Mưa axit, một hiện tượng môi trường được nhà hóa học người Scotland Robert Angus Smith mô tả lần đầu tiên vào năm 1852, là bất kỳ hình thức mưa nào chứa nồng độ cao axit nitric và sulfuric. Không chỉ giới hạn ở mưa, nó còn bao gồm tuyết, sương mù và các hạt vật chất khô có tính axit. Trong khi mưa thông thường có độ pH khoảng 5.6, thì mưa axit thường có độ pH dao động từ 4.2 đến 4.4, cho thấy tính axit cao hơn đáng kể.
Mặc dù các quá trình tự nhiên như thực vật phân hủy và núi lửa phun trào có thể thải ra các hóa chất góp phần vào sự hình thành mưa axit, phần lớn hiện tượng này là do hoạt động của con người. Các nguồn chính bao gồm các nhà máy điện, cơ sở công nghiệp và xe cộ. Việc đốt nhiên liệu hóa thạch từ các nguồn này высвобождает sulfur dioxide (SO2) và nitrogen oxide (NOx) vào khí quyển. Các chất ô nhiễm này sau đó trải qua các phản ứng hóa học với nước, oxy và các hợp chất khác để tạo thành axit sulfuric và axit nitric.
Gió đóng một vai trò quan trọng trong việc phân tán các hợp chất axit này, mang chúng đi xa hàng trăm km trong khí quyển. Khi mưa axit rơi xuống bề mặt Trái Đất, nó chảy tràn trên mặt đất, xâm nhập vào các hệ thống nước và ngấm vào đất, gây ra những tác động lan rộng.
Mưa axit gây ra nhiều tác động sinh thái, đặc biệt là đối với các hệ sinh thái nước như hồ, suối và đầm lầy. Nó làm tăng độ axit của các nguồn nước này, dẫn đến sự hấp thụ nhôm từ đất xung quanh. Nhôm sau đó xâm nhập vào hồ và sông, làm cho nước trở nên độc hại đối với đời sống thủy sinh. Mặc dù một số loài có khả năng chịu được nước axit tốt hơn những loài khác, nhưng ảnh hưởng của mưa axit có thể lan rộng khắp chuỗi thức ăn, ảnh hưởng đến cả những loài không sống trực tiếp trong nước, chẳng hạn như chim.
Ngoài ra, mưa axit và sương mù có hại cho rừng, đặc biệt là ở vùng cao. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), quá trình lắng đọng axit làm cạn kiệt các chất dinh dưỡng thiết yếu như canxi trong đất, đồng thời giải phóng nhôm, gây khó khăn cho cây trong việc hấp thụ nước. Điều này làm cho cây dễ bị tổn thương hơn trước nhiệt độ lạnh, côn trùng, bệnh tật và giảm khả năng sinh sản.
Mưa axit không chỉ gây hại cho môi trường mà còn gây ra sự xuống cấp của các công trình vật chất như các tòa nhà đá vôi và ô tô. Khi tồn tại ở dạng sương mù, nó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe cho con người, bao gồm kích ứng mắt và hen suyễn.
Giải pháp hiệu quả nhất để giảm thiểu mưa axit là giảm lượng khí thải ô nhiễm. Điều này có thể đạt được bằng cách đốt ít nhiên liệu hóa thạch hơn và thực hiện các tiêu chuẩn chất lượng không khí nghiêm ngặt. Tại Hoa Kỳ, Đạo luật Không khí Sạch năm 1990 đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề mưa axit. Đạo luật này đặt ra các giới hạn ô nhiễm, dẫn đến giảm 92% lượng khí thải sulfur dioxide từ năm 1990 đến năm 2023. Các tiêu chuẩn chất lượng không khí cũng góp phần làm giảm 55% lượng khí thải nitrogen dioxide trong cùng thời kỳ.
Các quốc gia như Trung Quốc, vốn phụ thuộc nhiều vào than đá để sản xuất điện và thép, đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể liên quan đến mưa axit. Tuy nhiên, theo Đài quan sát Trái Đất, Trung Quốc đang thực hiện các biện pháp kiểm soát khác nhau đã giúp giảm 75% lượng khí thải sulfur dioxide kể từ năm 2007. Những nỗ lực toàn cầu tiếp tục là rất quan trọng để giảm thiểu tác động của mưa axit và bảo vệ môi trường của chúng ta.
Admin
Nguồn: VnExpress
