai được lựa chọn, việc tuyển sinh vào các trường trung cấp, cao đẳng và đại học sẽ được giao cho các cơ sở giáo dục tự tổ chức.
Dự thảo luật cũng bổ sung các tiêu chuẩn đánh giá và kiểm định chất lượng đối với các cơ sở giáo dục đại học. Các tiêu chuẩn này sẽ là căn cứ để xác định mức độ đạt chuẩn của các trường. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ ban hành và hướng dẫn thực hiện các tiêu chuẩn này.
Việc kiểm định chất lượng sẽ được thực hiện đối với các cơ sở giáo dục đại học, các cơ sở giáo dục khác, các chương trình đào tạo giáo viên, các chương trình đào tạo thuộc lĩnh vực sức khỏe và pháp luật, cũng như các chương trình thuộc các ngành, lĩnh vực khác và chương trình đào tạo, chỉ tiêu tuyển sinh các ngành sư phạm, y dược và luật do Bộ trưởng quyết định.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá cao việc tăng cường kiểm soát chất lượng đào tạo trong ba lĩnh vực sư phạm, y tế và luật. Ông cũng cảnh báo về tình trạng một số trường đại học mở các ngành học chỉ để thu học phí, thương mại hóa hoạt động đào tạo, dẫn đến chất lượng đào tạo bị suy giảm. Ông Định cho biết hiện nay có tới 103 cơ sở đào tạo cử nhân luật, trong đó nhiều trường chỉ đào tạo vài chục sinh viên mỗi năm, không có giáo trình và không có giảng viên cơ hữu. Tương tự, trong lĩnh vực y dược, cả nước có khoảng 40-50 cơ sở đào tạo, nhưng chưa rõ các trường này có đủ bệnh viện và phòng thí nghiệm để sinh viên thực hành hay không.
Ông Nguyễn Khắc Định đề nghị luật cần quy định rõ các điều kiện để thành lập một ngành đào tạo, bao gồm cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, đội ngũ giảng viên cơ hữu (tối thiểu 50% và có tỷ lệ tiến sĩ, giáo sư nhất định), cũng như hệ thống giáo án, giáo trình và học liệu đầy đủ. Ông cũng nhấn mạnh rằng nếu một cơ sở đào tạo không đạt chuẩn kiểm định, cần phải đình chỉ hoạt động hoặc rút giấy phép.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế – Tài chính Phan Văn Mãi đồng tình với quan điểm này và cho rằng cần kiểm soát chất lượng đào tạo từ khâu chuẩn đầu ra đến tổ chức đào tạo. Ông Mãi cũng nhấn mạnh rằng ngành sư phạm cần tuyển chọn những người giỏi, tâm huyết, được đào tạo bài bản và có chế độ đãi ngộ xứng đáng. Đối với ngành y dược, cần đảm bảo cơ sở vật chất và thiết bị đầy đủ do tính chất đặc thù của ngành.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định rằng cả hai dự án luật sửa đổi (Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp) đều chú trọng đến việc quản lý toàn bộ quá trình đào tạo trong ba lĩnh vực sư phạm, y tế và luật. Ông cho biết, riêng đối với ngành sư phạm, sau khi có Nghị định 116 và 60, điểm chuẩn đầu vào đã tăng mạnh, hiện đang cạnh tranh ngang với ngành y dược. Bộ trưởng Sơn cũng nhấn mạnh rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn kiểm soát chặt chẽ việc mở ngành đào tạo luật và y dược, không chỉ ở khâu đầu vào và đầu ra mà còn trong toàn bộ quá trình đào tạo, bởi vì “ba ông thầy này tác động rất lớn đến xã hội”.
Admin
Nguồn: VnExpress
