Gần đây, một sự thay đổi quan trọng trong quy định pháp luật liên quan đến gà lôi trắng đã dẫn đến việc xem xét lại một vụ án hình sự tại Hưng Yên. Theo Nghị định 84/2021 trước đây, gà lôi trắng thuộc nhóm IB, nằm trong danh mục động vật rừng bị cấm khai thác và sử dụng cho mục đích thương mại. Tuy nhiên, Thông tư 27 mới đây đã chuyển gà lôi trắng sang nhóm IIB, nghĩa là việc khai thác thương mại không còn bị cấm hoàn toàn mà chỉ bị hạn chế.
Sự thay đổi này đã tạo cơ sở để cơ quan tố tụng tỉnh Hưng Yên ra quyết định kháng nghị toàn bộ bản án hình sự sơ thẩm của TAND Khu vực 5 – Hưng Yên đối với bị cáo Thái Khắc Thành, 45 tuổi, trú tại xã Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Trước đó, ông Thành bị tuyên án 6 năm tù vì hành vi nhân giống và bán gà lôi trắng, loài được xem là động vật nguy cấp, quý hiếm thuộc nhóm 1B. Ông bị cáo buộc tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo khoản 2, Điều 244 Bộ luật Hình sự.
Gà lôi trắng (Lophura nycthemera) là một loài chim lớn thuộc họ Trĩ, với 5 phân loài khác nhau tại Việt Nam. Gà trống trưởng thành có bộ lông đen trắng đặc trưng, mắt đỏ nâu và chân đỏ, trong khi gà mái nhỏ hơn với bộ lông màu nâu xám, mắt nâu và chân đỏ. Loài này thường sinh sống ở vùng núi cao, từ 500m trở lên, với mỗi đàn tự nhiên chỉ có khoảng 3-5 cá thể. Quần thể gà lôi trắng phát triển chậm do đối mặt với nhiều nguy cơ từ các loài săn mồi như chồn, cầy vòi hương và khỉ mặt đỏ.
Hiện nay, gà lôi trắng đang được bảo tồn và nhân giống tại Vườn Quốc gia Bạch Mã và Vườn quốc gia Cúc Phương. Sách Đỏ Việt Nam xếp loài này vào danh mục “sẽ nguy cấp” (VU), do quần thể suy giảm vì mất môi trường sống và bị săn bắt để làm thực phẩm hoặc nuôi làm cảnh. Ước tính số lượng cá thể trưởng thành trong mỗi tiểu quần thể dưới 1.000.
Ông Nguyễn Vũ Linh, Giám đốc Vườn quốc gia Bạch Mã, cho biết từ năm 2022 đến nay, vườn đã nhân giống thành công 24 cá thể gà lôi trắng từ nguồn giống do VQG Cúc Phương chuyển giao, không thu thập từ tự nhiên. Mục tiêu là đa dạng nguồn gene và tăng khả năng thích nghi của loài.
Ông Linh cũng lưu ý rằng nhiều địa phương đã nhân giống thành công gà lôi trắng. Để tránh những trường hợp đáng tiếc do người dân không nắm rõ quy định, ông khuyến nghị lực lượng kiểm lâm địa phương chủ động hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục đăng ký nuôi hợp pháp. Điều này vừa đảm bảo tuân thủ pháp luật, vừa góp phần vào công tác bảo tồn loài quý hiếm này.
Việc phân loại các loài nguy cấp được chia thành hai nhóm chính: Nhóm I bao gồm các loài có nguy cơ tuyệt chủng cao, cần bảo vệ nghiêm ngặt, bao gồm các loài trong Phụ lục I Công ước CITES hoặc được đánh giá ở mức nguy cấp (EN) đến cực kỳ nguy cấp (CR) theo IUCN/Sách Đỏ Việt Nam. Nhóm II bao gồm các loài chưa ở mức khẩn cấp như Nhóm I nhưng vẫn cần quản lý chặt chẽ, bao gồm các loài trong Phụ lục II, III Công ước CITES hoặc được xếp từ “sẽ nguy cấp (VU) trở lên” trong IUCN/Sách Đỏ Việt Nam.
Admin
Nguồn: VnExpress
