Bộ Tài chính vừa kiến nghị một thay đổi quan trọng trong dự thảo Luật Đầu tư (thay thế), đề xuất bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng và Bộ Tài chính. Thay vào đó, nhà đầu tư sẽ thực hiện đăng ký chuyển tiền ra nước ngoài với Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Theo Bộ Tài chính, việc loại bỏ thủ tục cấp phép hiện hành sẽ giúp quản lý hoạt động đầu tư ra nước ngoài một cách thực chất và hiệu quả hơn. Cơ chế mới cho phép NHNN nắm bắt thông tin khi nhà đầu tư đã có đầy đủ hồ sơ chấp thuận đầu tư từ nước ngoài, như giấy phép đầu tư, chứng nhận thành lập doanh nghiệp hoặc hợp đồng góp vốn, mua cổ phần tại công ty nước ngoài.
Đề xuất này được kỳ vọng sẽ giảm thiểu đáng kể các thủ tục hành chính rườm rà, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc tiếp cận nhanh chóng các cơ hội kinh doanh ở nước ngoài, mở rộng thị trường và phát triển vùng nguyên liệu cũng trở nên dễ dàng hơn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Về phía NHNN, cơ quan này sẽ thực hiện thống kê, kiểm tra tình hình thực tế để đánh giá và điều chỉnh kịp thời các tác động đến cán cân thanh toán và dự trữ ngoại hối quốc gia. Hệ thống ngân hàng cũng sẽ có các công cụ để xử lý các trường hợp vi phạm quy định về chế độ báo cáo, bao gồm tạm dừng cho phép chuyển tiền và phong tỏa tài khoản vốn đầu tư.
Hiện nay, hoạt động đầu tư ra nước ngoài đang được kiểm soát thông qua việc cơ quan quản lý xác định các ngành nghề cấm hoặc kinh doanh có điều kiện, sau đó cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho doanh nghiệp. Các dự án có vốn từ 20.000 tỷ đồng trở lên, áp dụng cơ chế chính sách đặc biệt, cần được Quốc hội chấp thuận. Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền quyết định đối với các dự án có vốn từ 800 tỷ đồng trở lên, hoặc các dự án trong lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, báo chí, viễn thông có vốn trên 400 tỷ đồng.
Tính đến cuối tháng 6 vừa qua, Việt Nam có 1.916 dự án đầu tư ra nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 23 tỷ USD. Đáng chú ý, hơn 67% số dự án có vốn dưới 20 tỷ đồng, trong khi gần một phần ba dự án có quy mô trên 20 tỷ đồng lại chiếm tới 98,3% tổng vốn đầu tư. Các dự án còn lại, với quy mô dưới 1,2 tỷ đồng, thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng hoặc phải có giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài.
Bộ Tài chính nhận định, đầu tư ra nước ngoài đang trở thành một xu hướng phổ biến, mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như mở rộng thị trường, tăng doanh thu, tiếp cận công nghệ và trình độ quản trị hiện đại, đồng thời giảm chi phí hoạt động.
Lý giải về đề xuất bãi bỏ cấp phép đầu tư ra nước ngoài, Bộ Tài chính cho biết, quy định hiện hành đã bộc lộ những bất cập, cần được sửa đổi để đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tự do đầu tư, kinh doanh.
Theo quy trình hiện tại, nhà đầu tư phải trải qua nhiều bước xin cấp phép, trong đó cơ quan quản lý xem xét chi tiết về hình thức, quy mô, địa điểm và nguồn vốn của dự án. Bộ Tài chính cho rằng, cách làm này chưa thực sự phù hợp, đặc biệt khi phần lớn vốn đầu tư là vốn tư nhân và dự án phải tuân thủ luật pháp của nước sở tại. Hơn nữa, pháp luật Việt Nam chưa phân định rõ ràng nội dung thuộc thẩm quyền điều chỉnh trong nước và nước tiếp nhận đầu tư.
Một bất cập khác là cơ chế hiện hành tập trung vào việc xét duyệt dự án ban đầu, nhưng lại thiếu các biện pháp ràng buộc trách nhiệm của nhà đầu tư sau khi vốn đã được chuyển ra nước ngoài. Thực tế cho thấy, mục tiêu chính của nhà đầu tư là thực hiện giao dịch ngoại hối để triển khai hoạt động kinh doanh ở nước ngoài. Nếu thủ tục quá phức tạp, họ có thể bỏ lỡ các cơ hội đầu tư, đặc biệt là trong các thương vụ đòi hỏi quyết định nhanh chóng.
Bộ Tài chính cũng dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế cho thấy, đa số các quốc gia chỉ kiểm soát dòng tiền chuyển ra nước ngoài, áp dụng chính sách cấm hoặc hạn chế trong một số trường hợp nhất định để đảm bảo cân đối vĩ mô và tính hợp pháp của nguồn vốn. Hiện nay, chỉ còn Việt Nam, Lào và Indonesia duy trì cơ chế cấp phép cho hoạt động này. Ngay cả Trung Quốc, dù vẫn áp dụng cấp phép, nhưng đã có những nới lỏng đáng kể, chỉ quản lý các dự án lớn hoặc thuộc một số lĩnh vực đặc thù. Các quốc gia khác đã chuyển sang cơ chế nhà đầu tư kê khai, đăng ký vốn chuyển ra nước ngoài với hệ thống ngân hàng.
Admin
Nguồn: VnExpress
