Đối với người dân Cuba, đặc biệt là những gia đình như của bà Marylin Alvarez, câu hỏi không còn là liệu có mất điện hay không, mà là khi nào tình trạng này sẽ xảy ra. Cuộc sống thường nhật bị đảo lộn, buộc họ phải tìm mọi cách để ứng phó với tình trạng thiếu điện kéo dài.
Bà Alvarez, một thợ làm đẹp 50 tuổi ở Havana, chia sẻ với hãng tin AP: “Tình trạng cắt điện rất nghiêm trọng, thêm vào đó là việc thiếu gas. Chúng tôi phải cố gắng hết sức để vượt qua giai đoạn này”.
Theo Liên đoàn Điện lực Cuba (UNE), quốc đảo này đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng điện năng nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng cắt điện trên diện rộng. Báo cáo của UNE cho biết, công suất phát điện toàn quốc chỉ đạt 1.810 MW, thấp hơn nhiều so với nhu cầu tiêu thụ thông thường là 2.940 MW.
Nguyên nhân chính của tình trạng này xuất phát từ việc hệ thống điện lực Cuba đã xuống cấp nghiêm trọng sau nhiều thập kỷ sử dụng. Bên cạnh đó, nguồn cung nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện cũng bị thiếu hụt trầm trọng.
Tính đến thời điểm hiện tại, có tới 44 nhà máy nhiệt điện với tổng công suất 291 MW đã phải ngừng hoạt động do không đủ nhiên liệu. Sự thiếu hụt dầu cũng ảnh hưởng đến hệ thống máy phát điện, làm giảm tổng công suất thêm 460 MW. Ngoài ra, một số nhà máy nhiệt điện khác cũng đang trong giai đoạn bảo trì, làm trầm trọng thêm tình hình.
Sự sụt giảm sản lượng điện từ các nhà máy nhiệt điện khiến 12 nhà máy điện mặt trời không thể bù đắp đủ nhu cầu. Hiện tại, tổng công suất của các nhà máy điện mặt trời ở Cuba chỉ đạt 1.369 MWh. Tình hình này đã buộc Công ty Điện lực Havana phải thực hiện cắt điện luân phiên, đôi khi kéo dài từ 10 giờ sáng đến tận nửa đêm.
Tình trạng thiếu năng lượng đã kéo dài nhiều tháng qua, do Cuba gặp khó khăn trong các giao dịch tài chính và nhập khẩu năng lượng vì lệnh cấm vận từ Mỹ. Báo cáo của chính phủ Cuba cho biết, từ tháng 11/2024, hơn 99.000 hộ dân ở Havana, Artemisa và Mayabeque đã không còn gas để nấu nướng do không thể nhập khẩu. Ở nhiều địa phương khác, khoảng 735.000 khách hàng cũng rơi vào tình cảnh tương tự.
Gia đình bà Alvarez đã chuyển sang sử dụng bếp điện kể từ khi nguồn cung gas bị cắt vào tháng 12/2024. Tuy nhiên, giải pháp này cũng trở nên bất khả thi khi tình trạng cắt điện diễn ra liên tục. Trong bối cảnh thiếu cả điện và gas, nhiều gia đình Cuba đã tìm cách vượt qua khó khăn bằng cách chuyển sang sử dụng bếp than.
Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel thừa nhận rằng tình trạng mất điện thường xuyên là một trong những thách thức lớn nhất mà chính phủ đang phải đối mặt. Trong 8 tháng qua, Cuba đã trải qua 4 đợt mất điện diện rộng.
Ông Diaz-Canel cho biết, nhu cầu tiêu thụ điện ở Cuba đã tăng từ 2.580 MW vào tháng 3 lên 3.050 MW vào tháng 5, trong khi nguồn cung điện chỉ tăng nhẹ từ 1.790 MW lên 1.900 MW trong cùng kỳ.
Chính phủ Cuba đã đề ra các giải pháp như tăng cường lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời và sửa chữa các máy phát điện với sự hỗ trợ từ nước ngoài.
