Chạy bộ, môn thể thao tưởng chừng đơn giản, lại ẩn chứa vô vàn tranh luận và những lời khuyên trái chiều, khiến nhiều người, đặc biệt là những người chạy đường dài, khó lòng tìm được thông tin xác thực.
Một trong những chủ đề gây tranh cãi nhiều nhất trong hơn một thập kỷ qua, theo Giáo sư Matthew Moran từ Đại học Sacred Heart, là giày chạy bộ. Vào đầu những năm 2010, giày tối giản (minimalist) trở nên thịnh hành nhờ cuốn sách “Born to Run”, với quan điểm rằng giảm đệm sẽ giúp hạn chế chấn thương. Tuy nhiên, xu hướng này dần suy yếu khi cộng đồng chuyển sang sử dụng giày đế dày, có bọt đệm hoặc đệm carbon.
Sự trỗi dậy của các dòng giày mới, theo Giáo sư Moran, đã khiến nhiều người tin rằng lớp đệm càng dày thì nguy cơ chấn thương càng thấp. Nhưng thực tế, điều này chưa chắc đúng. Một số người chạy có thể hưởng lợi từ lớp đệm dày, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy nó giúp phòng tránh chấn thương.
Để làm sáng tỏ vấn đề này, các chuyên gia đã chỉ ra sáu “huyền thoại” mà người chạy bộ nên ngừng tin tưởng.
**Huyền thoại 1: Chạy đường dài không cần tập bổ trợ**
Nhiều người chạy tin rằng chỉ cần tăng số dặm là đủ để tiến bộ. Tuy nhiên, Alison McGinnis, Giám đốc Chuyên môn tại Finish Line Physical Therapy (New York), khẳng định rằng để chạy nhanh hơn và bền bỉ hơn, người chạy cần tập sức mạnh. Bà nhấn mạnh rằng cơ bắp khỏe mạnh và gân chắc khỏe là chìa khóa để phòng ngừa chấn thương, và nếu chỉ tập chạy mà không tăng cường sức mạnh, cơ thể sẽ sớm “phản kháng”.
**Huyền thoại 2: Sau khi chạy không cần ăn**
Sau một buổi chạy vất vả, nhiều người cảm thấy mất cảm giác thèm ăn do hormone ghrelin giảm và một số chất chuyển hóa tăng lên, khiến cơ thể tạm thời “tắt” tín hiệu đói. Tuy nhiên, chuyên gia dinh dưỡng thể thao Kristy Baumann (Minneapolis) cho rằng cảm giác này dễ đánh lừa người chạy. Bà nhấn mạnh rằng đây là lúc cần áp dụng kiến thức dinh dưỡng thể thao, thay vì chỉ lắng nghe cơ thể. Bỏ qua bữa ăn sau khi chạy sẽ làm chậm quá trình phục hồi.
**Huyền thoại 3: Axit lactic gây đau nhức cơ**
Mặc dù đã bị bác bỏ từ hàng chục năm trước, quan niệm “axit lactic gây đau cơ” vẫn còn phổ biến. Scott Murr, giảng viên Đại học Furman (Mỹ), cho biết ngay cả sinh viên là vận động viên cũng tin vào điều này. Thực tế, axit lactic (lactate) là nguồn năng lượng sinh ra khi cơ thể phân giải glucose và nó không hề “có hại”, mà ngược lại còn là một nguồn năng lượng quan trọng. Cảm giác “bỏng rát” khi chạy nặng chủ yếu đến từ sự tích tụ ion hydro (H⁺) làm giảm pH cơ bắp, chứ không phải do lactate. Đau nhức cơ sau tập (DOMS) thực chất đến từ vi chấn thương nhỏ ở sợi cơ.
**Huyền thoại 4: Gel năng lượng luôn gây khó chịu dạ dày**
Một số người chạy phàn nàn rằng gel năng lượng gây rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, theo chuyên gia Baumann, vấn đề không hẳn đến từ gel mà do cơ thể chưa quen hoặc do tình trạng mất nước. Bà cho rằng dạ dày cũng là một loại cơ và có thể được huấn luyện. Giải pháp là tập làm quen dần, bắt đầu với nửa gói gel kèm nước mỗi 40 phút, sau đó tăng lên một gói mỗi 30 phút kết hợp với nước điện giải để giúp hệ tiêu hóa hấp thụ tốt hơn.
**Huyền thoại 5: Nghỉ ngơi hoàn toàn là cách tốt nhất để hồi phục chấn thương**
Cụm từ mà người chạy ghét nhất là: “Bạn phải nghỉ cho đến khi khỏi hẳn”. Với một số chấn thương nặng như nứt xương, điều này đúng. Nhưng theo giáo sư Iain Hunter (Đại học Brigham Young, Mỹ), với căng dây chằng hay gân, nghỉ tuyệt đối có thể phản tác dụng. Cơ thể cần lưu thông máu để chữa lành, và nếu dừng hoàn toàn, quá trình phục hồi sẽ chậm lại. Trong trường hợp này, người chạy nên tham khảo ý kiến huấn luyện viên hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để chọn hình thức vận động phù hợp, có thể bao gồm chạy nhẹ.
**Huyền thoại 6: Runner “xịn” phải tập nặng mỗi ngày**
Nhiều người chạy lầm tưởng rằng muốn nghiêm túc với bộ môn này thì phải chạy hàng ngày. Huấn luyện viên Steve Finley, nhà đồng sáng lập CLB chạy Brooklyn Track Club, cho biết ngay cả các vận động viên đẳng cấp Olympic cũng chỉ duy trì 65-80 km mỗi tuần, ít hơn nhiều so với một số người chạy nghiệp dư. Dena Evans, một huấn luyện viên có hơn 25 năm kinh nghiệm trong chạy bộ, cho rằng không ít học viên tin rằng “cày” hết sức mỗi ngày là cách duy nhất để tiến bộ, nhưng chạy bền tuân theo nguyên tắc cơ bản: phải xen kẽ ngày nặng – ngày nhẹ để cơ thể kịp thích nghi và phát triển.
Chạy bộ là một môn thể thao đơn giản nhưng không hề đơn thuần. Việc tin vào những “huyền thoại” sai lệch có thể dẫn đến tập luyện sai cách, chậm tiến bộ, hoặc thậm chí gây ra chấn thương. Hiểu đúng và tập đúng là con đường bền vững để người chạy có thể tiến xa hơn trong bộ môn này.
Admin
Nguồn: VnExpress
