Bộ Khoa học và Công nghệ đang trình làng dự thảo Nghị định mới, hứa hẹn tạo ra một bước tiến quan trọng trong việc thu hút và phát triển nhân tài trẻ trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Dự thảo này không chỉ đưa ra các tiêu chuẩn cụ thể để xác định nhà khoa học và kỹ sư trẻ tài năng, mà còn đề xuất một loạt các chính sách ưu đãi và hỗ trợ hấp dẫn.
Theo dự thảo, “nhà khoa học trẻ tài năng” là công dân Việt Nam không quá 35 tuổi, có trình độ từ tiến sĩ trở lên và đang hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Để được công nhận, họ cần đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí sau: chủ trì công trình đoạt giải thưởng uy tín về khoa học và công nghệ (trong nước hoặc quốc tế); là tác giả của ít nhất năm bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín; hoặc chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặc biệt đã được nghiệm thu với kết quả có giá trị, tác động và hiệu quả kinh tế – xã hội cao. Đối với lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, yêu cầu là tối thiểu năm bài báo khoa học trên tạp chí có mã số ISSN thuộc danh mục tính điểm của Hội đồng giáo sư ngành, liên ngành hàng năm, và ít nhất ba lần chủ trì hoặc trình bày với vai trò diễn giả chính tại hội nghị, hội thảo khoa học chuyên ngành cấp quốc gia hoặc quốc tế.
Đối với “kỹ sư trẻ tài năng”, dự thảo định nghĩa là công dân Việt Nam dưới 35 tuổi, có trình độ từ đại học trở lên, đang làm việc tại các doanh nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở sản xuất, viện nghiên cứu ứng dụng hoặc trung tâm đổi mới sáng tạo. Các tiêu chí để công nhận bao gồm: là chủ nhiệm, thành viên chính hoặc kỹ sư trưởng của dự án nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt hiệu quả kinh tế – xã hội cao, được cơ quan quản lý, hiệp hội nghề nghiệp hoặc tổ chức có thẩm quyền ghi nhận hoặc khen thưởng; là tác giả hoặc đồng tác giả của ít nhất một sáng chế hoặc hai giải pháp hữu ích được cấp văn bằng bảo hộ (trong đó có ít nhất một sáng chế hoặc giải pháp đã được ứng dụng thực tế và mang lại hiệu quả rõ rệt); hoặc đạt giải thưởng trong các cuộc thi, chương trình vinh danh kỹ sư trẻ tiêu biểu cấp quốc gia hoặc quốc tế. Ngoài ra, kỹ sư trẻ tài năng cũng có thể là người có vai trò chủ chốt trong thiết kế, chế tạo, thử nghiệm thành công sản phẩm kỹ thuật có tính mới, tính ứng dụng cao; đã công bố ít nhất ba bài báo trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín; hoặc là người sáng lập hoặc đồng sáng lập doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo dựa trên công nghệ mới, đã gọi vốn thành công hoặc có sản phẩm được thị trường chấp nhận và tạo ra doanh thu đáng kể.
Để trọng dụng nhân tài, Nhà nước sẽ có các chính sách ưu tiên như: tiếp nhận vào làm việc trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập, được bố trí vào vị trí việc làm yêu cầu chức danh nghề nghiệp nghiên cứu viên chính hoặc kỹ sư chính và xếp lương từ bậc 3 trở lên; ưu tiên tham gia chương trình nghiên cứu sau tiến sĩ trong và ngoài nước; ưu tiên cử đi thực tập, làm việc ngắn hạn tại các tổ chức khoa học và công nghệ ở nước ngoài; được xem xét giao chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đặc biệt, nhà khoa học và kỹ sư trẻ tài năng còn có thể được giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng kết quả nghiên cứu từ ngân sách nhà nước để thành lập hoặc góp vốn thành lập doanh nghiệp. Nhà nước cũng sẽ xem xét hỗ trợ kinh phí sử dụng phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia hoặc các phòng thí nghiệm chuyên ngành, hỗ trợ kinh phí tham gia hội nghị, hội thảo khoa học chuyên ngành (tối đa hai lần mỗi năm), hỗ trợ kinh phí công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí khoa học quốc tế uy tín, đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, và nhiều chính sách, cơ chế khác.
Hiện nay, cả nước có 429 tổ chức nghiên cứu và phát triển, với 207.838 người tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Trong giai đoạn 2021-2025, tổng dự toán ngân sách nhà nước chi cho khoa học và công nghệ là 57.504 tỷ đồng, chiếm bình quân 0,57% chi ngân sách. Tổng chi toàn xã hội cho nghiên cứu và phát triển đạt khoảng 0,5% GDP, một con số còn khiêm tốn so với các quốc gia phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Dự thảo Nghị định này, với những quy định chi tiết và hướng dẫn cụ thể, được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của khoa học và công nghệ Việt Nam, thông qua việc xây dựng một đội ngũ nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Thời gian lấy ý kiến cho dự thảo kéo dài đến hết ngày 12/9.
Admin
Nguồn: VnExpress
