Theo số liệu thống kê nửa đầu năm 2025 của Motorcycles Data, Việt Nam hiện đứng thứ ba toàn cầu về tiêu thụ xe máy điện. Dự kiến, nhu cầu về loại phương tiện này sẽ tiếp tục tăng khi nhiều hãng xe truyền thống bắt đầu tham gia thị trường xe điện. Thêm vào đó, các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM đang có kế hoạch hạn chế xe máy xăng ở một số khu vực.
Tuy nhiên, tương tự như ô tô điện, một trong những yếu tố quan trọng nhất mà người tiêu dùng cân nhắc trước khi mua xe máy điện là khả năng sạc pin. Hiện tại, số lượng trạm sạc công cộng dành cho xe máy điện còn hạn chế so với ô tô, và số lượng các hãng đầu tư vào lĩnh vực này cũng chưa nhiều.
Vậy, trạm sạc công cộng thực sự cần thiết cho ai?
Anh Minh Quân (32 tuổi, TP HCM), chủ sở hữu một chiếc VinFast Evo200 trong khoảng hai năm, cho biết anh hiếm khi sử dụng các trạm sạc công cộng của VinFast, mặc dù di chuyển khoảng 40-50 km mỗi ngày trong thành phố. Thay vào đó, anh thường sạc xe tại các ổ cắm điện ở chung cư nơi mình sống. Theo VinFast, Evo200 có thể đi được khoảng 200 km sau mỗi lần sạc đầy.
Ngược lại, anh Quốc Huy (29 tuổi, TP HCM), cũng sử dụng một chiếc xe tương tự, lại thường xuyên ghé các trạm sạc tại trung tâm thương mại hoặc các quán cà phê có dịch vụ sạc điện. Anh Huy chia sẻ: “Mỗi ngày tôi chạy 150-200 km hoặc hơn để chở khách. Khi nào nghỉ ăn cơm hoặc pin yếu thì tôi sạc ở những địa điểm tiện lợi.”
Từ hai trường hợp trên, có thể thấy rằng nhu cầu về trạm sạc công cộng không đồng nhất giữa những người sở hữu xe máy điện, phụ thuộc vào quãng đường di chuyển hàng ngày của họ. Các hãng xe cũng cần xem xét nhu cầu sử dụng của khách hàng để quyết định việc xây dựng trạm sạc công cộng có thực sự cần thiết hay không.
Ông Phước Nguyên, giám đốc điều hành Selex Motors, nhận định: “Nếu di chuyển ít, hầu hết khách hàng sở hữu xe máy điện sẽ sạc pin tại nhà. Trạm sạc công cộng chỉ thực sự cần thiết cho những người di chuyển hàng trăm km mỗi ngày, thường là những người làm công việc giao nhận hàng hóa hoặc chở khách.”
Ông Nguyên giải thích thêm rằng xe máy điện có kích thước nhỏ gọn và dung lượng pin không lớn, nên có thể dễ dàng sạc qua đêm tại nhà. Trong khi đó, ô tô có kích thước lớn và pin dung lượng cao, và không phải ai cũng có không gian rộng rãi để đậu xe và lắp đặt trụ sạc tại nhà. Do đó, trạm sạc công cộng cần thiết hơn cho ô tô so với xe máy.
Một quản lý tại một công ty phát triển mạng lưới trạm sạc tại Việt Nam cũng đồng tình với quan điểm này. Ông cho biết pin xe máy điện được thiết kế để có thể sạc bằng nguồn điện dân dụng, giúp chủ xe dễ dàng sạc tại nhà. Tuy nhiên, đối với những người chạy xe dịch vụ cần di chuyển liên tục, trạm sạc công cộng lại trở nên vô cùng quan trọng.
Do hạn chế về không gian hoặc lo ngại về hệ thống điện, nhiều ban quản lý chung cư không lắp đặt trạm sạc cho ô tô, khiến chủ xe phải tìm đến các trạm sạc công cộng. Trong khi đó, nhiều chung cư đã bố trí khu vực sạc riêng cho xe máy điện để phục vụ cư dân.
Vậy, mô hình trạm sạc công cộng tại Việt Nam hiện nay ra sao?
