Ngày 14/8, Không đoàn Tiêm kích số 104 của Không quân Mỹ thông báo đang tiến hành điều tra vụ việc hy hữu xảy ra tại căn cứ Barnes, bang Massachusetts. Một ghế phóng trên chiếc chiến đấu cơ F-15D bất ngờ kích hoạt, khiến người ngồi ở buồng sau bị văng ra khỏi máy bay và rơi xuống đường băng.
Vụ việc được ghi lại trong một đoạn video lan truyền trên mạng, cho thấy khói bốc lên từ buồng sau của chiếc F-15D, kính buồng lái nằm trên cánh trái, và người bị văng ra đang cố gắng đứng dậy.
Nguyên nhân sự cố vẫn chưa được xác định. Theo thông báo của Không đoàn 104, thông tin chi tiết sẽ được công bố sau khi cuộc điều tra kết thúc. Để đảm bảo an toàn, đơn vị đã tạm dừng toàn bộ hoạt động bay trong 36 giờ trước khi nối lại.
Sự cố ghế phóng kích hoạt ngoài ý muốn rất hiếm gặp trong lĩnh vực quân sự, nhưng đã từng xảy ra với cả Mỹ và một số quốc gia khác. Các tình huống này thường xuất phát từ hành động vô thức của hành khách hoặc do không tuân thủ quy trình an toàn trong quá trình chuẩn bị bay.
Một sự cố tương tự từng xảy ra vào ngày 20/3/2019 tại căn cứ không quân Saint-Dizier, Pháp, với một chiếc tiêm kích Rafale B của Không quân Pháp.
Trong vụ việc này, một giám đốc 64 tuổi sắp nghỉ hưu của một tập đoàn quốc phòng đã được tặng một chuyến bay thử trên chiếc Rafale B như một món quà chia tay bất ngờ. Tuy nhiên, do không được thông báo trước, ông chỉ trải qua một cuộc kiểm tra sức khỏe ngắn gọn trước chuyến bay 4 tiếng.
Mặc dù bác sĩ chỉ cho phép ông trải nghiệm các động tác cơ động với gia tốc không quá 3G, thông tin này không được chuyển đến phi công và tổ kỹ thuật mặt đất do lỗi hệ thống.
Theo các điều tra viên, nhịp tim của hành khách lúc đó khá cao, khoảng 136-142 nhịp/phút, cho thấy ông chưa thực sự sẵn sàng về mặt tâm lý cho chuyến bay.
Ủy ban điều tra của Bộ Quốc phòng Pháp kết luận rằng áp lực từ đồng nghiệp và nhân viên công ty khiến vị giám đốc không thể từ chối món quà này.
Quá trình chuẩn bị bay cũng có nhiều sai sót: quần áo kháng áp không được mặc đúng cách, mũ bảo hiểm và mặt nạ oxy không đủ chặt, và hệ thống đai an toàn trong buồng lái quá lỏng. Nhân viên kỹ thuật mặt đất đã bỏ qua những chi tiết này vì cho rằng hành khách đã được hướng dẫn về an toàn.
Sau khi cất cánh, phi công thực hiện động tác kéo mũi máy bay để lấy độ cao nhanh chóng, tạo ra gia tốc gần 4G, vượt quá giới hạn cho phép của bác sĩ.
Nhận thấy hành khách có dấu hiệu bất thường, phi công lập tức chuyển sang trạng thái bay bằng, tạo ra gia tốc -0,6G. Cùng với đai bảo hiểm lỏng lẻo, điều này khiến người đàn ông bị nhấc khỏi ghế và va vào nắp kính buồng lái. Trong lúc cố gắng bám vào buồng lái, ông vô tình nắm trúng và giật mạnh cần thoát hiểm.
Ghế phóng kích hoạt, đẩy hành khách ra khỏi máy bay ở vận tốc 500 km/h và độ cao 760 mét. Mũ bảo hiểm bị gió thổi bay, nhưng người đàn ông may mắn không bị thương và tiếp đất an toàn.
Cuộc điều tra cũng phát hiện hai lỗi kỹ thuật nghiêm trọng trong hệ thống thoát hiểm của chiếc Rafale B. Tuy nhiên, một trong hai lỗi này đã ngăn ghế thoát hiểm của phi công phía trước kích hoạt, cho phép anh ta điều khiển máy bay hạ cánh an toàn, tránh nguy cơ tiêm kích trị giá 76 triệu USD mất kiểm soát và rơi xuống đất.
Không quân Pháp ước tính thiệt hại của sự cố vào khoảng 109.000-219.000 USD, bao gồm chi phí thay thế ghế phóng, kính buồng lái, sửa chữa và kiểm tra.
Ngay cả những phi công giàu kinh nghiệm cũng có thể gặp phải sự cố ghế phóng kích hoạt ngoài ý muốn. Vào tháng 5/2024, ghế thoát hiểm của máy bay huấn luyện T-6A Texan II bất ngờ kích hoạt trên mặt đất tại căn cứ Sheppard, Texas, khiến phi công John Robertson thiệt mạng.
Theo báo cáo điều tra của Không quân Mỹ, tai nạn xảy ra do ông Robertson không lắp chốt bảo hiểm ghế phụ đúng cách sau khi hạ cánh. Khi máy bay di chuyển trên đường lăn, ông bắt đầu tháo dây đai nối với hệ thống thoát hiểm, bao gồm cả cụm dù.
Đai an toàn trên ngực ông Robertson vướng vào cần kích hoạt ghế thoát hiểm. Do chốt bảo hiểm sai vị trí, quy trình phóng ghế được kích hoạt ngay lập tức.
Phi công bị phóng lên độ cao 30 mét. Do không có dù, ông rơi tự do và bị thương nặng, qua đời tại bệnh viện. Học viên ngồi ghế trước không bị phóng và dừng máy bay an toàn.
Báo cáo nhấn mạnh rằng ông Robertson là một phi công giàu kinh nghiệm, được đồng nghiệp và học viên đánh giá cao, từng được trao giải Phi công huấn luyện xuất sắc nhất năm 2023. Tuy nhiên, một loạt thao tác sai quy trình và tài liệu vận hành chưa đầy đủ được xác định là nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn chết người này.
Admin
Nguồn: VnExpress
