Cuộc gặp thượng đỉnh được chờ đợi giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump dự kiến diễn ra tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage, Alaska. Thông tin này được cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Nga, ông Yuri Ushakov, công bố vào ngày 14/8. Theo đó, hai nhà lãnh đạo sẽ gặp gỡ theo hình thức đối thoại trực tiếp, chỉ có sự tham gia của phiên dịch viên.
Việc lựa chọn một căn cứ quân sự làm địa điểm cho cuộc hội nghị thượng đỉnh đầu tiên sau nhiều năm giữa hai nhà lãnh đạo đã ngay lập tức thu hút sự chú ý của dư luận. Giới quan sát cho rằng quyết định này mang nhiều thông điệp từ cả hai phía.
Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson được thành lập năm 2010 thông qua việc sáp nhập Căn cứ Không quân Elmendorf và Pháo đài Lục quân Richardson. Vị trí này có tầm quan trọng chiến lược, là điểm gần nhất giữa Alaska và Nga, chỉ cách nhau khoảng 4,8 km. Trong phần lớn thời kỳ Chiến tranh Lạnh, lực lượng Mỹ đóng tại căn cứ này có nhiệm vụ giám sát và răn đe Liên Xô.
Vào năm 1957, thời kỳ đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh, Elmendorf là nơi đóng quân của 200 máy bay chiến đấu cùng với các hệ thống kiểm soát không lưu và radar cảnh báo sớm, nhằm phát hiện các hoạt động quân sự bất thường của Liên Xô, cũng như bất kỳ vụ phóng hạt nhân nào. Vai trò này đã giúp căn cứ có biệt danh “Lá chắn Bầu trời Bắc Mỹ”. Hiện nay, căn cứ là nơi đóng quân của các phi đội máy bay chủ chốt, bao gồm cả tiêm kích tàng hình F-22 Raptor. Các chiến đấu cơ từ căn cứ này thường xuyên xuất kích để ngăn chặn máy bay Nga áp sát không phận Mỹ.
Không chỉ có vị trí chiến lược, Bộ Quốc phòng Mỹ còn mô tả khu vực này có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ với những ngọn núi phủ tuyết, hồ, sông băng và động vật hoang dã phong phú. Căn cứ là nơi sinh sống của hơn 32.000 quân nhân và thành viên gia đình, chiếm gần 10% dân số Anchorage.
Theo Benjamin Jensen, chuyên gia về quốc phòng và an ninh tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, việc tổ chức cuộc gặp tại một căn cứ quân sự của Mỹ sẽ giúp hai nhà lãnh đạo tránh được các cuộc biểu tình và đáp ứng các yêu cầu an ninh nghiêm ngặt. Ông Jensen nhận định đây là cơ hội để Tổng thống Trump thể hiện sức mạnh quân sự của Mỹ, đồng thời ngăn chặn sự can thiệp từ bên ngoài vào cuộc đối thoại. Địa điểm này vừa giúp ông Trump vun đắp quan hệ với người đồng cấp Nga, vừa có thể “phô diễn sức mạnh để cố gắng giành lợi thế đàm phán, qua đó có thể tổ chức cuộc gặp thứ hai”.
Một số quan chức Nhà Trắng giấu tên cho biết địa điểm này đáp ứng mọi yêu cầu để tiếp đón hai nhà lãnh đạo. Thêm vào đó, do Alaska đang trong mùa du lịch hè cao điểm, các lựa chọn khác có đủ năng lực về hậu cần và an ninh để tổ chức hội nghị vào phút chót là rất hạn chế.
Theo một số cựu quan chức không quân Mỹ, với các biện pháp an ninh sẵn có, căn cứ Elmendorf-Richardson là địa điểm lý tưởng để tổ chức sự kiện. David Nahom, cựu tư lệnh Vùng NORAD Alaska, Bộ Tư lệnh Alaska và Không đoàn 11, nhận định các căn cứ quân sự Mỹ từ trước đến nay vẫn tuân thủ quy trình an ninh chặt chẽ, giúp ngăn chặn các hành vi gián điệp tiềm năng. Căn cứ Elmendorf-Richardson từng đón tiếp nhiều lãnh đạo đến thăm, và kinh nghiệm này được cho là sẽ giúp họ tổ chức hội nghị thượng đỉnh sắp tới thuận lợi hơn.
Đối với Tổng thống Putin, hội nghị sắp tới là cơ hội để ông trở lại sân khấu ngoại giao quốc tế. Bản thân việc hội nghị diễn ra đã là một minh chứng cho điều này. Theo bình luận viên Anthony Zurcher và Steve Rosenberg từ BBC, Điện Kremlin có thể tuyên bố rằng Nga đã trở lại bàn tròn chính trị toàn cầu. Tờ Moskovsky Komsomolets nhấn mạnh rằng khái niệm “bị cô lập” không còn ý nghĩa với Nga.
Alaska cũng mang lại nhiều lợi thế cho Điện Kremlin. Về mặt an ninh, điểm gần nhất của Alaska chỉ cách vùng Chukotka của Nga 90 km, cho phép ông Putin đến địa điểm họp mà không cần bay qua các quốc gia “đối địch”. Ngoài ra, Alaska nằm ở vị trí xa Ukraine và châu Âu, phù hợp với quyết tâm của Điện Kremlin trong việc làm việc trực tiếp với Washington, gạt Kiev và các lãnh đạo EU sang một bên.
Alaska còn mang ý nghĩa biểu tượng lịch sử. Tờ Moskovsky Komsomolets viết: “Alaska là một ví dụ rõ ràng cho thấy ranh giới các quốc gia có thể thay đổi và những vùng lãnh thổ rộng lớn có thể được chuyển quyền sở hữu”. Alaska có mối liên hệ sâu sắc với lịch sử và văn hóa Nga, bắt nguồn từ khi Đế quốc Nga khai phá vùng đất này vào thế kỷ 18. Sa hoàng Alexander II đã bán Alaska cho Mỹ vào năm 1867 với giá 7,2 triệu USD. Mặc dù Alaska sau đó trở thành một bang của Mỹ, nhưng các cộng đồng nói tiếng Nga vẫn tồn tại ở đây, và các nhà thờ Chính thống giáo Nga trải dài từ quần đảo Aleutian đến Anchorage.
Trong một diễn biến khác, tại Phòng Bầu dục hôm 14/8, Tổng thống Trump đã tự hào nói về những thành công trong việc giải quyết các cuộc xung đột toàn cầu kể từ khi nhậm chức. Tuy nhiên, khi được hỏi về chiến sự ở Ukraine, ông thừa nhận những thách thức mà ông đang phải đối mặt. “Tôi từng nghĩ đây sẽ là vấn đề dễ dàng nhất,” ông nói, “nhưng thực ra nó lại là cái khó nhất”. Mặc dù Tổng thống Trump không phải là người thích đi sâu vào chi tiết, nhưng nếu có cơ hội để tuyên bố đạt được tiến bộ trong nỗ lực thiết lập hòa bình cho Ukraine từ cuộc đàm phán tại căn cứ quân sự ở Alaska, ông chắc chắn sẽ nắm lấy cơ hội này.
Admin
Nguồn: VnExpress