Đa số các hãng xe máy điện tại Việt Nam khuyến khích khách hàng sạc pin tại nhà. Chỉ một số ít hãng như VinFast, Dat Bike và Selex Motor xây dựng trạm sạc công cộng, nhưng quy mô và cách tiếp cận của mỗi hãng lại khác nhau.
V-Green, đơn vị phát triển trạm sạc cho VinFast, cho biết đã lắp đặt và vận hành hơn 150.000 cổng sạc cho cả xe máy điện và ô tô điện, chiếm số lượng lớn nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên, công ty không công bố số lượng cổng sạc dành riêng cho xe máy điện. Các điểm sạc công cộng cho xe máy của VinFast chủ yếu được đặt tại các trung tâm thương mại Vincom.
Qua khảo sát tại các Vincom ở TP HCM, lượng khách hàng cá nhân đến sạc xe máy điện khá ít, chủ yếu là các tài xế xe công nghệ. Những người không kinh doanh dịch vụ thường chỉ sạc xe tại đây khi kết hợp với việc vui chơi, giải trí, còn lại họ thường chọn sạc tại nhà.
Selex Motor tập trung vào phân khúc khách hàng chạy xe dịch vụ. Hãng cung cấp mẫu xe Camel 1 cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp giao nhận hàng hóa, và Camel 2 cho dịch vụ chở người.
Đại diện Selex Motor cho biết công ty chọn triển khai các trạm đổi pin thay vì trụ sạc truyền thống. Người dùng chỉ mất vài phút để đổi pin mới tại trạm và tiếp tục di chuyển. Mô hình này được các chuyên gia đánh giá là tối ưu cho nhu cầu của người sử dụng xe máy điện.
Hiện tại, Selex Motor là đơn vị duy nhất triển khai mô hình đổi pin tại các trạm công cộng ở Việt Nam. Gần đây, công ty TMT cũng thông báo kế hoạch bán 5 dòng xe máy điện vào cuối năm 2025 và xây dựng mô hình đổi pin tương tự.
Mô hình trạm đổi pin đã phổ biến ở một số thị trường như Đài Loan và Ấn Độ nhờ ưu điểm nhanh chóng, chỉ mất vài phút so với vài chục phút hoặc hàng giờ để sạc pin thông thường. Honda cũng đang theo đuổi mô hình này với thiết kế pin có thể tháo rời và tương thích với nhiều mẫu xe khác nhau.
Vào tháng 8/2022, Dat Bike ra mắt trạm sạc siêu nhanh đầu tiên tại TP HCM, cho phép sạc 20 phút để di chuyển 100 km. Tuy nhiên, sau khi nhận được phản hồi từ khách hàng, hãng đã ngừng mở rộng mô hình này.
Đại diện Dat Bike cho biết nhu cầu về trạm sạc công cộng của khách hàng sử dụng xe hàng ngày không quá lớn, do đó hãng muốn tập trung mở rộng các điểm sạc kết hợp với người dân hoặc doanh nghiệp.
Đối với các công ty chuyên đầu tư vào trạm sạc, số lượng trạm dành cho xe máy điện vẫn còn khiêm tốn so với ô tô. Hiện tại, Eboost là đơn vị duy nhất cung cấp thiết bị và lắp đặt trạm sạc cho xe máy điện, nhưng số lượng không đáng kể.
Thị trường xe máy điện Việt Nam đang ngày càng phát triển, đặc biệt là phân khúc khách hàng mua xe để chạy dịch vụ nhờ ưu điểm tiết kiệm chi phí vận hành so với xe máy xăng. Khi số lượng trạm sạc do các hãng xe lắp đặt không đủ đáp ứng nhu cầu, nhiều cá nhân đã đầu tư vào các điểm sạc kết hợp dịch vụ sửa chữa, cà phê và nghỉ ngơi cho người dùng xe máy điện.
Anh Công Thành, chủ một điểm sạc xe máy điện ở phường Tam Bình, TP HCM, cho biết anh đã mở dịch vụ này được hơn một năm. “Khách hàng đến đây chủ yếu là các tài xế xe công nghệ. Họ thường ghé ăn cơm, nghỉ ngơi khoảng 1-2 giờ để chờ sạc pin rồi tiếp tục công việc,” anh chia sẻ.
Admin
Nguồn: VnExpress
