Tại Quảng Châu, Trung Quốc, một cơ sở đặc biệt đang hoạt động hết công suất để sản xuất và thả ra hàng triệu con muỗi đực mỗi tuần, một nỗ lực nhằm kiểm soát dịch bệnh sốt xuất huyết và Chikungunya. Cơ sở Wolbaki, đặt tại quận Hoàng Phố, mỗi tuần tung ra khoảng 5 triệu con muỗi đực đã qua xử lý đặc biệt. Những con muỗi này được thiết kế để giao phối với muỗi cái hoang dã, tạo ra những quả trứng không thể nở, qua đó làm giảm số lượng muỗi một cách tự nhiên.
Phương pháp này là một phần của kỹ thuật kiểm soát quần thể tiên tiến gọi là chuyển gen Wolbachia. Kỹ thuật này sử dụng vi khuẩn Wolbachia, một loại vi khuẩn tự nhiên, để thay đổi khả năng sinh sản của muỗi đực.
Ông Gong Juntao, Phó tổng giám đốc kiêm Giám đốc kỹ thuật của Wolbaki, cho biết chiến lược “lấy muỗi trị muỗi” này tập trung vào loài muỗi vằn, vốn là tác nhân chính gây ra bệnh sốt xuất huyết và Chikungunya. Do muỗi cái chỉ giao phối một lần trong đời, việc thả muỗi đực “tuyệt dục” một cách thường xuyên sẽ làm giảm đáng kể quần thể muỗi qua nhiều thế hệ.
Cơ sở Wolbaki là kết quả hợp tác giữa cựu giám đốc Trung tâm Kiểm soát các bệnh nhiệt đới tại Đại học Tôn Dật Tiên, Quảng Châu, và Đại học bang Michigan (Mỹ). Công ty này đã phát triển một công nghệ tự động phân tách nhộng muỗi đực và cái với độ chính xác lên đến 99,5%. Tuy nhiên, với quy mô thả hàng triệu con muỗi mỗi tuần, sai số 0,5% vẫn có nghĩa là khoảng 25.000 con muỗi cái có khả năng truyền bệnh có thể bị thả ra môi trường.
Quy trình bắt đầu bằng việc chọn lọc những con muỗi cái mang vi khuẩn ổn định để xây dựng quần thể gốc, sau đó nhân giống chúng trên quy mô công nghiệp. Hàng trăm nghìn con muỗi đực mang Wolbachia sau đó được thả định kỳ tại các khu vực đã được xác định là mục tiêu.
So với các phương pháp phun hóa chất diệt muỗi truyền thống, kỹ thuật sinh học này mang lại nhiều ưu điểm vượt trội. Nó hiệu quả hơn, ít rủi ro về an toàn sinh học, thân thiện với môi trường và chỉ tác động đến muỗi vằn mà không gây hại cho các loài côn trùng hoặc thiên địch khác.
Ông Gong Juntao nhấn mạnh rằng việc ứng dụng công nghệ sinh học để cắt đứt chuỗi sinh sản của muỗi truyền bệnh sẽ tạo ra một “lá chắn” hiệu quả trong công tác phòng chống sốt xuất huyết Dengue và Chikungunya.
Hiện tại, Quảng Châu đang phải đối mặt với một đợt bùng phát dịch Chikungunya nghiêm trọng. Từ tháng 6/2024, tỉnh này đã ghi nhận hơn 7.000 ca nhiễm, phần lớn tập trung tại Phật Sơn. Mặc dù số ca nhiễm mới hàng tuần đã có dấu hiệu giảm, các cơ quan chức năng vẫn duy trì cảnh báo cao độ và thực hiện các biện pháp kiểm soát dịch bệnh quyết liệt, bao gồm cả việc thả muỗi đực mang vi khuẩn đặc biệt. Dù hiếm khi gây tử vong, Chikungunya có thể để lại các triệu chứng đau khớp kéo dài, gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe cộng đồng.
Admin
Nguồn: VnExpress