Trong khi chờ đợi các giải pháp dài hạn, người dân Cuba vẫn đang nỗ lực tìm cách vượt qua khó khăn. Ông Edinector Vazquez, một thợ rèn 45 tuổi ở ngoại ô Havana, gần đây trở nên bận rộn hơn khi số lượng khách hàng tăng lên, đặc biệt là các gia đình có thu nhập thấp.
Ông Vazquez chế tạo bếp than từ phế liệu kim loại và bán với giá khoảng 18 USD, tương đương với một tháng lương của công chức ở Cuba. Tuy nhiên, ông cũng áp dụng chính sách giảm giá cho những người nghèo hoặc gặp hoàn cảnh khó khăn.
Bà Natividad Hernandez, với điều kiện tài chính tốt hơn, đã quyết định đầu tư vào các tấm pin năng lượng mặt trời. Tuy nhiên, do ngân sách hạn hẹp, bà chưa thể mua thêm ắc quy, nên chỉ có thể sử dụng nguồn năng lượng này vào ban ngày.
Năm ngoái, chính phủ Cuba cho biết đã hỗ trợ khoảng 189.000 gia đình và 350.000 người thuộc diện “dễ bị tổn thương” để ổn định sinh kế, cải thiện chất lượng cuộc sống và phúc lợi.
Trong đó, hơn 162.000 gia đình đã được cung cấp lương thực, 17.000 hộ khác được phát bếp đun hoặc tủ bảo quản thức ăn, nhằm “hỗ trợ trực tiếp đến từng gia đình, đảm bảo đáp ứng những nhu cầu cơ bản nhất”.
Chính phủ Cuba cũng triển khai nhiều dịch vụ xã hội cho những người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, như các bà mẹ có con bị khuyết tật. Các dịch vụ hỗ trợ cũng được cung cấp tại viện dưỡng lão, nhà trẻ tình thương và trung tâm bảo trợ xã hội.
Bộ trưởng Kinh tế và Kế hoạch Cuba Joaquin Alonso Vazquez cho biết, GDP của nước này trong năm 2024 giảm 1,1%, thấp hơn so với mức giảm 1,9% của năm 2023. Tình trạng lạm phát vẫn ở mức cao, nhưng có dấu hiệu giảm dần, và được dự báo ở mức 25-30% trong năm nay. Ông Vazquez cũng dự báo GDP năm nay có thể tăng 1%, nhờ vào các nỗ lực phục hồi sản xuất, xuất khẩu và dịch vụ.
Về kế hoạch đầu tư, chính phủ sẽ tập trung vào các lĩnh vực như sản xuất lương thực, chương trình nước, sản xuất thuốc trừ sâu sinh học, viễn thông và các lĩnh vực có tác động lớn đến nền kinh tế quốc gia.
Mặc dù Mỹ đã nới lỏng đáng kể chính sách cấm vận Cuba trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, nhưng theo số liệu của chính phủ Cuba, chỉ trong giai đoạn từ tháng 3/2023 đến tháng 2/2024, chính sách này đã gây ra thiệt hại vật chất ước tính hơn 5 tỷ USD, nâng tổng số thiệt hại lên đến hàng trăm tỷ USD trong hơn 6 thập kỷ qua.
Sau khi lên nắm quyền nhiệm kỳ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tái áp đặt toàn bộ các biện pháp cấm vận với Cuba, đảo ngược chính sách thời ông Biden và tìm cách tăng sức ép với Havana bằng các biện pháp trừng phạt mới.
Chính phủ Cuba bác bỏ các cáo buộc từ phía Mỹ rằng nước này gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia cho Washington hoặc vi phạm nhân quyền. Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez Parrilla gọi sắc lệnh của ông Trump là “hành động tăng cường bao vây kinh tế nhắm vào toàn thể người dân Cuba” và là trở ngại chính cho sự phát triển của đất nước.
Trong bối cảnh khó khăn chồng chất, người dân Cuba vẫn đang kiên cường tìm mọi cách để thích nghi và vượt qua giai đoạn đầy thách thức này. Sự sáng tạo và tinh thần đoàn kết là những yếu tố then chốt giúp họ đối phó với cuộc khủng hoảng năng lượng, đồng thời hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn.
Admin
Nguồn: VnExpress
